Orotariko Euskal Hiztegia

(L-sar ap. A ; SP; -ph- Urt, H), baldar-apez (H), baldarnaphez (Dv, Lh).
Alcalde; regidor. "Abbé de paroisse, magistrat. Alkatea " SP. "Aedium sacrarum et aedificiorum publicorum, templu záña, herriko etxezáña, baldernaphézá " Urt I 296. "Abbé ou maire d'une communauté ou commune basque" Dv. "Maire, magistrat d'une ville, d'un village (v. balderna-apheza)" H. " Baldarrapheza, maire" Ib.. "(L-sar, arc.), alcalde" A. "Antes, al anunciar en un cartel los premios atribuidos en el certamen literario, la firma decía así: Urruña herriko Baldarrapheza (Lander)" DRA (cf. infra el ej. de 1680). v. auzapez.
Zuben serbitzari Urruinako baldernapez juratubak. CartUrruñ 133. Jaun baldernapezarentzat haritz bat, ernai baten gai. (1754). SenperEus 96. Dithurbide, miriku eta baldar-aphez. / Bere eginbidetan prezagarri doblez. Hb Esk 118. Baldar-aphez onak du herria arthatzen, / Aitaren begiekin gaizkia haizatzen. Ib. 192. Zeren diren guziak arrunt katoliko, / Besta handi denetan, Baldar-aphez yaunak / Elizarat yoaiten, xarpekin emanak, / ikhas dezaten orok, badela nausia. Ib. 194. Herrietan badire, Baldar aphezekin, / Konseilari gizonak podore xumekin. Ib. 191. Badire baldar-aphezak: zer egiten dute hoberenek? [...] Zeinek egiten dute aphezek bezainbat ungi? Hb Egia 155. Kausitu beitzuen jende oste handi bat bilduia baldarapezaren borta aintziñean. Webster I 155.