OEH - Bilaketa

358 emaitza zerbitzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (7)


Sarrera osoan (351)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zerbait.
tradizioa
Tr. La forma mejor documentada en la tradición meridional es zerbait. Hay además zerbaist en el Uriarte de CatArrig (83) y BulaAl (20), en CatLlo (57) y en algunos ejs. de E.M Azcue (junto a zerbaizt), zerbeit en CatAe y F. Irigaray (en éste junto a algún ej. aislado de zerbait), y zerpait en Inza (junto al menos frec. zerbait). Zuzaeta emplea zerbaita. La forma zepatt se encuentra en Otxolua, y zepaitxe en Ortuzar. Al Norte es tbn. zerbait la forma más gral. y la única documentada hasta mediados del s. XVIII, con la excepción de algunos pocos ejs. de zerbeit en Leiçarraga (junto al frec. zerbait). A partir de esa época se encuentra zerbeit en Haraneder y Larreguy (en ambos junto a zerbait) y su empleo se extiende entre autores no suletinos de los ss. XIX y XX como Jauretche (348), JesBih (419), MarIl (10), Hiribarren (Esk 6), Lapeyre, Joannateguy (SBi 150), Zalduby, Hiriart-Urruty (Zez 96), St. Pierre (32), Barbier (Sup 103), J. Etchepare (Bur105), Oxobi (29), Iratzeder y Zerbitzari (Azk 107), alternando en muchos de ellos con zerbait (cf. tbn. Herr 11-3-1965, 1: Hala-holako errepostu motza bilduko duzu: "zerbeit egin dugu!". Edo laburzkiago: "zeit"!). Hay además zeait en un diálogo de Zubiri (74).
Encontramos zerebait en sendos ejs. de EusJok (111) y AzpPr (164), sin duda metri causa, y zerbat (tal vez errata) en D. Agirre (G 194), T. Agirre (308 zerbategatik) y EusJok (79 zerbaten).
Para los casos locales de declinación, al Norte son generales las formas zerbaitetan, zerbaitetara- y zerbaitetarik. Al Sur se documentan tanto zerbaitean (Mg CC 222, Aran SIgn 2, Ag G 368, Anab Aprika 59, Vill Jaink 141) como zerbaitetan (Ag Kr 79, ArgiDL 21, Ldi IL 63, Eguzk GizAuz 113, Zait Plat 132, Uzt Sas 22); zerbaitetara- (fB Ic II 297, Legaz 30, Alz Ram 120, Zait Plat 27) y zerbaitera- (fB Ic III 293, Ag G 55, TAg Uzt 218, Erkiag BatB 69, Ibiñ Virgil 35, Arti Ipuin 59, Etxba Ibilt 474). Hay ablativo zerbaitetik en un ej. de Villasante (Jaink 69) y zerbeitetik en F. Irigaray (166). El dativo es zerbaiti en todos los textos septentrionales. Al Sur se encuentran tanto zerbaiti (JAIraz Bizia 99, Berron Kijote 91) como zerbaiteri (Erkiag BatB 57, Vill Jaink 121, Ibiñ Virgil 75). Para el gen., zerbaiten es la forma gral. tanto al Norte como al Sur (salvo un ej. de zerbaiteren en Txirrita (B 230), quizás metri causa). En cuanto al instrumental, zerbaitez es la forma mayoritaria tanto al Norte como al Sur. Hay, con todo, zerbaitetaz en sendos ejs. de Xalbador (Odol 67) y Labayen (EEguna 93), y zerbaitezaz en Zaitegi (Plat 46).
Cuando se coloca ante adj. o adnominal, éstos van siempre indeterminados o con suf. partitivo (zerbait handi(rik), zerbait horrelako(rik)), salvo contadas excepciones en las que van provistos de artículo. Tbn. se encuentra ante beste/bertze en algunos ejs. de Leiçarraga, Pouvreau y Maister (I 17, 2 zerbait besterik). Se documenta con zer declinado en algunos ejs. de Aguirre de Asteasu y en Orixe. En DFrec hay 694 ejs. de zerbait (69 septentrionales) y 6 (5 sept.) de zerbeit.
sense-1
1. (V, G, AN, L, B, BN, S; Lcc, Urt II 360, Ht VocGr 412, VP, Lar, VocS 141, Añ (V, G), VocBN, Gèze, H, Zam Voc), zerbeit (AN-olza, R-is; Urt I 10, H), zerbaist (V), zerbaizt, zerpait, zeait (Lander (BN) ap. DRA), zerbaita, zepaita (V-ger; -txe V-ger), zerebait , zerbat. Ref.: Bon-Ond 170; A (zerbaist, zepaita); A Morf 266; Ort Voc (zepaitxe); Iz R 406; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 308, 309 y 116.
Algo, alguna cosa. "Antojársele algo, zerbait antojadu" Lcc. "Açertar en algo, azertadu zerbaitean" Ib. "Algo" VP 14r. "Zerbaitengatik da, por algo es" Ib. 15v. "(Dar a) conocer algo a alguno, zerbait norbaiti ezaguerazo" Lar. "Ansioso de algo, zerbaiten ansiaz" Ib. "Vacar, darse, dedicarse a algún ejercicio, zerbaiti ekin, zerbaitera bere burua eman" Ib. "Arrestado, [...] zerbaiterako gogortua" Ib. "Apetecer, [...] zerbaitez zaletu" Ib. "Provocar, incitar, estimular, (c.) zerbaiterako bidea emon" Añ. "Quand zerbait n'est pas accompagné, il signifie 'quelque chose'. Indazu zerbait, donnez-moi quelque chose. Zerbaitez arrangura da, il se plaint de quelque chose" Dv. "Zerbaitetako on den gauzarik ez du ematen, il ne donne rien de ce qui est bon à quelque chose" Ib. (cf. infra ZERBAITETAKO). "Zerbait, zerbeit ekharri du, il a porté quelque chose. Zerbaitetan dostatu da, il s'est amusé à quelque chose. Zerbaitetako, zerbaitetarako erran-esan nion! je lui avait en effet dit pour quelque chose! Atzeman duzu zerbait?" H. "Deus ezten lekuan, eskuak garbi; zerbait den lekuan, begiak argi (B). . Parece ser todo el código del pueblo gitano" A. "Ainbeste berbakizun dabillenian, zerbait egixa izango da" Etxba Eib. "Beste zerbait nahi düzia (AN-5vill, BN-arb, S)" Gte Erd 308 (junto a beste zeozer, besterik, zeozer geiago, etc., de otras zonas). "Zerbaitez mintzo dira (BN-arb)" Ib. 309. "--Billatu duzue zerbait ere? (G-nav) --Ezer ez" Ib. 116. "Zergatik egin duzu hori? [...] zerbaitetikan (AN-gip)" Ib. 309 (junto a haatik, nai nuelako, etc., de otras zonas). v. ZER EDO ZER.
Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur desde los primeros textos.
Milla dukat bidalduko ditugula urte onetan nik uste: orain bere zerbait]a[ boa. fJZ 99. Benturaz zerbait badatela. (Torrano, 1545). ReinEusk2 81. Eta baldin zerbaitetan zuezaz hura baithan gloriatu izan banaiz, eztut ahalkerik rezebitu. 2 Cor 7, 14. Eta baldin zerbait berze [...] rebelatu izan bazaio, lehena ixil bedi. 1 Cor 14, 30. Bada, edo iatean baduzue, edo edaten baduzue, edo zerbait berzerik egiten baduzue, guzia Iainkoaren gloriatan egizue. Ib. 9, 31 (Dv badakiela zerbait ). Eta baldin edozeinek uste badu zerbait badakiala, eztu oraino ezagutu deus ezagutu behar den bezala. Ib. 8, 2 (Dv badakiela zerbait ). Bigarren egunean, zerbait janda, loak artu zituan. Lazarraga A, 1153r. Kristioak bear duela prokuratu tenploan zerbait ofrezitzera. Ber Trat 59r. Aen artean ere bada zerbait. CartAzp 124. Ago beraz bethi erne haren solasetara, / Zerbait ikhasirik itzul adin heure etxera. EZ Man I 134. Ikhus ezazu [...] Iesu Kristo Iaunak zer zure gatik pairatu zuen eta zuk haren izenean eztuzu zerbait pairatuko? Harb 250. Zeren orduan egiten denak ere, ez anhitz, baiña zerbait balioko du. Ax 240 (V 161). Zerbaitetako gai da. Ib. 407 (V 265). Ohi bano nauena akatatzenago, zerbaiten eske dago. O Pr 702. Nahi badu bere burua zerbaitez iakinsun egin, ezagutzen duelarik zer hura eztakiela, ezin pairatuzko banaloria da. SP Phil 210. Zerbait bertzerik dela kausa. Ib. 409 (339 zerbait bertzez ). Jente baten ohoriaren kontre zerbaiten erraitia, haren gaizki ezarteko. Bp I 102. Halere on da bethiere zerbaiti lot gakizkon partikularrean. Ch I 19, 3. Thürbürarzün bataren juaitiareki, beste bat jiten da, eta bethi ükhenen dügü zerbait soferitzeko. Mst I 13, 3. Nahiago baituzte hek miseriaz perituak ikusi ezen ez heien fagoretan bere zerbaitez billuzi. Mih 84. Eta zerbait argitara ezpadet, [...] bidea itxi didate. Lar Carta a Gandara 162. Azartuten nas, [...] debotoen konsuelorako, zerbaita adietan emotera. Zuzaeta 58 (130 tbn. zerbaita ). Zerbaitean uts egiten badu, damutzen zaio bereala. Mg CC 222. Bizi nazala banaiz zerbaitako, illtzen banazute, ez ezertako. VMg 96. Zerbait aditzera eman da, baña ez premiaren neurrian. AA II 187. Guti baduzu, emazu guti hartarik ere zerbait. Dh 228. Nai neuke zerbait entzun eureen gañian. JJMg BasEsc 201. Naiko nuke zerbait jakin txingurrien gañean. It Dial 29 (Ur, Dv, Ip zerbait ). Bi maithetarik bat da yauzten ohetik zerbaitek alarmaturik. Gy 297. Zerbaitetan behar duela denbora iragan. Laph 19. Onek bialduko eban [...] dotea lobeantzat / ta zerbaist ganeti. Azc PB 133 ( in Ur PoBasc 188 zerbait; v. tbn. Azc PB 336 zerbaizt ). Udarregi an zan, / zerbaiten esperantzan / utsik atera zan / nere kulpa etzan. AzpPr 37. Zerbaitetara beartuak gelditzen dira? Legaz 30. Esango lukete orduban beste zerbait. Sor Bar 22. Huna hekien solasetarik zerbait. Arb Igand 146. Esaidazu zerbait, Arnoldo, esaidazu zerbait. Ag AL 87. Nahi zuela mintzatu; bazuela zerbait erraiteko. HU Aurp 48 ( Zez 96 zerbeit ).
(s. XX) Daigun ilabeteko kartan oilten daud edo erranen daud zerbait gore uskararen gainian. Mdg 147. Debekatzen du mandamentu onek bertze zerbait? CatUt 31. Yaketa barridxe edo zepaitxe etxeko. Ort Oroig 24. Nahi düzie jokatü zerbait enekin zuinek lehen ezar [...]? Const 26. Ni baño txiruago zara une onetan, nik etzattudalako zu ezetarako biar eta zuk bai ni, ostera, zepattarako dettu nozu-ta. Otx 151. Zorioneko euskal jai ori dala-ta txoratu bear gaituzte guziok. Beti zerbait badegu. Lab EEguna 91. Onezkero emen izan bear zuen... zerbait gertatu ote zaio? Alz Ram 70. Gaxo al ago? Zerbait al daukan? TAg Uzt 119. Ebanjelio sainduak ere holako zerbait erraiten du nunbait! TAg Uzt 119. Ebanjelio sainduak ere holako zerbait erraiten du nunbait! Lf Murtuts 24. Ekatzik edateko zerbait, lagun. NEtx Antz 147. Diñuenian zerbaitegaitik izango da. SM Zirik 119. Ebanjelio sainduak ere holako zerbait erraiten du nunbait! Lf Murtuts 24. Ekatzik edateko zerbait, lagun. NEtx Antz 147. Diñuenian zerbaitegaitik izango da. SM Zirik 119. Ustekizun auetan bada egiazko zerbait. Vill Jaink 77. Are, harrazu zerbait. Nik pagatzen dut. JEtchep 93. Zerbaitek erraiten zautzun haatik harat joan behar ginuela! Ib. 97. Zerbaitek erraiten zautzun haatik harat joan behar ginuela! Ib. 97. Aren erdia bakarrik edan nuan, zerbait artzearren. Anab Poli 64. Muthikoa, behar duk bertze zerbeitetarat entseatu! Hori ez duk ofizio bat! Larz Iru 114 (v. tbn. 70). Orrelakotxe zerbaiten amesetan nenbillen. NEtx LBB 186. Bazoan gobernadoreari galdegiterat zerbait egin zezan. Ardoy SFran 177 (349 zerbeit ). Gizonak zerbait egin bear du biziko bada munduan. Uzt Sas 178. Komeni litzaiguke horrelako zerbait [...] esku artean izatea. MEIG VI 126. Galdera zerbaitetara doa, zerbaitegatik egiten da. MEIG IX 82.

v. tbn. (Sólo para zerbeit): He 2 Cor 2, 10. Lg II 139. Etch 144. CatAe 54. FIr 189 (166 zerbait).
azpiadiera-1.1
(Con zer declinado). " Zertazbait (R-vid), de algo" A. " Zetanbait (V-ger), por algo, en busca de algo" Ib. " Zertakobait, zerbaiterako (G, AN)" Zait Sof II 159. " Zergatik bai egintzon Antoniok etxea (Zerbaiteatik), por algo hizo A. la casa" AArrue (comunicación personal). Cf. infra ZERTAN BAITEAN.
Ezta ongi soñeko arroakin [...] elizara etortea [...]. Zergatik bait agindu zuan elizak ez dakiela sakramenturik eman onelakoai. AA I 532. Zergatik bait esan zuan Jesu-Kristok: etorri nai badu norbaitek nere ondoren, uka beza bere burua. AA III 611 (v. tbn. 591). Zetanbait minkiro zesaion Titirori Melibeok: [...]. J.M. Tolosa EEs 1913, 114. Makilkara ederrak ematen zizkiela zertanbait utsegiten zutenean? Or Eus 194. Ortan ari giñala, beste zertakobait San Paul aipatu zunan. Or QA 108.
azpiadiera-1.2
Baña asmo garbiko askoren artean, ezin ikusi zuten farisekoak ere inguratzen zitzaiozkan nola zertan-baitean atzituko ote zuten, beste egiteko gabe. Lard 421. [Fariseoak] ikusirik beren beste egin al guziak alperrik zirala, uste izan zuten, jan-otordua izango zala zertan ba[i]tean erortzeko garairik onena, eta Fariseo baten etxean bazkari bat eskeñi zioten [Jesusi] . Ib. 412. Zetanbaitetik jan bear eta, / naiz ni errukarria. EgutAr 29-10-1963 (ap. DRA ).
azpiadiera-1.3
(Uso sust., con demostrativo).
Uste dute ezen [...] badela ez dakite zer desiratzekorik [...] eta ezin derrakete zerbait hura zer den. He Phil 289 (SP 288 zer hura zer den ). Tokiek izena artzen duten zerbeit ura ez da igikorra maizenik, ez da aldakorra; baizik lurrarekin bat egiten duena. FIr 166. Zerbait horri, nahi dutenek, Arima esan diezaiokete. Mde Pr 343. Zerbait atera zan elizatik. Zerbait arek [...] artu zuan apaiza berarekin eta [...]. NEtx LBB 174. Berbera baita zerbait oldoztu ta zerbait ori izatea. Zait Plat 44. Orduan bera presentatu zen latineko zerbaitera, eta latineko zerbait hori Salamankan zegoen. MEIG IX 69.
v. tbn. Txill Let 94. Gand Elorri 170. Vill Jaink 38. Erkiag BatB 51.
azpiadiera-1.4
(Con bat ).
Banohak hire fraidetara, behar diat ikusi ian ez othe diotedan harraraziko hemen tudan erremedio hautarik zerbeit-bat. Jnn SBi 64.
azpiadiera-1.5
(Ante adj. indet. o con suf. partitivo).
Huná, sendatu aiz: gehiago bekhaturik eztagiala, zerbait gaizkiago hel eztakián. Io 5, 14 (Dv zerbait gaitzagorik ). Iainkoak zerbaith oberik guretako probediturik. He 11, 40 (Dv Jainkoak guretzat baitzadukan ). Erradazu zerbait berririk. "Contadnos algo de nuevo" . Volt 203. Dohain emana zerbait hoberen eske dago. O Pr 118. Nahi du kanpora zerbait handi iruditu. SP Imit III 54, 7. Iesusen amudio nobleak ertxatzen gaitu zerbait handirik egitera. Ib. 5, 3. Zerbait ohiz kanpokorik gerta balekizu. SP Phil 483 (He 489 zerbeit ohiz-kanpokorik ). Eta othoitz ondoan, dakianak irakurt zerbait saintürik. Bp II 53. Alferrik bilha lezake bertzetan Jesusen baitan kausitzen duen baiño zerbait hobeagorik. Ch I 25, 6. Zerbait hunik balin badüzü, bestek badiela hobiagorik sinhets ezazü. Mst I 7, 3 (SP zerbait onik, Ip zerbait hunik, Ch deus onik; v. tbn. zerbait onik en Dv Lab 241, HU Aurp 90, Otx 5, Barb Leg 145, Etcham 129, Zait Sof 85, Mde Pr 33, Etxde JJ 278, Xa Odol 75, y zerbeit onik en Jnn SBi 83, JE Bur 40, FIr 165). Hitzetan ta obretan zerbait okherrik zereikianian ezkapi. Egiat 261. Zu baino zerbait hoberik kausitu uste duen arima itsu [...]. Dh 208. Dezagun ongi endelga bekhatu [...] zerbeit ikharagarririk dela, behar izan duenaz geroz erremedio bat hoin espantagarria. MarIl 124. Bakezko izpiritu hori uste den beino zerbeit hobeagorik da eta baliosagorik. Jaur 383. [Aphezak] baitzion zerbait handi atherako zela Iñazio. Laph 38. Zer pelloa haizen! Ez hakiena zerbeit hoberik galdetzen? Zby RIEV 1908, 772. Ikhusten zuena bai zerbait ederrik edo hunkigarririk, haren burua phindarka abiatuko zen. Arb Igand 538. Bere penitentzia haren orde bertze zerbeit apalagorik eta umiliagarriagorik. Jnn SBi 92. Bazuen bere baitan zerbait onik ere. HU Aurp 90.
(s. XX) Ez dala libururik, txarrenik bere, zerbait onik ez dabenik. Or Tormes 3 (v. tbn. Aitork 117). Ustez zerbait berri ikusiko dugun, bethi bi aldetarik ager berak. JE Ber 40. Othoi zerbeit goxorik eras zezan arbasoen mintzai zaharrean. Ib. 134. Ea zuk zerbait oberik ematen didazun. Lab EEguna 63. Yainkoa'k nai-izango al-du eltxoa baño zerbait mamiagorik [...] eskuratzea. Ldi IL 80. Han urrun zerbait xuri agertu da. Lf Murtuts 20. Kontu artu aurrari eta zerbait berririk balu, deitu bildurrik gabe. NEtx Antz 127. Zakurrak ere usai artu zuten [...]. Zalantzik gabe, an zerbait bizi bazen. Etxde JJ 260. Itai edo beste zerbait zorrotzez [...] ebaki. Munita 43. Zerbait eder bururatzen didate bere tellatuaren gorriak. Txill Let 23. Esaidazu zerbait goxo. Ib. 112. T'elorri inguruan, / lotuta lez, / nauka zerbait beragarrik. Gand Elorri 32. Zerbait berezi duten guziek izen berri bat biltzen dute. JEtchep 104. Zerbait handiren haiduru. Lf ( in Zait Plat XVIII ). Zerbait sendorik inoiz egin dutela diogunean. Zait Plat 147. Zerbait misterios eta trankil susmatzen zan. Osk Kurl 75. Bada emen zerbait arrigarri eta bitxirik. Vill Jaink 123. Zerbait bero hartuko duzia, urrundu aintzi? Larz Iru 94. Behar omen dautzuete zerbait serios buruz buru erran. Larz Senper 132. Bada haatik zerbait berririk pastorala huntan. Lf ( in Casve SGrazi 17 ). Eta hitz beraren xaramela bakotxak zerbait berezi erran nahi! Ardoy SFran 218. Zerbait goxo partekatzeko duenak [...]. Xa Odol 75. Zerbait txarretik zaintzeko. Etxabu Kontu 82. Ez dira berdinak egun horiek, bainan hitz dautzut badutela zerbait berdinik. Larre ArtzainE 323. Zerbait berri badakarte. MEIG I 190. Zerbait berrirekin agertu zaigu. MEIG III 92.

v. tbn. Tt Onsa 142. Egiat 200. Jaur 374. Inza Azalp 132 (77 zerpait). Mde Po 21. Bilbao IpuiB 120. Zerbeit: Iratz 80.
azpiadiera-1.6
(Con el adj. precediendo a zerbait ).
Iduritu zitzautan garbiki, xuri xuri zerbait, ximista bezala heldu zitzautala gainera. Barb Leg 149. Ibillaldi latza ta luzea danean, ez dek, agian, laguntzalle bikaña baso-iturritiko zurruta otza. Ba-dek, arranotan, beste oberik zerbait. TAg Uzt 79. Jainko faltsoeri behatzen zioten, hobeago zerbeiten esperantzan. Zerb IxtS 44.
azpiadiera-1.7
(Ante adj. det.).
Alaz guztiz, guretzat zerbait ikusgarria ba du. JAIraz Bizia 13. Bakanka dauden zuaitzak ez dira naiko abereak babesteko; zerbait itxiagoa ta ugarigoa bear du. Munita 128. Zerbait bear dot, ikusten ez dan zerbait eder ta jasoa. Gand Elorri 80. Zerbait ederraren ondoren. Ib. 148. Ain ona zan gizagajoa, ark ere zerbait txarra bear, ba. JAzpiroz 144. Eguneroko hizkuntza zerbait bizia da. (In MEIG VIII 30 (v. ib. 30 donde se critica dicha construcción) ).
azpiadiera-1.8
(Ante adnom. indet. o, menos frec. (algunos ejs. en Pouvreau y Haraneder), con suf. -(r)ik). Cf. Urruz Zer 86: "Zerbait ala izango da, dirurienez", y Basarri 351: "Segitzeko baimenik ez edo zerbait orrela izango da".
Arima gazteek eta uzterrek hartuko dute leku bere buruaren largatzeko zerbait halakorik egitera. SP Phil 358. Zerbait ohiz kanpokorik gerta balekizu. Ib. 483 (He 489 zerbeit ohiz-kanpokorik ). Zerbait orrelako egin nai iza du zuen. Mb IArg I 235 (v. tbn. zerbait orrelako en Vill Jaink 25 y Salav 49, zerbeit holako en Jnn SBi 48 y Barb Sup VII, zerbeit holakotan en HU Zez 203, zerbait holako en Ardoy SFran 47, zerbeit holakoetako en Jaur 405). Zerbait onelakoxe pasa zazu zuri. It Fab 131. Muxikak edo zerbait orlako degunean. Bil 159. Ikusten al da zerbait olako piztiengan? Vill Jaink 72. Adimenduak badu zerbait jainkozko. Ib. 59. Zerbait holatsuko izan behar zuten. Xa Odol 165. Herriko besteak zirela edo tobera edo zerbait holako zela. Ib. 47.
azpiadiera-1.8.1
(Ante adnom. det.).
Bada ziñez emen zerbait bitxi eta arritzekoa. Vill Jaink 120.
azpiadiera-1.9
(Ref. a personas). Algo (de valor), importante, de categoría. Cf. Arg DevB 158: "Orai zerbait didurigu, / Garenaz berzerikan, / Baiñan sarri dakikegu / Zer dugun geurerikan", y 167: "Lur baizen ezgarela, / kanpotik iduri-arren / zerbait berze garela)". Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur.
Ezen denbora hauk baino lehen altxa zedin Theudas, zioela bere buruaz zerbait zela. Act 5, 36 (Dv bere burua norbaitentzat aiphatuz ). Eta eztut deus ikhasi zerbait diradela irudi dutenetarik. Gal 2, 6 (Dv zerbait irudi zutene ). Eta eztakizula sekulan iduri zerbait zarela zure obra onak gatik. SP Imit III 4, 2 (Ch eta zure obra onek ez biezazute eman buruperik ). Gizonaren egunak badoaz itzala bezala lurrian. Uste dianian gizonak zerbait dela, ezta deus, badoa gizona baratu gabe. Tt Onsa 107. Gure buruazko stimu bat hartzera lerratzen baigare eta arrozoiñik batere gabe sinhesten baitdugu zerbeit bagarela. He Gudu 39. Bizi zireno üdüri züzün zerbait zirela, eta orai hitzik eztizü ihurk hetzaz erraiten. Mst I 3, 5 (SP zerbait zirela ). Bizkitartean Jinkoaren begietan zerbait izanen zare. Mih 31s. [Jainkoak] >plazerekin behatzen diote humilei; urruntzen da bere buruak zerbaitentzat dauzkatenetarik. Brtc 217. Deusetik zerbaitetarat jin denak odol nobletik sorthü dela lüke nahi fama. Egiat 261. Zerbait badirudizu bero aldietan; Negua datorrenean kikiltzen zera. VMg 34 (ref. a la mosca). Dioe alabaña zerbait dirala uste duenetatik geienak lotsatzen dirala Sakramentuak artzera etortzeaz. AA II 99. Filistintarrak bazeritzaten gai onetan zerbait bazirala. Lard 141. Egizu bethi hola eta atherako zare zerbait. Eskolako lehena zen yaun hori yakitate orotan. Hb Egia 35. Herriko buruzagi, etxeko jaun, beren burua zerbeit daukaten zahar eta gazte guziak. Zby RIEV 1908, 84. Ezkongaietan zerbait banintzan, / ezkondu eta ezer ez. Iparg 358. Iñazioren lagunak Iñaziorekin zerbait, Iñazio gabe gauza guti, lotsatzen dire. Laph 12. Loria zait loria! / Aphaintzen naizenean, / Zetha zinta gorria / Ematea soinean. / Egiazki orduan / Zerbait baniz munduan! Arb Igand 43. Andre Maria egunerako ia illlabetean ibilten dira meza barriren bat ikasten Arranondoko erezlari guztiak, erbestetarren aurrean zerbait badirala erakusteko gurariagaz alkarganaturik. Ag Kr 47. Dantza zar ori gitxik nai dute, / geienak barriz bestia; / modea da gaur zerbait direnak / baltzeoz jolastutia. Enb 180. Zerbait bazalakoan / ta azkenean utsa, / orrek ez dik balio / zakurraren putza. Tx B 57. Ta orduan Ramuntxo zerbait izango litzake... ez oraingo kontrabandista txiroa. Alz Ram 48. Gu dirutan zerbait baldin bagera ere, jende arruntak gera zuen aldean. Etxde JJ 85. Jakiña! Gaur amazazpi urte, ni ere zerbait banintzan. Udaberrian edozein da lore. NEtx Antz 75. Aski erratea baita Ziki, Halti eta Bixkundiarekin arizan den pilotaria, segurki zerbeit bazela. Zerb Azk 113. Neu be zerbait banintzala uste neben, baiña zu ni baiño geiago zara. And AUzta 99. Ok uste dute zerbait badirela, ta pito bat eztute balio! Auspoa 77-78, 28. Uko eginez bere ber norbait edo zerbait izan zitakelako gogoari? Ardoy SFran 310. Osasunakin gerala zerbait, gaixotutakuan utsa. Uzt Sas 138. Zerbait gerala uste ta ezer ez geranak. Ib. 49. Zerbait izan girela nork du ukatuko? / Arbasoen obrak hor baitaude lekuko. Xa Odol 93. Aita bera ere bertso-lanean zerbait badek. Ataño TxanKan 76. Eta hor zerbait bazen [apez] hura, elasturiaz bederen. Larre ArtzainE 154.
v. tbn. Or BM 80. BEnb NereA 56. Zerbeit: HU Zez 89.
azpiadiera-1.10
(No ref. a personas). (Ser, parecer...) algo, mucho, bastante, algo importante, algo a tener en cuenta. "Oi bazen zerbait (G-azp, AN-gip-5vill, B, BN-arb), ori ezta edozeinek egiten duen gauza (V-arr)" Gte Erd 308. Tr. Documentado principalmente en autores septentrionales. Al Sur lo emplean Mendiburu, Lardizabal, Orixe, Erkiaga y Oskillaso.
Zenbat supean, su egiñik [...] Odol su, su gorphutza. / Hauek ere bada, zerbait dire / Ni hemen urrikaltzeko. 179. Emen bizi garan arte onetan badirudi zerbait gure bizi txar onek. Mb IArg I 120. Jourdaingo urak izatea Naaman bere gorphutzeko lepratik sendatzeko ahala zerbeit da, hainitz ere da; ordean aithor dezagun arimako lepratik sendatzea [...], infinituki gehiago dela. Lg I 373. Hanitz badira mundian / Hola ikhusten dienik. / So egiten denian / Hurrunetik zerbait da; / Huillanetik sogin eta deusik ez da. Arch Fab 117 (Gy 208 zerbait diduri urrundik ). Erreinuko andizki, aberats, eta zerbait zezaketen guziak, emen sartu izan ziran, beren buruak gorde naiez. Lard 193 (v. tbn. 196 y 209). Frantzian badira gisu-labeak molde hainitz hobekoak. Gure tokietan ere, teilarietan egiten dituzte labe batzuek zerbait iduri dutenak. Zertarako ez dugu orobat eginen gisuarentzat? Dv Lab 188. Egun batez Urramendiarrek egin zuten errege Buron, gizon [...], zuhur eta prestu bat. Zerbait zitzaion bere erregetasuna; ezin asmatuz zagon nola higan zen hain gora; bainan bereziki hura khexatzen zuena zen [...]. Hb Egia 32. Hoik guziak zerbait dire naski; baina nork eginen du ene paga hilaren amarrean? Ib. 21. Apeztasuna eta Eskualduntasuna, biak elgarrekin, zerbeit badira. HU Aurp 161. Hiruetan hogoi ere bada zerbeit egungo egunean: halako gizona balin bazen, ez da mirakulu bazterrak oro bere meneko baitzituen. StPierre 25. Gerezietan bati zazpi mila libera ebatsi zaizkoten. Orduko tratuetan zerbeit zen gero zazpi mila liberakoa. Ox 200. Gu berexteko zerbeit direa itsaso, leihor, ibaiak? Anaitasuna nondik dezake galaraz itsas handiak? Ib. 149. Lana atertu ta bi itz esatea / zerbait iduritzen zaio. / Atsalde-erdiko puska jatean / labur itzegin lezaio. "Le parece aventurado" . Or Eus 85. Orratza sarturiko puxika [...] lez, zerbait zirudian zorion-bola puztua, isil-isilik [...], aizez utsitu zimur ta zimel gelditu-arte. Erkiag Arran 95. Dempsey, munduko txapelduna zan [...] ukhabilketa jokoan. Hau zerbait zan. Baña Zarpentier izeneko gizon bat garhaitu zuala ta hainbeste harrokeri? Osk Kurl 107. Denbora hartan praka luzeak zerbait ziran. Behin jantzi ezkero, ez lituke jantziko atzera praka laburrak muttiko batek. Ib. 213. Nork erranen du zonbat aingeru ttipi zerurat hegaldutu den hola [...] Frantsesi eta haren misionesteri esker? Ez ote da zerbait hori? Ardoy SFran 319. Orduan izan ginen haurrentzat bederen zerbait bazen Bestaberri. Larre ArtzainE 82.
azpiadiera-1.11
(Empleado con izan intrans. 3.ª pers. sing., con una oración subordinada como sujeto).
Noizbait iraungitzen balire erretzen nauten suak, zerbait laiteke, kontsola ninteke. Mih 155. Bainan zerbeit da, egungo egunean, dugun gobernamendu tzarrari erraitea tribunal batek: Zure falta da. HU Zez 134. Bainan ez giten izan sobera gose. Zerbeit da erdiak baino gehiago framazon madarikatu hoien kontrakoetarik sartzea [boz-aldietan] . Ib. 89. Hoinbertze eta hoin ondorio minezko egitekoei buru eginez, irautea bera zerbeit duzu. HU Aurp 134 (forma alocutiva). Berro horren gibelean eman gaiten. Ikusiko bederen ez gaituzte horrela. Zerbait da hori ere, mokokan artzeko orde. Barb Sup 55. Harren haztea bera bada zerbeit. Bazinaki zoin huts egin errexak diren eta minberak. JE Bur 83. Zerbeit duk, hori ere, suaren ikustea: bihotza berotzen daik. Ib. 114. Siñesten ez badezu, Leitzan Soroa baserri-ondoan billatuko dezu. Egia; zerbait da ikusi gabe siñestea ere. (Interpr?). Munita 50. Erran gabe doa Azkaineko sasi-mirikuak ez zakizkala landare horien izen ez frantses ez latinak: zerbeit da euskarazkoen jakitea bera. Zerb Azk 89.
azpiadiera-1.12
(Con verbos como jakin, ikusi, gosta... ). Bastante.
Aitu diot zerbait dakianari. VMg 89. Zerk izitzen gaitu? Dudagabe zerbait gosta behar da bizitzaz aldatzeko. Dh 210. Atso zaharrak bazakien zerbait, erratean: Elizak mirakuluak kopetan zituela. Hb Egia 148. Eskualduna, zerbeit hintzen ari, / Hire mendi hauk beiratuz, / Frantziari eta Espainiari / Mairuen traban pharatuz, / Biak hala salbatuz! Zby RIEV 1909, 399. Zer laiteke ederragorik ikhustea baino, zerbait dakiten edo ikhasteko gutizia duketen guziak [...] eskuara zaharraren ongi ikhasten? (Interpr?). Arb Igand 32. Bizkitartean hortako behar da zerbeit jakin. Eztakiena dagola bederen gaizki mintzatu gabe ahalgez. HU Aurp 213. Hala direla aithor dute zerbeit dakiten guziek. JE Bur 156. Irakasleari eskerrak, badaki zerbait Manueltxok. Arrek egingo digu gizon gure mutilla. (Interpr?). Ag G 58. Buruko ille bakanak urdin, ortz-oeak utsak, eta [...]: ezagun du zerbait ikusia dala munduan. Mok 4. Bainan Zimun zaharrak baizakien, zerbait ikusirik bere bizi luzean, zein gaixtarrotak ginen. Zub 25. Errazu bada ohoin bat naizela! Lekukoak emaiten ditut berehala, eta zerbeit gostako zaitzu gizon behar bezalako bati ohoina erranik. Barb Leg 144. Gain hetan egunak luze eta borthitz dituk gero... Zerbait dakiena mintzo zauk. Larz Iru 50. Ordu arte, zerbait ikusirik bazuen Frantsesek [...] baina zer ziren [...] horgo itsuskerien ondoan? Ardoy SFran 227s. Alta zerbait gosta zitzaioten harat heltzea ibiliz. Ib. 231. Badute gure etxean zerbait iretsirik, nik pertsularigoan irauteagatik. Etzuen gure osagarriak ere onik hartu gu horrela ibiltzean. Xa Odol 47. Bertsotan zerbait zekiana zan Etxetako Joxe Mari. TxGarm BordaB 133. Ipar Ameriketako zinemaz zerbait dakitenek [...]. MEIG I 149.
sense-2
2. (Ht VocGr 412, Gèze, Dv) .
(Acompañado de sust.). Algún, algo de. "Quelque chose, zerbait, zerbait gauza " Ht VocGr. . " Erradazu zerbait hitz, dites-moi quelque chose. Emadazu zerbait edari, donnez moi quelque boisson. Zerbait hazkurriren galdez dago, il demande quelque nourriture" Dv. Tr. Documentado al Norte en autores de todas las épocas y dialectos, y al Sur desde Larramendi. En los autores más antiguos (Dechepare, Leiçarraga, Materre, Etcheberri de Ziburu, Haramburu (214), Axular, Oihenart, Pouvreau, Gasteluçar ), parece que zerbait precede por lo gral. (siempre en los numerosos ejs. de Axular) al sintagma nominal. Sin embargo, ya desde Belapeyre al Norte y desde Mendiburu al Sur se encuentra zerbait tanto ante sintagma nominal como tras éste, en proporción similar, y en muchos autores en ambas posiciones: Echagaray, Goyhetche, Duvoisin, CatS, Lapeyre, Beovide, Arbelbide, Laphitz, Soroa, Joannateguy, Hiriart-Urruty, St. Pierre, Oxobi, J. Etchepare, Alzaga, Iratzeder, Zerbitzari, Orixe, Lafitte, Munita, Erkiaga, Etchepare de Jatsu, Larzabal, Arradoy, Xalbador. Aparece antepuesto a beste en Leiçarraga, Pouvreau (Phil 340 zerbait bertze maneraz ) y en unos versos labortanos de Iturriaga (Fab 258 zerbait bertze gauzarik ).
Baskoek berzek bezala duten bere lengoiajian skribuz zerbait doktrina. E 7. Baina speranza dut zerbait denbora egonen naizela zuek baithan. 1 Cor 16, 7. Belhaurikatzera edo gurtzera edo zerbeit haren ohoretako seinaleren egitera. Ins D, 3r. Edo miserableki bizitzera utziz edo zerbait berze moldez. Ib. D, 6v. Zerbait pena [...] pairatzera obligatzen gaituzte. Mat 166. Egiten dio zerbait maneras reberenzia. "Hace un cierto modo de reverencia" . Ber Trat 30r. Nahi luke zerbait konsolamendu izan. EZ Man I 100. Koleraren iraungitzeko on da zerbait lani lotzea. Ax 316 (V 210). Zeren zerbait estorbu aphurgatik egiten hasi zarena utzten baituzu. SP Imit III 6, 1. Zerbait amoina paubrer egiten. Tt Arima 100. Birjina egiazko bat bethi erreus da, zerbait gaiza goraren ikhustian eta enzütian. Bp II 96. Beraz alageranzia zerbait nahasten da hil ohoretan eta zerbütxü saintietan? Ib. 129. Zerbait atsekabe xume gerthatzen zaizunean ere. Ch I 11, 3. Etzebán aberék uste egotzí / Zeure ausartzian zerbait izigún. "No audaz imaginó bruto arrogante / Introducir en tu valor el susto" . Lar Gram 391. Agian ene semearentzat izanen dute zerbait ikustate. He Mc 12, 6. Arzen dute bekatua utzi ta onzeko zerbait asmo. Mb IArg I 239 (II 269 tras sust.). Bazuen zerbait diru ta erosi zuen alor zati bat. Ib. 211. Eztu behar estonatu zerbait gauza handi bailiz bezala. AR 309. Egiten badere zerbait emaitze edo amuina konfrariarentako, igorriko dütü oro tresorierari. Mercy 41 (v. tbn. 30). Emátea pobreéi zerbáit limósna. LE Ong 19. Artu dezake batek, zerbait esamina aurrez eginda, egun bat igarotzeko erretiro edo bakartadean. Mg CO 167. Solas alfer bat bera, erran nahi da, zerbait arrazoin on gabe erraten den solasa. Dh 140. Oraiñ aditu dezunarekin badezu zerbait argitasun meza ongi enzuteko. AA I 525. Zuzen, ta zekentasun baga pageetan eutseen soldata ona, ta zerbait agillandoz. JJMg BasEsc 170s. Ortzilare guziez eginen dute zerbeit mortifikazionezko akta. JesBih 410. Etzitiala pharti [...] zerbait arranjamentü egin artino. Etch 678. Gure eskarioa da urterokoa, agirandotxo zerbait borondatezkoa. Echag 243 (236 ante sust.). Zeren beste zerbait gauzarekin nastuak dauden. It Dial 119 (Dv bertze zerbait gauzarekin, Ip beste zerbait gaizaeki; Ur beste gauzaren bategaz). Get-en zerbait denbora egin zuen, iñork ezagutu gabe. Lard 170. Artha zerbait behar du, bainan ez laborantzak bezenbat hurranik ere. Dv Lab 304. Erran horietan badelarik zerbait egiarik, erraileak bizkitartean enganiotan dira. Ib. 176. Doan etorten iatan / Medikua etxera / eta bear ebalez / zerbaist alogera, / artu neban gogoa [...] emoteko egun baten sari ona atzeti. Azc PB 256 (in Ur PoBasc 215 zerbait alogera). Eta bertze zerbait gauza debekatzen da mandamentu untan? Legaz 27. Entseiu zerbeit egin zuen Jesusen jalgitzeko etsaien aztaparretarik. Lap 251 (V 114; ib. 8 (V 6) zerbeit probetxu ). Zortzi zentimo baso kaxkar bat, ezpañetara eraman orduko ustuba! Ta gaitz erdi sagarduen itxura zerbait balu. Sor Bar 94 (AKaik 128 ante sust.). Bigar eman biar diet diru zerbait bost gizoni, eta nai nuke ganbiatu sei milla errealeko. Urruz Urz 17. Etzuen bere ordenan iñor artutzen, munduko gauzentzat zerbait amorio zuanik. Bv AsL 209. Bazekien onek Franziskoren berri zerbait. Ib. 48. Mezako sakrifizioa ez da alegiazko itxura zerbait, bainan da sakrifizio egiazkoa. Arb Igand 94. Ez zakien zer gaitz othe zuen igurikitzeko, menturaz zerbait heriotze ikharagarri! Ib. 86. Zerbait berri txar othe zuen? Laph 242. Manatzen dio gerlaz [...] mintzo den liburu zerbait ekhar dezon. Ib. 19. Barkaturik berak ere [...] zerbeit nahigabe edo hoben egin zioten guziei. Jnn SBi 77 (167 tras sust., zerbeit).
( s. XX) Ezta estrañu izanen zerbait liferenzia erdentzan gunetik konat ene uskaran. Mdg 139. Baduketela naturalezaz goragoko zerbait indar, Jainkoak eman ez dioena. CatJauf 77. Emaiten diote [...] sailari halako zerbeit garbi eta azkar, bertze deusek eman ez lezokena. JE Bur 102. Sorginkeria zerbait bada hor, Maria! Barb Sup 78. Jakiña dago zerbait kastigu eman biarko zazuna. Tx B I 242. Esker-ona sari zerbattegaz erakutsi biar da. Otx 66. Etxekoandre, sukaldea nua, egongo da zerbait kaxuelakara ta. Alz Bern 72 (Ram 111 tras sust.). Makur zerbait gertatzen bazaio [...]. JE Ber 98. Batzu irakurtzen, bertzeak esku-lan zerbaitetan erhiak borroka. Ib. 37. Ala ere leku batetik bestera bazegon zerbait berextasun itzegiteko eran. Ir YKBiz 479. Hori zerbait bihurdura dukek eta sendagailu batekin zalu sendatuko duk. Zub 75 (v. tbn. 19). Ziur nago egia zerbait bil dezakegula metasifika hortan. Mde Pr 342. Gose-egarriak min zerbait dira, su ta sukarrak bezala iltzen dute ianari sendagarria ematen ez bazaie. Or Aitork 280 (Eus 80 ante sust.). Onek ez du esan nai karea zerbait duten lurretan etortzen ez danik. Munita 79 (111 ante sust.). Balitekek ortan arrazoi zerbait eukitzea. Etxde JJ 80. Zerbait berri baldin bada, gaztigetuko dazuet. Izeta DirG 84. Ez duzia zerbait iduripen zertako Antonek egin duen krima hori? Larz Senper 78. Bezti adi, eta bertze lan zerbaitetarat entsea adi! Larz Iru 114. Egun batez zerbait festa bazan, eta Donostiko Orfeoia eraman zuten. Salav 75. Eta eman zion zerbait medikamentu belarrakin egiña. Auspoa 77-78, 23. Bazakiketen kargu funtsezko zerbaitetarat heltzekotz behar zela doktor gradorat heldu. Ardoy SFran 45 (26 ante sust.). Len bezelaxe gaur ere egin bearko zerbait erregu. Uzt EBT 107 (v. tbn. Noiz 47). Eta Mattinek barka dezaukula huts zerbaitekin agertzen badira. Xa Odol 165. Halarik ere, bazen nitaz zerbait fama hedaturik, eta gerla ondoan [...]. Ib. 43. Gaurko eguna nahi bainuke zerbeit gisaz ohoratu. Mattin 76. Zerbait auzi egoanean, biak alkartuta joatea ondo zan. Etxabu Kontu 112. Han izaiten ahal zela edo arraintzari bat edo azinda zerbait. Etchebarne 36 (67 ante sust.). Zerbait atxaki euki neien. Gerrika 125. Zerbait festa jartzeko. Albeniz 199. Azken urteotan zerbait sarrera izan dutelako, paperean behintzat, ez dira baztertzekoak gutxi batzuek. MEIG VII 129.

v. tbn. (ante sust.): Harb 214. O Po 17. Gç 173. Mst I 19, 2. Lg I 264 (II 93 zerbeit). AstLas 24. CatLan 96. Brtc 55. Xarlem 1318. Monho 132. Añ LoraS 82. FrantzesB II 41. CatLuz 8. UskLiB 67. Jaur 169 (zerbeit). Gy 156 (197 tras sust.). Hb Egia IX (Esk 33 zerbeit). Afrika 122. Bil 93. ChantP 392. Aran SIgn 87. Arr May 127. Elsb Fram 125. HU Aurp 52 (zerbeit; 109 tras sust., zerbeit). Bordel 181. CatS 101 (V tras sust.). Echta Jos 140. Ag G 306. Arrantz 132 y 129. CatUlz 29. StPierre 30 (zerbeit; 18 tras sust. zerbeit). Ill Testim 12. ArgiDL 129. JanEd II 14. Const 37. Ox 25 (196 tras sust.). Inza in Jaukol Biozk IX. Iratz 159 (zerbeit; 23 tras sust. zerbeit). Lf Murtus 29 (17 tras sust.). SMitx Aranz 40. Zerb Azk 102 (zerbeit; IxtS 22 tras sust. zerbeit). Erkiag BatB 94 (143 tras sust.). Basarri 61. JEtchep 49 (103 tras sust.). Vill Jaink 77. (Tras sust.): MarIl 5 (zerbeit). Elzb Po 195. A Ardi VI. EusJok 68. FIr 189. Aitzol in Ldi UO 7. NEtx Antz 86. Larre ArtzainE 118.
azpiadiera-2.1
Ta ekin beti, zerbait gauza ona egitiari, gurari deungak goituteko. fB Ic II 282.
azpiadiera-2.2
Erraiten dio, erro gaixto zerbeit poxi gelditurik berriz heldu zaiola mina ohart baladi, [...] hobe dela [...] joaitea medikura. HU Aurp 184.
azpiadiera-2.3
( zerbait... -(r)en bat ).
Zerbait gauza astunen bat iragarriko ete eutsaneko gertakizunetan ebillela uste izan eban. Erkiag Arran 106.
sense-3
3. ( VP 17v, Lar, , H (V, G)) .
(Con adj. o adv.). Algo, un poco. " Zerbait geiago, poco más. Zerbait gutxiago, poco menos" VP . "Amusco, zerbait arrea " Lar. "Poco después, zerbait geroago " Ib. "Poco antes, (c.) zerbait lenago " . "Quelque peu. Zerbait epela eta nagia da " H. Tr. Documentado en autores septentrionales desde finales del s. XVII y en meridionales mediados del XVIII. Es menos frecuente al Norte, donde sólo se encuentra con gehiago (gehiagorik en un ej. de Etchamendy 130: zerbait gehiagorik daukute galdatzen ) y, menos frec., con gutiago (un ej. de Mihura) y haboro (un ej. de Maister).
Dorrek eskararat emana eta zerbait gehiago abanzatuba. INav 1. Ezi heltüren, eta hartüren düzün lehen okasionian, edirenen düzü, ihesi egin zeneion gaiza zerbait habororeki. Mst III 27, 3. Aren luze hau baño zerbait luze andiagoa ta jai-igandeetako Ebanjelio guziak klaratzen dituena. Mb IArg I 54. Zerbait obeto ezagutzeko. Cb Eg II 125. Munduak eskain ahal zietzatzuken gauzarik [...] ederrenak fitz bat; oraño zerbait gutiago ziren zure begietan. Mih 18. Zerbait epelak ta nagiak Jangoikoaren serbizioan. Mg CC 162. Soñoko pobre ta zerbait etenakaz. Mg CO 228. Zerbait leenago. Ib. 142. [Ipui] bersodunak ez dira nereak, ta bai nere osaba zerbait ezagunari artuak. VMg XII. Argatik zarrentzat ta zerbait eri diranentzat ardoa [...] gauza ona da. AA III 364. Zerbait luze badago a, laburrago ateraten, errazago da. fB Ic I VII. Edonor dan [...] atrebidubena bada bere, zerbait atzera egongo da, bere barruko gurari zitala [...] adi erazoteko. Astar II 142. Garbituko da eskubagaz ur zerbait beruagaz. "Con agua medianamente caliente" . Ur Dial 89 (Dv ur erdi beroan; v. tbn. Ur Dial 90). Nekazaritza zerbait ondotxo darabillenetakorik txit gitxi izango da Gipuzkoan, urtean karobi bat txiki edo andi egosiko ez debanik. Izt C 130. Orduan [...] itsas-lapurrak zerbait urruti ikusi zituenean [...]. Arr May 184. Zerbait sosegu geiagorekin. Apaol 36. Zerbait aundixiago. EusJok II 91. Sasoi ontan zerbait goizago jeiki liteke bai. Sor Bar 21. Zerbeit gehiagoren jasaiteko irritsarekin zagon. Jnn SBi 151. Zerbait illuntxo bada ere, Jaungoikoan azaldu zion [...]. Bv AsL 28. Esana egiten zerbait nagi agertu zalako, agindu zion [...]. Ib. 187. Baña nola zerbait gaxo dagon eztu mokadu bat progatu nai. Iraola 122. Jenioz zerbait arrua, / Guziz beltza du larrua. Urruz Urz 27. Biurtu zan bere etxera, bearbada zerbait beranduago beste egunetan baño. Itz Azald 90. Pitin bat bizitxoa, zerbait berekorra, erriertarako ausardi geiagokoa. Ag Kr 53. Zerbait obea bada. Ib. 166. Josetxok ezagutu eban Eladi zerbait lotsor egoana. Echta Jos 250. Zerbait geroago. Ib. 80. Entzute andikoagoa ta zerbait aberatsagoa zan Aure baño. Ib. 221. Ortxe zerbait aurrerago daukazu Lokatza. Ag G 322. Norbera zerbait azkarra ta langillea izan ezkero. Ib. 33. Besoak txito adoregabeak zeuzkan; ankak zerbait indarge ta sorrak. Ib. 200. Zerbait lotsagaldukoa, baño txit egizale purrukatua. Ib. 91. Zerbait izukor urreratu da / ibaira [iturriko ura] . GMant Goi 92. Zerbait geiago esan nai al du? Inza Azalp 132. Arro samarrak, zerbait burrukari ta zoruak. Kk Ab II 164. Eldu ziran ordu bi ta erdi baño zerbait geitxuaguan. Ib. 177. Orduko langintza ere, zerbait berezia bait zan. JMB ELG 57. Ego-aldera baño zerbait ipar-aldera obe. Munita 149. Bestea baño zuzenagoa da [...]; zerbait megoa ere bada. Ib. 100. Piñuak baño zerbait ur gehiago bear dute. Ib. 74. Besteak baiño zerbait apaiñago jantzita. Erkiag Arran 16 (v. tbn. BatB 43). Artadi jauna zerbaitx asarre edo zala ta. SM Zirik 117. Aik zerbait obiak ziran. And AUzta 97. Beste aldean, zerbait atzeratxoago, mai txiki bat. NEtx LBB 193. Itxasoan ondoa baiño zerbait gorago lagaten ziran. Etxabu Kontu 106. Herri xehearentzat [...] zerbait errexago idatziko balu, askoz hobe nere iritziz. PMuj ( in MEIG I 92 ). Europa dioenak zerbait gehiago dio, nahi eta ez. MEIG VIII 60.
v. tbn. Ch III 8, 1. Lg I 186. Brtc 159. Añ LoraS 193. Hb Egia 74. Ur MarIl 117. Lard III. Zav Fab RIEV 1907, 535. Aran Sign I. Zby RIEV 1908, 87 (zerbeit). HU Aurp 80. Noe 82. Enb 142. JE Ber 67. Zait Sof 21. Lek SClar 130. Ugalde Iltz 60. MAtx Gazt 69. Vill Jaink 141. Lab SuEm 172. Berron Kijote 130.
sense-4
4. (Acompañando a un vb.). Algo, un poco, hasta cierto punto. " Pixkot baztertu zen (AN-gip-5vill), zerbait baztertu zuen (AN-gip-5vill), zerbait lekutu zuen (AN-5vill), [...] atetik zerbait kendu zuen (B), pixkat aldatu zen (AN-gip-5vill)" Gte Erd 307. " Zerbeixka diru altxatu du (BN-arb)" Ib. 306. Tr. Bien documentado al Sur desde la primera mitad del s. XVIII. Al Norte, aunque se encuentra ya en Leiçarraga, es menos usual, y se emplea sobre todo en la expr. zerbait pairatu (sufritu ).
Ezen, baldin are gehiago zerbait gloriatu nahi banaiz gure puisanzáz [...] ez naiz ahalketuren. 2 Cor 10, 8 (He ezen gehixiago gloriatzen banintz ere dugun bothereaz, Dv ezen ene buruari eman banezo ere esker zerbait gehiago ). Eta den menbro batek zerbait sufritzen duen, menbro guziék harekin sufritzen duté. 1 Cor 12, 26 (Dv eta atsekabe badu alderdi batek, atsekabe dute guziek ). Baina baldin zerbait sufritzen baduzue ungi eginagatik, dohatsu zarete. 1 Petr 3, 14 (Dv zuzenbidearen gatik zerbait jasaiten baduzue ). Aita guziz maitagarria, iustu da zure zerbitzariak oren huntan zerbait paira dezan zure amoreagatik. Ch III 50, 3 (SP zerbait pairatu; v. tbn. zerbait pairatu en Harb 250, Dh 245 y Laph 66, zerbait soferi en Bp II 53 y Mst I 22, 1, zerbait sufritu en Bv AsL 102). Utseko dezue hitz oekin gozatu zala Birjiña zerbait? Lar SermAzc 53s. Zerbait arritu zen Furio hau aditze berean. Mb IArg I 211. Arinzen ziran zerbait aren neke ta naigabe andiak. Ib. 189. Oztu zen zerbait aren uste ta esperanz andia. Ib. 215. Beregana zerbait biurtu zanean, an zeudenak guziz admiratu ziran. Cb Eg II 204. Asto Idi batzuek / etziñik auzpaz / zerbait berotzen dute / beren arnasaz. GavS 11. Oñak zerbait ezkotu edo bustiten bajakez, estulga ito bihar dabeela. Mg PAb 59. Bildurrak atzeratuten ditu zerbait bide dongati. Mg CO 51. Galdu dot zerbait neure pazienzija. Ib. 22. Ona da aurrak, zerbait gogortuak edo aziak diranean ekartzea Elizara. AA I 530. Baña urteetan zerbait aurreratu zanean [...]. AA III 492. Naturalezari ere zerbait eman behar zajo, eta bere ethorkiz jauzkor, urguilus eta atseginetarat ekharria denari zerbait barkhatu behar zaio. (Interpr?). Dh 133. Ara emen zerbait argituta, asieraan imini neban amaija. fB Olg 103. Onan arinduko dau zerbait daukan pena. fB Ic III 370. Urteiten dau argitara zerbaist geiyagoturik. CatLlo 1. Umia zerbait atzeratu zan. Ur MarIl 117. Jose ikusi zuenean, Jakob zerbait bizkortu zan. Lard 62. Uraxen topatzea / kostatu zan zerbait. Bil 32. Otz gogor hura zerbait bigundu zan. Arr GB 77. Ta bereziturik zerbait bere lagunagandik, oiu egiten zuan. Bv AsL 169. Zerbait atsedendu ziranean [...]. Echta Jos 359. Onerantz egin dau zerbait. Ib. 256. Zein zera zu? Galdetu niyon zerbait izutua. Iraola 16. Lenbizian ikaratu zan zerbait. Urruz Urz 50. Zerbait arpegiz gorritua. Ag Kr 220. Zerbait itzaldurik edo gogo motelaz ebillen. Echta Jos 334. Etorriko zaiete zentzuna, zerbait azitakoan. Ag G 62. Ikusten dedanez jendea zerbait atrasatua dago emen. Urruz Zer 94. Zerbait berotu ziran arrotxubak bai-ziran ta. Kk Ab I 15. Giputzera, zerbait beste izkelgietatik geituz, Euskalerriko izkera izatea nai nukelako. A Ardi VI. Bertso ok ez dira erri xumearentzat, zerbait eskolatuarentzat baino. Or BM 16 (v. tbn. SCruz 38). Irabazietatik zerbait aurreratuaz. Eguzk GizAuz 142. Zitogandik urruti, zerbait baretu zitzaion maiteberoaldia. TAg Uzt 246 (v. tbn. 292). Gaxo-artean dabillenean, zerbait aztutzen zaio bere naigabea. NEtx Antz 90. An esana zerbait berrituko dizut emen. Munita 106. Onek zerbait kezkatzen dut. Or Aitork 284. Poli eskalleretan beera asi zan. Zerbait jetxia zala [...]. Anab Poli 24. Azpitik zerbait bustiak. Gand Elorri 38. Zerbait ikasia den gizonak badaki [...]. Vill Jaink 158. Pernando zerbait edanda be bazegon da. SM Zirik 48. Geientsuenok zentsua galtzen zerbait asiak gerala. Basarri 139. Oitura duan bezela, neurriz kanpo zerbait edana dago. Ib. 145. Etxia asko gozatutzen du zerbait kanpuan egonak. Uzt Sas 39. Asten danian zerbait argitzen eguna. Ib. 321. Zerbait antolatu eta tinda arazi zuen gure eliza maitea. Xa Odol 88. Bukaera zerbait aldatuz. PMuj ( in MEIG I 93 ). XX. mendeko kristaua, batez ere zerbait ikasia bada [...]. Vill ( in MEIG III 88 ). Alderdi aietan zerbait ibillita nengoan. Alkain 79. Ikasia zuen hunek, zerbait bederen, klarineta jotzen. Larre ArtzainE 235. Zerbait lagundu badio ere. MEIG II 99.
