1.
(
Añ),
barregarri (
V, Sal, R; Lar,
Añ,
H),
parregarri,
parragarri,
barragarri (
Ht VocGr),
farragarri (
VP
),
barreikarri
Ref.:
A, Etxba Eib y Elexp Berg (barregarri).
Irrisorio, ridículo; que hace reír.
"Ridículo"
VP
29v.
"Gracioso",
"ridículo"
Elexp Berg.
v. irrigarri.
Tr. De uso general desde el siglo XVIII en los dialectos occidentales. En
DFrec hay 9 ejs. de
barregarri, 2 de
farregarri, uno de
parragarri y 3 de
parregarri .
Noiz utziko dek buru-koloka farragarri hori?
Lar DT CCIV.
Ez dauka naski ekusirik / ain gauza farragarririk.
BorrB 22.
Erdaraz ikasten dute: ta nola Euskera kendu zieten [...], bere erri edo etxeetara biurtzean, alde guzietara barregarriak oi dira.
Cb EBO 18.
Zuben kapela barregarri ta asmo barrikook.
Mg PAb 58.
Peru ta Mariaren ipui farragarri ta sustrai gabeak.
VMg X.
Utzirik kezka farragarri oek.
AA I 113.
Pilatosen etsean imini eutsen errege yanzi gorri barregarria.
Añ
EL2
99.
Añ EL2 99.
Au da farragarria!
Izt Po 73.
Moro barregarri ta / astuen maixua.
Afrika 62.
Albista barregarri au.
Otx 88.
Bere ateraldiak parregarriak diralako txit.
Etxde AlosT 11.
Berri barregarri au beingoan edatu zan erri ta erbeste, ta geienek barreikarri zeritzen.
EG 1956 (7-8), 30.
Kaxkarra ta erdi-farregarria.
Txill Let 121.
Ta zer dek ik, mutil zar antzu orrek, parregarririk, euskaldun guraso kristauoi arpegira botatzeko?
NEtx LBB 120.
Parragarriak dira [traje auek]. Iñauterietan jazteko aproposak.
TxGarm BordaB 52.
Barragarriak ziran / txakur ta katuak.
Ayesta 37.
Lehengo aurpegiak, esanak, ohiturak eta jazkerak parregarriak iruditzen zaizkigu: are parregarriagoak igaro berri direnak antzina-antzinakoak baino.
MEIG I 158.
v. tbn.
Barregarri: Ag AL 128. Mde HaurB 94. Barragarri: Noe 97. EusJok II 108. Erkiag BatB 94. Parregarri: 18. MendaroTx 340. Ataño TxanKan 14. TxGarm BordaB 52. Parragarri: Echve Dev 234. MEIG III 45. Barregarri: Etxabu Kontu 175.
Ipuin barregarridun liburua.
SM Zirik 3.
(Uso pred.).
"
Barregarri erabili (Vc, Sal, R), maltratar, traer a uno a mal traer, al retortero"
A.
"
Zure kulpaz barregarri geldittu naiz lagunekin
"
Elexp Berg.
"Ondo barregarri zare aker-bizar orrekin" Ib.
Ze umiltasun andiaz imini zinean Yudegu gogor-amorratuen eskuetan, ukabilka, ostikoka, makillaka, ta zelan gura barregarri erabilteko.
Añ
EL2
202.
Suertatu ezpalitz / bakia egitia, / parregarri bier zan / emengo jentia.
Afrika 126.
Nun doian jakite arren dabil barregarri.
AB AmaE 363.
Bere mutilla parregarri geldituko otezan bildurra.
Ag G 99.
Atzenian laga zuan / guztiz barregarri.
EusJok II 172.
An ibilli ziran txanelokaz barregarri goixik geienian.
Kk Ab I 80.
Ezpaita egoki urtearen atzenerarte parregarri aritzea.
Ldi IL 106.
Biak parragarri jantzita.
Anab Poli 112.
Bizitzak parregarri uzten ditu sistema oiek.
Vill Jaink 75.
Ez parregarri ibilli.
MAtx Gazt 80.
Goiz gorri, arrats iturri. Bai, gu orregaitik sarri ibiliko gaituk barregarri.
EZBB I 134.
Astaputz batzuk bezela, parregarri ibilli gaituzute.
Ataño
TxanKan
13.
Guri, ordea [...], parregarri agertzen zaizkigu, haurtzaroko jostailuei ederretsirik bizi diren gizon-emakume hazien antzera.
MEIG I 158.
v. tbn.
Barregarri: Otx 127. Etxabu Kontu 50. Parragarri: Anab Usauri 18. EZBB II 66. Parregarri: Insausti 332.
(Tras gen.).
Mutillen parregarri / dijoaz gajuak.
JanEd II 17.
Kalekuen barregarri ta etxekuen negargarri.
Otx 111.
Alere, eginbearrak atonduko ditut iri au gizakume baten parregarri biur ez dedin.
Zait Sof 135.
Auzuen barregarri izaterik nai ez pok baintzat.
SM Zirik 79.
Eldukerako poza amestuaz / mundutarren barregarri.
Gand Elorri 96.
Aldatz makal aretan gora, an zearka, emen-zearka, asibarritan zanbulu ta zanbulu, begira egozanen barregarri ta alaibide izan oi ziran.
BatB
72.
Ez dedilla auzoan zabaldu, guzien parregarri geldituko giñake-ta.
NEtx LBB 26.
Utsaren ondoren larri, / munduaren parregarri.
Olea 267.
Gabian artu etxetik [...], eta Españako bandera lazu ipiñite danen barregarri, garbiketara.
Gerrika 83.
Euren seme alabak [...] munduko barregarri izan deitezan.
Astar II 90 (único ejemplo documentado tras -ko
).