1.
(V, G, AN-5vill),
zildei (V-arr-arrig-m)
Ref.:
A(zildai, zildei);
IzTo(zildaiya)
. "Collar y también estrovo"A.
"El aro de madera que se ponía al cuello de las vacas para atarlas de él con cadena en el establo"Iz To. .
Gurdill-aundiko basarrian, nik aurreneko aldiz ezagutu nituan zurezko zildaia ta txurrika ta bi egurrezko edo zurezko katea. Zubill 32.
Gaurko baserrietan ez dira noski lotuko abereak zurezko tresnakin, zurezko zildaia abereen leporako guztiz obeagoa izan arren. Ib. 32.
sense-2
2."
Zildei (V-m), potro, instrumento para sujetar el ganado"A.
"
Zildai, gazteleraz 'potro' deretxona da. Giza-asmakune au be, oin-oñazkaien antzera, gizonari min egiteko asmaua da. Zildaian gizonaren soina luzatualean luzatu ta tenka yarten zan"LarrakEG 1958, 372.
sense-3
3.zildi (Sc ap. A; Lh). "Candado rústico del collar del ganado" A. "Clou l'assujettisant [le collier du bétail]" Lh.
azpiadiera-3.1
Candado en gral. Zorro orren aboa burni-ustai bategaz itxiten zan eta zildiz eta giltzagaz. "Candado"
.OrTormes 17.
Zorro-zilda [sic, por zildi o zildai] itxiten ebanean eta aztuten yakonean, ni bestetara adi nengoalakoan. "Cerraba el candado"
.Ib. 17.
sense-4
4.Sello. Lezera yaurti zun, gaña zildaiz itxirik, milla urte barruan iñor berriz atzipetu ez dezan. OlApoc 20, 3 (Dv gainera zigilatu zioen athea, BiblE zigilatu egin zuen; He ibeni zuen zigillu bat, TB ezarri zuen zigila; Ur (G) sillutu, Ip kaxetatu, Echn selloa paratu, Ker ezaugarri bat ipiñi).
Agoa zildaiez itxia al daukate?IbiñEG 1950 (11-12), 57.
Zildaiez itxi zaitutee, gudariz inguratu. "Bajo sello"
.OrPoem 550.
Oraiño etzenion ezarri zildairik ene agoari, ez atakarik nere ezpaiñeri. "Custodiam"
.OrAitork 117.
azpiadiera-4.1
"
Zildai, silu"ZaitSof II 159.
Eraztun da zildaietan, zortzi libra urre. InzagKabuxak 120.
Begira buru-belarri nere aitaren zildaia ta egia diodanik ikasi. 'Anillo'
.ZaitSof 44.
azpisarrera-1
ZILDAIPE(En casos locales de decl. sing.). Bajo sello. Ez itxi zildaipean idazti ontan aurresanak. OlApoc 22, 10 (He zigilluaren azpian).
Izarrak zildaipean gelditzen dira.OlIob 9, 7 (Dv izarrak hersten ditu zigilu baten azpian bezala).