v. tbn. Gco II 36. VMg 64. AA II 185. JJMg BasEsc 105. Zav Fab RIEV 1907, 534. Apaol 35. AB AmaE 267. PE 136. Ud 82. Arrantz 91. EusJok 48. Otx 64. Lab EEguna 102. Tx B I 256. Ldi BB 8. FIr 165. Lab EEguna 107. Ir YKBiz 500. JMB ELG 99. JAIraz Bizia 126. Munita 49. Etxde JJ 133. Erkiag Arran 83. Osk Kurl 125. Etxba Ibilt 470. Ataño TxanKan 218. Zerpait: Inza Azalp 114.
azpisarrera-1
ZERBAITAGO.
(Ser, etc.) más importante, de más valor. "Zerbaitago da, gehiagokoa da" HeH Voc. v. GEHIAGOKO.
Ala ez duzue irakurri legean, larunbat egunetan aphezek tenpluan larunbata hausten dutela eta hala ere hoben gabe direla? Erraten darotzuet, bada: Tenplua baiño zerbaitago da hemen dena. He Mt 12, 5s (HeH zerbaitago; Lç, TB, Dv handiago, IBe gehiago ).
azpisarrera-2
ZERBAITAKO. "(V), regular, apreciable" A EY III 331.
azpisarrera-3
ZERBAITAKOAN.
Aita seme batzuk juan dira sabaira, aita katu andijaz ta semia bere bai zerbaitakuan. Mg PAb 61 (Azkue traduce: "el padre con gran borrachera y el hijo con una tal cual").
azpisarrera-4
ZERBAIT BAINO GEHIAGO.
azpisarrerakoSense-4.1
a) (Creerse, etc.) alguien muy importante, persona de categoría.
Eta erri andietara igarotzen bagera, arkituko dira asko emakume, zerbait baño geiago dirala uste duenak, beranduraño jaikitzen ez diranak, ergelkeria eta txorakeri uts biurtuak daudenak. AA II 91.
azpisarrerakoSense-4.2
b) Más que nada.
Onen alogera 12'50 izango litzateke. Au be zerbait baño geiago da; baña [...]. Eguzk GizAuz 150.
azpisarrerakoSense-4.3
c) Bastante, mucho.
Ezekiel-ek arakatu dau zerbait baiño geiago Marxek irakatsi eban arloan. Erkiag BatB 127. Euskal hitzen zentzuaz eta jatorriaz ere zerbait baino gehiago ikas daiteke liburu hau irakurtzean. MEIG III 57. Bistan da zerbait baino gehiago aurreratu dugula azken urteotan. MEIG VIII 107.
azpiadiera-3.1
Azken urteotan, eta aitormen hau egiari zor zaio, zerbait eta zerbait baino gehiago ere bai opa zaio. MEIG VI 128. Eta irakurri edo entzun ondoan, zerbait eta zerbait baino gehiago ikasia izango dugu. MEIG III 96.
azpisarrera-5
ZERBAIT BAINO NAHIAGO IZAN. Querer más que nada.
Nik zerbait baño naiago nuke / bizi balira oraindik. Uzt Sas 119. Nik zerbait baño naiago nuke / orrek bezela baneki. Uzt LEG I 282.
azpisarrerakoSense-5.1
Zerbaitxe baino nahiago nuke, zu eta ni, iragan egunetan elgarrekin ibiliak bagine. HU Zez 49.
azpisarrera-6
ZERBAITEKOTZAT EDUKI. Considerar (a alguien) una persona de pro.
Lenago be zerbaitekotzat baeuken Anjel bere errian, baña une atatik aurrerantzean, aren egikerea zabaldu zan ezkerotik geiago, beste iñor ez legezkotzat daukie. Ag Kr 209.
azpisarrera-7
ZERBAIT ERE. "Quoique ce soit" Gèze.
azpisarrera-8
ZERBAIT ERE MOLDEZ, ZERBAIT ERE GISAZ, ZERBAIT ERE GISETAN, ZERBAIT ERE MANERAZ. De alguna manera.
Beraz arrozoinekin erran diteke, zerbait-ere moldez, ordena eta gradu miragarri hauk guztiak Axular baithan kausitzen direla. ES 145 (v. tbn. 142 zerbait ere moldez). Bainan ezin gaudezke zuek exortatu gabe konsideratzeaz eginbide hori [...] dela zerbait ere maneraz aphezaren eta arzainaren izaite guzia. CatLav A, 2r (V 3). Zerbaitere gisaz erreparatzekotzat haren heriotzeko laidoak. JesBihD 13. Otsoa beraz humillki aldera badoako, / Eta zerbait ere moldez solhasean sartzeko: [...] derro. Gy 32. Afrikatik zerbait ere gisaz eskapaturik, yin zen Pariserat han bizitzeko. Elsb Fram 84. Espreski horietan ibili izan niz / nola edo zerbait ere gisetan hil nahiz. Balad 118. Nahiago nuke beraz Maria, zerbeit ere gisaz korreitu, xuxendu. Barb Sup 152. Zerbeite gisaz jende guzia / enganatu behautela. Mattin 37.
azpisarrera-9
ZERBAITETAKO. "Utile, servant à quelque chose. Zerbaitetako diren gizon guziak haren alde dira, tous le hommes un peu considérables sont pour lui" Dv.
azpisarrera-10
ZERBAITEZ. Algo, un poco.
Emaiten deiziegün katiximan khiristien legia orai artinokuetan beno zerbaitez hedatürikago da: nahi ükhen dügü [...] errelijioniaz ezagütze osoago bat eman lezan. CatS VII.
azpisarrera-11
ZERBAITEZKO (Adnom.).
Pairatzatzu emeki egun oroz heldu zaizkitzun atsekabe arinak, zerbaitezko eskasiak, deus gutitako kalteak. SP Phil 378 (He 382 zerbeitezko eskasiak).
azpisarrera-12
ZERBAITSU (Forma con suf. -tsu, de valor aprox.).
-Hi hiza "Lepi..." To ahantzia diat!... Hi to? -Edo holako zerbaitsu! JEtchep 104.
azpisarrera-13
ZERBAIT ZERBAIT. Bastante, mucho.
Orduan bazuten haren ezpainek zerbeit, zerbeit erraiteko! Batzuetan ezin athertua, xaharra baitzen eta xaharra baino gehiago... koblakaria. JE Bur 158. Hanbatenaz ere non, zerbeit, zerbeit ikusi eta pairaturik heldu baitira gutiz gehienak gibelerat. Ib. 206. Hemen atxeman behar zintudala, hogoi urtheren buruan! Zer atsegina neretzat, Martina! Zerbeit zerbeit badukegu gaur, elgarri kondatzeko! Barb Sup 161. [Bertsulariek] ala bazkaritean ala bazkal ondoan, zerbait zerbait atherarik bazuten batzuk eta bertzek. Ox 204. Arratsaldeko biak eta erdietan hasiko da josteten phesta handia, zerbait-zerbait iraganen baita bizpahiru lau orenez. Herr 19-9-1957, 2. Urteak ditut eta asko. Urte oietan zerbait-zerbait ikusi det. Eta asko ikusi-ezkero, arretaz dabillenak zerbait ikasi egiten du. Munita 111. Zerbait-zerbait bazuela holakoak eginik. Larre ArtzainE 289.
zerbait
<< zenbait 0 / 0 zerbitzante >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper