OEH - Bilaketa

48 emaitza otzan bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
otzan.
tradizioa
Tr. Documentado en textos vizcaínos y guipuzcoanos desde mediados del s. XVIII; al Norte se encuentra en Mirande. La forma. otsan sólo se documenta en Uriarte, Arrese Beitia (AmaE 351), D. Agirre (Serm 354), ArgiDL y Mirande (Pr 308). En DFrec hay 5 ejs. de otzan, 1 de otsan y 3 de otxan.
sense-1
1. (V, G; Lar, Mg PAbVoc, Izt 71r, H), otsan (G-azp; VocCB 418) Ref.: A; Iz ArOñ ; Elexp Berg ; Gte Erd 212 y 238.
Manso, dócil, pacífico. "Apacible" Lar. "Doméstico, en el sentido de tratable" Ib. "1. [...] Abere maltso eta otzana, [...]; 2. doux, qui a de la douceur, de la bénignité" H. "Manso, pacífico [...]. Katuei eta pertsonei buruz (gutxi) entzuna, gehienbat" Elexp Berg. " Ori esanda otsana jarriko da (G-azp)" Gte Erd 212.
Izan nadin kasto, garbi, modest, otzan. Lar STomas 2. Emazte otzan, baketsu, euli bati bere gatxik egingo ez leuskiona. Mg PAb 92. Animalija otzan edo mansuak. JJMg BasEsc 34. Nortzuk dira manso edo otzanak? CatBus 39. Zorijonekuak otsanak, zerren eurak menpetuko dabe lurra. Ur Mt (V) 5, 4 (Ol, Arriand, Ker, IBk otzan; Lç, Dv eme, He, TB, Ip, SalabBN, Leon ezti, Ur malso, Or biotz-bera, IBe bihotz gozoko ). Persona guziakin guziz otzan eta mantxoa zan. Arr GB 146. On Kaixo jaiotzatik da lotsor, otzana, / ezdabaidetarako iñoz gauz ez dana. AB AmaE 224. Ogietan aurkitten dozanak [sugiak] otzanak ixaten yoyazan. AG 1050. Baña etxean bildots otzan bat da, gizajoa. Echta Jos 223. Apala ta otzana ta ur ila da Genesarethko itxasoxkoa. A EEs 1916, 305. Zorionekoak otzanak . KIkV 105. (tbn. en KIkG 79) Bildotx otsanena. ArgiDL 97. Larrean pake dabil / artalde otzana. Or BM 120. Gizartekeri aldakoi, otzan eta gazagoa, Marx-enaz zer ikusi andirik eztaukan gizartekeria. Eguzk GizAuz 69. Hilgai otzanak. Mde Po 69. Txori kantari otzana. BEnb NereA 79. Gizonik zindoena eta otzanena eta oberena zerala. Zait Plat 107. Txakurkume otzana. Erkiag BatB 66. Gizon pakezalea naiz ni, otzana, barea. Berron Kijote 165. Leen arro zana, emaztean esanetan otsana. EZBB II 46. Uso otzan aiekin / arriturik nago. Zendoia 140.
v. tbn. Ur MarIl 100. Azc PB 110. Ag AL 99. Itz Azald 195. Kk Ab I 13. GMant LEItz 71. ArgiDL 66. Altuna 111. Ldi RIEV 1929, 208. Enb 197. Otx 30. TP Y 1934, 173. Txill Let 96. Gand Elorri 131. Lasa Poem 106. Otsan: MEIG III 152.
azpiadiera-1.1
(Con reduplicación intensiva). " Katakuma au otzan-otzana da " Elexp Berg.
azpiadiera-1.2
(Uso pred.).
Jenobebaren onginaia ezagutzen bazuen bezela, otzan eta geldi zegokion [aberea] . Arr GB 44. Elizmai aurrean belaunikoturik, otzan, apal da makur [...] Jaungoikoaren [...] jaubetasuna autortuteuen. Ag Kr 207. Lotsakizun eta laidoak (irañak) otzan eroan nebazan. Pi Imit III 18, 1 (SP mantsoki, Ch, Mst e Ip eztiki, Leon amultsuki). Otzan eta goxo iokatuz. Or Aitork 229. Bere entzuleak isil, otzan ta eskurakoi jarri zituala. Erkiag Arran 143. Zerbait esateko eskatu diot otzan. Txill Let 67. "Millesker" bein eta berriz esanda, arkumea baño otzanago. Anab Aprika 72.
v. tbn. Etxde AlosT 72.
azpiadiera-1.2.1
(Con reduplicación intensiva).
Bere bijotzeko ondoezak agertu eutsozan [...] otzan-otzan, bildotsa baño apalago. Kk Ab I 37. Otzan-otzan itzi eben ene asto gaxua. Otx 122. Otzan-otzan oles egin ostian. Ib. 107. Orra non datorkizun zure erregea, otzan-otzan eta astoama baten gañean. Ker Mt 21, 5 (Ol otzanik; mansorik).
azpiadiera-1.3
"Humilde" Izt 60r.
Eleizearen seme otsana, mena eta esanekoa. Itz Azald 104. Beltran jaunari, otzana zanez (umilla zan aldetik) zurikeri auek etzitzaizkion atsegin. Etxde AlosT 16. Sekulan ikusi ete zan, ba, alango erregiñik, ain apalik eta otzanik? (In Etxabu Kontu 146 ).
azpiadiera-1.4
(LarH).
"(Hombre) abierto, sin doblez" Lar.
sense-2
2. (Lar, H).
"Agradable" Lar.
Zeren zure jolasa dana dala, beti izango da otzana. "Agradable" . It Dial 108 (Ur gozatsu, Dv atsegingarri, Ip laketgarri).
azpisarrera-1
OTXAN
a) (V-gip, G-azp). Ref.: Elexp Berg; ZestErret (Forma con palat.). Manso, apacible. "Apala, agintzen edo eskatzen zaiona muzinik egin gabe, baretasunez, egiten duena" ZestErret.
Guziz otxan eta mantxoa zan [basauntza] . Arr GB 44. Alboko emakumeak, Lorea otxanak, gozatzen dio barruko samiña. Ag EEs 1917, 213. Kai-barruko ur otxanetara. Elizdo EEs 1925, 214. Bizitza-itxaso otxan barea. Ldi BB 164. Biotz zabala ta otxana zun aientzat osabak. TAg Uzt 257. Erri otxan paketsua. SMitx Aranz 195. Izketan bildots otxana dogu / baiña egikeraz otso. BEnb NereA 262. Zakur otxanak ere amorratzen dira. Ibiñ Virgil 104. Zeruko Jaunak bere dei gozoz / otsegin zizutenean, / Aren naiera jarri ziñaten / apaltasun otxanean. Olea 251. Arta-puska baño otxanagoko baserritarrak. Ataño TxanKan 219. Ez ote den ardi otxan eta haize errotekin borroka ibili. MIH 201.
v. tbn. EA OlBe 48. Or Poem 521. Etxde JJ 98. Gand Elorri 81. Berron Kijote 68.
azpisarrerakoSense-1.1
(Uso predicativo).
Otxan asko egondu zan / lepotik eltzian. Lizaso ( in Uzt Noiz 36 ). An bildu zan jendetza / ez zegoen otxan. Zendoia 150.
azpiadiera-1.1
(Con reduplicación intens.). " Otxan-otxan erantzun ziyon " ZestErret.
Gure bakartasunean otxan-otxan etsitzen degunezkero. Ldi IL 109. Aren esanetara otxan-otxan etortzen zan. Etxde JJ 69.
azpisarrerakoSense-1.2
(Izt 60r, VocCB 439).
Humilde.
Simpático.
Goraintzi bada Ayanberi ta bion emazte otxanari (otxana "simpático" da Uitzin). Or, carta a Ldi 19-5-1929 (ap. DRA). Gero, aldamenean, / atzaidan eseri, andereño otxan. "La doncella adorable". Ldi BB 122.
b) Agradable (no referido a personas).
Giro otxana sortu naiean / gabon-urteberrietan. Auspoa 111, 60. Nere leenengo bertso-saioa antxe egin nuen [...]. Zer gertakizun otxana! Zendoia 15. Kontakizun arin, otxan eta jostarien bidetik. MEIG II 106. Ez du [Jacques Tati-k] mintzoaren beharrik oraingo bizitzaren alegia azaltzeko, otxan-itxuran aski zorrotza. MEIG I 191.
azpisarrera-2
OTZANIK. Mansamente.
Orra or datorkizu zure errege / otzanik astogañean. Ol Mt 21, 5 (Ker otzan-otzan).
azpisarrerakoSense-2.1
(Con reduplicación intensiva).
Eta uretan dabiltzan bale / izugarriok, / otzan-otzanik gure sareetan / jausi bitez. AB AmaE 129.
otzan
0 / 0 aiurri >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper