OEH - Bilaketa

2 emaitza nahaspilatu bilaketarentzat

Sarrera buruan (1)


Sarrera osoan (1)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
nahaspilatu.
sense-1
(-illa- L, S; Lecl, Dv, H (+ -illa-)), naspillatu (G-to-bet; Lar, Añ, H), nahaspildu, naspildu (G-to-bet; VP 68r, Lar, Añ, H) Ref.: A (nahaspillatu, naspillatu); Lh (nahaspillatu) .
(Sdos. prop. y fig.). Mezclar(se), revolver(se); enredar(se), enmarañar(se), liar(se), embrollar(se), confundir(se). "Engarbullar, enredar, confundir" , "enfrascarse", "intrincar" Lar. "Adulterar" . "Intrincado, naspildua " Ib. Tr. Documentado al Sur desde principios del s. XIX, principalmente en textos guipuzcoanos. Al Norte se encuentra en Leiçarraga, Haraneder y en un ej. de Gure Almanaka (nahaspuillatu ). La forma naspildu se encuentra en Zinkunegi (junto a naspillatu ), G. Manterola (Goi 23), Lauaxeta, Otxolua (-ddu ), Orixe (junto a naaspillatu ), B. Enbeita, Txillardegi (Let 87) y en sendos ejs. de Yakintza (1933, 4) y EG ; naaspildu en Lizardi (junto a naspillatu ).
Bere buruak anhitz doloretan nahaspilatu ukhan baitituzté. 1 Tim 6, 10 (He nahaspillatu ). Nastu bear eztira [...] konfesiñoan, bata besteaz naspillaturik. MisE 200. [Bersotan] al zitzaten itz gairik nekezenak irikiaz, nondik eta nola alkar naspillatuko zuten, alegiñik aundienak egiten zituztela. Izt D 168. Edozein menasta, zaborraz ta tortikaz naspillaturik egon arren [...]. Izt C 7. Gipuzkoako ur garbiak naspillatu nai ez dutela beñere erbesteko belubi [...] loitsuakin. Ib. 110. Burua berriz orraztu bage eta illea naaspillaturik. Aran SIgn 21. Gizona, zaude geldirik, gauza denak naspillatu dituzu ta. Alz STFer 128. Nastu zituen orduan Jakometek Bernardatxok esantako gauza guziak; eta gero onela naspillatuak irakurri zizkan. Goñi 42. Gaztelu batekin eta etxe-mordoxka naspillatu bat oñean. Ib. 21. Alderdi guztietan ikusi ta entzun litezke naspillaturik nagusi jaunak, maizter txikiak, etxeko andreak. Ag G 181 (v. tbn. 288). Pitsez, korotzez ta odolez naspillatutako lokatz-uztai zabala. Ib. 159. Asperrien adimena naspiltzen. "Embrollar" . Zink Crit 5n (7 naspillatu ). Esakuntza lañoetan galtzen gara, esaera soill latzetan naspiltzen gara. Or LEItz 34. Gazte zerala ikasi dezu / murmuraziyoko martxa / [...] gezur aundiyak naspillatuta, / egiyak geroko altxa. Tx B I 266. Alkarrekin naspilduta kalte egiten zioten batak besteari. Anab Usauri 21. Buruba naspilddu egin ixan yakelako. Otx 60. Esan oietan elkar-itsatsi ez-bearreko gauzak naaspiltzen ditugu. Ldi IL 51. Gure bideak euskera txukuntzekoak ez omen dira, naspillatzekoak baizik. Ib. 108. [Etsaiak] naspillaturik utziko zituzten oial guziak. Ir YKBiz 520n. Naspildu-barik ametsok! "Sin perturbar sus sueños" . Laux AB 96. Itzak nâspillatuaz griego ta latiñez. Or Eus 287. [Banatzeko] eskubide oiek [...] errekiña bear duten gintzak eta erri-eginkizunak naspillatu egin dizkigute. EAEg 12-2-1937, 1046. Bapatean, ipar beltza, tximista ta zurrunbilloa naspiltzen dira burrunbaka. EG 1950 (1), 24. [Yaubek] aigitoarren osteara so egiñez, aiek naspillatu zitun. Ol Ex 14, 24 (BiblE nahasmendua sortarazi). Goiko ta beko naspildu dira, / oinpean dabil egia. BEnb NereA 131. Ez zirela euskara nahaspiltzen eta zikintzen ari, aberasten eta gaiagotzen baizik. MIH 254.
v. tbn. Naspillatu: Aran-Bago ManMed 218. Anab RIEV 1928, 608. Zait Sof 93. Etxde JJ 103. Vill Jaink 79.
azpiadiera-1.1
Confundir con.
Marti ez da naspillatu bear Martinen izenarekin, zergaitik biak banaitak diraden. Izt C 20.
azpiadiera-1.2
+ nahaspuillatu. Revolucionar, alborotar, agitar.
Or arkitu dugu gizon au, gure erria naspillatzen ari dala. Kaisar-i zergak ematea debekatzen du. Ir YKBiz 485 (v. tbn. 487, 489). Frantzia guzia nahaspuillatua zen 1793eko urthean. GAlm 1963, 63. Jerusalen osoa nahaspilatua zegoela. IBe Act 21, 31 (v. tbn. Lc 23, 14).
nahaspilatu
0 / 0 1 goi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper