Orotariko Euskal Hiztegia

Azpisarrerak (1)

baieztu

baieztu.
Tr. Usado por autores meridionales. En DFrec hay 5 ejs. Hay además 9 ejs. del sust. vbal. baiezte .
1. (Lar ( H), ).
Afirmar. Hiribarren, cuya fuente es probablemente Larramendi, da la forma de part. baiezi.
Egiatu ta baieztutea alan dala edo eztala gauza bat. MisE 196. Ez ukatzen dutenai, baizikan baieztzen dutenai dagokien etorkizuna ezagutzeko. "El porvenir pertenece a los que afirman, no a los que niegan" . Arr EE 1884a, 312. Gauzarik txikienak ere araudigeak ezpadira gauza aundientzako araudirik eztala baieztutzea gizon kaskariñena da. Zink Crit 5. Gizaseme guztiak balekite batak besteaz nolako erausiak darabilzkiten, ludi guzian lau adiskide izango ez lirakela baieztuko nuke. EEs 1930, 42. Kaisalderri Aurrenak bere lurraldeen yabetza egiztatu dezaken bezela, zuk ere zureak baieztu ditzazkezu. Goen Y 1934, 99. Baieztu egiten nuen bein, galdetu egun. Txill Let 94. Baiña kontu ori neri esan zidanak, kontatzekoan baieztu ta ziñeztu nezakela esan zidan. "Afirmar y jurar" . Berron Kijote 221s. Leon XIIIgarrenak baieztu oi ebanez, aren idatziak daukien indarra gizonena baiño Jainkoarena geiago da. Onaind STeresa 124.
"Afirmarse en lo dicho, baieztu, baieztatu, y las terminaciones del neutro" Lar.
(Part. en función de adj.).Afirmativo, asertorio.
Lau modutakua da juramentuba, baijeztua, edo baijezkua, zematugina, edo amenazankua, biraozkua, eta aginduzkua. Astar II 60.
2. ().
Confirmar; probar.
Gertaldi asko, askotan jazoak, esaneiz, egiau baieztuteko, ezpaliz zuek gogaitute arren. LoraS 26. Egi au, zeruko bidea erraza dala, era askotara ta errazoi askogaz baieztu lei. GGero 313 (Ax 482 (V 312) froga ahal diteke). Gure adimenak erakutsi ta sinismenak baiezten dauskulako dakigu Jaungoikoa dagoala. KIkV 16. (KIkG 11 baiezten) Oiezbezelakoa da [oitura au], ipuia dirudi, ta siñisgogorra izandu naiz, baño gaur ordea neronek baieztu nai det. Ag EEs 1918, 69. Azken-itza [...] aurrekoa indartu ta baieztu nai luken bezela. Garit Usand 56. Andik ordu baten buruan bezelatsu, beste batek baieztu zuen: "Bai, au ere arekin zegon, izan ere Galilearra da ta". Ir YKBiz 479. Uste au baiezteko badira zenbait bide. EAEg 18-12-1936, 577. Semearen kontua duk or, eta beti, gogorrena; onek ez beste baiezten dik ezkontzaren ezin urratzea. Txill Let 83. Eta Aita Donostiaren liburu barrian, nik or bazkal-ostean Gernikako erregelakaz esan nebana baieztuta ikusten dodanez. Otx Eusk 1961, 358. Bertze maikideak ere baieztu zuten Jean Pierren errana. Izeta DirG 50. Zuk zure naiei jartzen diezun draga orrek, ukatu ezezik, baieztu egiten du nere emengo irakaspena. Vill Jaink 142. Eta obligazio ori ukatzen dutenak, berak oartu gabe, noiznai ta nunai ari dira beren ukatua baieztutzen. Ib. 94. Dan-dana baieztu zuan bizarlariak. "Todo lo confirmó" . Berron Kijote 80. Baiña ez liburutxo aretan eta ez iñun ezin eitekean ori alan agertu, ori baieztuko leukean agiririk ezin egon eitekealako. Etxabu Kontu 163. Bere alde mintzatu nintzen behin ozenki eta atsegin nuke iritzi hori baiezteko edo ezeztatzeko era erraza bestek ere baldin balu. MIH 289.
Eta gero andik ara geratu zan legea baiezturik, semea kastigaturik, erreinu guztia arriturik. GGero 252 (Ax 348 (V 231) konfirmatua).
Acreditar.
Etxe oietara sartu naiko dutenen eskabideetan, babestutako gurasoen semeak dirala baieztu bearko da. "Comprobantes que acrediten" . EAEg 7-11-1936, 240. Osasunez ongi dabillela eta ber-txertatua izan dala baieztu. Ib. 22-2-1937, 1129.
3. (V-och ap. A ).
Aprobar, aceptar; consentir.
Liburuetan erabilten dan izkera aztertu ta baieztu Euskaltzaindiak egin bear leuke bere araupera zuzenduaz. Belaus LEItz 116. Egitarauak baieztea. "Apobación de programas" . EAEg 18-12-1936, 579. Artilleritza eta Eikindaritza sailletako azterketetan baieztuak izan diran ikasleen izendia. "Aprobados" . Ib. 18-2-1937, 1097. Euskaltzaindiak orain arte hitzen eta ortografiari buruz egin lanak baiezten ditugu. Mde Pr 53. Norbait itz ugariz eta landuz mintzo dalako ez baitute baiezten, egiz ezbaiean iarriz. "Ei nolle adquiescere" . Or Aitork 109. Arrain-saltzalleak besigu-ostuketea baieztu? Ezta-ezta ezegaitik be! Bilbao IpuiB 44. Ezagun zuen etzitzaiola ongi goan Mainkerraren erantzuna; bañan etsi etsian bearko zuen aren erabakia baieztu. Izeta DirG 23. Illunpe onetatik ez dago irtetzerik, onako egia auek baieztuaz baizik: baitezpadakoa ba-dela, absolutua, izaki azkengabea ba-dela, alegia. Vill Jaink 151. Don Juan Nuñez de Larak berari uri izatea baieztuten eutsan agiria. Etxabu Kontu 138. Lan arin eta soldataz bardin / emakumeak baieztu, / arriskutsu ta astun diranak / besten lepoan aurkeztu. Ayesta 123. 36ko Estatutuak irutik bik baieztu biar eben gitxienez. Gerrika 374.
BAIEZTU ERAGIN. Hacer aprobar.
Baiña gure Krispiñeri olakorik baieztu eragin baño len, apurtu bearko eban eztarria Don Martiñek. Bilbao IpuiB 138.

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus