OEH - Bilaketa

358 emaitza zerbitzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (7)


Sarrera osoan (351)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
bendizio.
tradizioa
Tr. En los septentrionales está generalizado benedi(k)zione, cuyo grupo consonántico se mantiene (salvo Materre, Axular, Etcheberri de Sara, Urte y Duhalde, además de ejs. sueltos en varios autores) hasta la 2.a mitad del s. XIX, representado por las grafías <ct> (Leiçarraga, Etcheberri de Ziburu, Mihura, Maister etc.), <cc > (la más frecuente desde Belapeyre), <cz > (MarIl, Jauretche), <kç> (JesBih ) y <kz > (Arbelbide); Pouvreau emplea siempre benedizino, Materre y Gasteluçar alguna vez; benedizoin aparece una vez en Leiçarraga; beneditzione está atestiguado en Maister (escrito <tc >; gralmte. usa benedikzione <ct >), Inchauspe y en textos recogidos por Larrasquet; benedikzio en los versos a la Virgen de Roncesvalles. Bendizio, documentada ya en el Cantar de Bretaña, es general en guipuzcoano hasta mediados del s. XIX y aparece tbn. en algunos textos navarros (el baztanés Echenique, catecismos de Uterga, Salazar, Ulzama y el de Añibarro) y en Landucci; es relegado por bedeinkazio , aunque pervive hasta hoy, sobre todo en textos populares. Bendizino(e) es general en vizcaíno hasta el s. XIX; a comienzos del mismo convive, incluso en un mismo texto, con bendezino(e) (Añibarro, fray Bartolomé) y con los primeros testimonios de bedeinkazino(e) (falta en f. Bartolomé y J.J. Moguel), que termina por sustituir casi por completo a las otras dos formas. Bedeizio está atestiguado en los navarros Beriayn, F. Elizalde, Lizarraga de Elcano, el catecismo aezcoano y en ZugSerm. Bendizione, en los catecismos baztanés y roncalés, Mendigacha y una vez en Legaz. En DFrec hay 2 ejs. de bendizio y uno de benedizio, todos ellos meridionales.
sense-1
(Lcc, Lar, , Hb, H), bedeizio, bendezino (V-gip), bendezio, bendezinoe, bendizino (V-gip; ), bendizinoe, bendizione, benedikzio, benedikzione (Lar, H (L, BN, S)), beneditzione (S; Gèze), benedizino (SP, Hb), benedizio (Urt III 302), benedizione (SP, Urt III 302, Hb, Dv), beneizione, benedizoin (Ht VocGr, Lecl, Hb) Ref.: Lrq ( beneditzione ); Etxba Eib ( bendeziñua ); Elexp Berg ( bendezino ) .
Bendición. v. bedeinkazio, bedeinkapen.
Mundu hunetako bizitzea hanbat miseriatara suiet badere, fidelarentzat Iainkoaren benedikzione bat da. Ins D, 6r. Ez; ezen maledikzionea bere gain harturik, desegin ukhan du hura bere berthutez, gu bere benedikzioneaz bethe genzanzát. Ib. C, 4v. Laudatu dela Iainkoa zein baita Iesus Krist gure Iaunaren Aita, zeinek benedikatu baikaitu benedizoin spiritual guzian. Eph 1, 3. Obispoen bendiziñoeakaz. Bet 15. Ipizkuaren benedizinoaz. Mat 168. Bisita ezazu zure benedizionez unzi hunetan den konpañia. Ib. 343. Iesu Kristoren ama, zenenganik baitatorgu guziei bedeizioa. Ber Doc 138r. Konfesio jenerala debotki egitea, / Benedikzione saindu prelataren hartzea. EZ Man I 23. Iainkoaren benedikzionea[k] lagun zaitzala. Volt 152. Obispoaren bendiziñoagaz. Cap 18. Iainkoaren benedizinoa harturik, hark nahi izan duen bezala behar dugun errepausuaren hartzera goaz. SP Phil 121. Nola baitzare Jaun handi eta ungigille bat, zeiña ezpaita sartzen etxe batean, benedikzione gustien ekhartzeko [...] baizen. 119. Zuretzat begiratu tut zure benediziñoaren eta ene trabailluaren frutu hauk gustiak. Ib. 26. Jinkoa goiz arrats oroz othoitzen diener, zer frütü eta benedikzione Zelütik helzen zaitze? Bp I 126. Non arrozoinekin erran baititeke hau dela Noeren profeziazko benedizinoaren efetua. ES 122. Atsegiñei ukho egiñik aurkhituko duzu ene benedikzioneen eta faboreen gaindidura. Ch III 12, 5. Obispoaren bedeizioareki. El 17. Obispoaren bendizioa gatik. Iraz 39. Jainkoaren benedikzionarekiñ [sic] goanen gare berak guretzat nezesario errendatu duen errepausuaren harzerat. He Phil 123 (ed. 1853, 104 benedizionearekiñ ). Zer benedikzione ez othe zaie heldu Zerutik senhar-emazte fidelei. Ib. 409. Saintü eta benedika ezazü ene arima zelüko benedikzioniaz. Mst III 59, 4. Zikinz onek eliztasunik eta bendiziorik bage ta mezarik ezin eman diteken eran uzten du emengo Eliza. Mb IArg I 141. Zuganik gure ganera etorri dan bendiziño ta mesede onegaiti mundu guztiak beti alaba zaitzala. Cb CatV 108. Guziek, boz batez, [...] desiratu ziotzaten milla benedikzione Boozi eta Ruthi. Lg I 249. Ezen hitz hek erran nahi zuten Maria bethea zela Izpiritu sainduaren dohainez; benedikzione guziak gaindiz zirela haren baitan. Lg II 98. Ahituko ez diren benedizione batzuen ithurburuba. Mih 13. Nun behar da errezebitü Ezkonzako benedikzionia? CatLan 159. Eta hola uken-arazi baitauzkigü grazia eta benedizione infinituak. Ib. 75. Emadazu parte zure benedizione eztietan. Brtc 71. Agrada beikizu eta ez gaitzatzula egor zure benedikzionea gabetarik. Ib. 35 (tbn. en MarIl 60). Gure ongille guziai, Jaune, Zure bendizio ugariaz pagatu zaiezu. CatAN 75. Maria Santisimak berak bakarrik Zerutik errezibitu dituala [...] andrerik zorionekoenak baño bendizio eta zorion askoz andiagoak. Gco I 462. Jangoiko andiarén bedeizioa bétor gure gáin eta bégo guréki beti. LE Ong 41r. Eska zaiozu Jaunari, ixuri dezala zure gañean bere bendizioa. AA I 498. Jainkoaren benedizioneak alde batetik eta bertzetik bere bizitze erregelatuak begiratzen ohi diote jende prestuei bere osasuna. Dh 197. Seme alabaak ondo azten ditubeen gurasuen zaartzako, bizitzako ta erijotzako atseginak, ditxa onak, bendezinoiak ta grazijaak. fB Ic I app., 1. Erakarteko eureen gañera Zeruko bendizinoiak. JJMg BasEsc 254. Gurasuak honretan dituzanen ganian Jaunaren bendizinoia jatsiko da. Astar II 82. Yudizioko egunean onai ezarriko deutsen bendeziñoa. EL2 127s. Kantadu daikedantzat gero zeruan Angeruakaz nastean gloria, bakea, bendiziñoa ta betiko pozkaria. Ib. 106. Jainkoak bethe zuen haren etxea mirakuluz eta haren burhasoak benedikzione suerte guziez. Jaur 399. Onek du, didanean / niri eiza eman, / nere bendizioa / berekin eraman. It Fab 246. Benedizionea, argitasuna, esker onak, ohorea eta berthutea ditu eta izan ditzala Jaungoiko guziz saindu, justu, akhabantza gabeak. Dv LEd 72. Lurreko nazione guzien gainerat deithu behar zituen benedizioneak. Hb Egia 46. Benedizione hortaz borthiztua. Laph 251. Zeruko Aita, nere semetxo onen gañera zere bendizioa bial zadazu. Arr GB 52. Sententzi ori botako digu / Jesusen bendiziyuak. Xe 383. Eken bendizio ta konsellurik gabe ezkondu gogo dutenak. Legaz 27. Aita Jaungoikuaren bendiziua datorrela zuen gañ. Bv AsL 208. Maorek galdetu zion bere benedizionea eta eman zen lasterrari. Jnn SBi 104. Galtatzen deizüt ben[e]ditzione saintü hori ene arimarentako. Ip Hil 238. Ondoan benedizionea; erretorak zenbeit hitz onez eskerrak emanik herriari, joan dire zoin bere alde. HU Zez 129. Euren [gurasoen] bendezinoe eta oneretxia baga, ezkonduteko asmuan dabilzanak. Itz Azald 95. Zer esan gura dau, ezkontzan egiten dan elestunen bendezinoak? Ib. 175. Obispo jaunen bendizioa artziagatik. CatUlz 43. Naro eskatan naz gore Jeinari usurditzan orrengain bere bendizioniak. Mdg 139. Apostu ori berdiñ utzi du / Jesusen bendiziyuak, / leku askotan jarriko ziran / bestela okasiyuak. EusJok 25. Zúzte bakín, ene beneditzióne sáintieki. Lrq Larraja, RIEV 1931, 239. Jainkoaren benedizioneak Jesu-Krixtok ekharri ditu gizalde guzieri. Zerb IxtS 24. Haritzaren adarrak / mugituz biziro, / aita nirea / balitz bezala / emaro, / behar nuen / bendizioa / partitu zidan / luzaro. Arti MaldanB 193. Badoha Erromarat buruz, Paul III Aita Sainduaren benedizione baten bila. Ardoy SFran 131. Oso adiskide ona bait zan, biotz-bera ta benetako laguna; bendizioa zirudin aren aurpegiak. Berron Kijote 137. Madarizionea dut gainera bilduko, eta ez benedizionea. Bibl Gen 27, 12. Bendezio bat bialduteko / guztion baserriari. FEtxeb 76 ( ib. 123 bendizio ).
v. tbn. CatBurg 37. CatUt 68. CatSal 57. PE 19. Ud 95. Bendizione: CatB 59. CatR 57. Bendizino: CatLlo 98. Bendizinoe: Oe 119. Bendezino: CatBus 59. Benedizione: Urt Gen 27, 12. Iraultza 24. CatLuz 40. CatJauf 46. Benedizkione: UskLiB 111. MarIl 100. Bedeizio: CatAe 56. Beneizione: Larre ArtzainE 332.
azpiadiera-1.1
(En expresiones formulísticas, con el vb. elidido y con dat.; cf. BENDIZIOA EMAN, BENDIZIOA EGOTZI, etc.).
Eskiulako Parropiako fidel orori Salbamentü eta Benedikzione gure Jauna baithan. Mercy 12. Bakea eta benedikzionea pratika saindu haukiei iarraikitzen diren kongreganist guziei. JesBih 438. Gloria, uhure eta benedikzione Jaunaren izenian jiten denari. UskLiB 108. Bendizioa eta argitasuna eta yakinduria [...] gure Yangoikoai. Echn Apoc 7, 12 (tbn. usan esta construcción Dv (benedizione), Ip (beneditzione) y Ur (V) (bendiziñoia)). Gure Diozesako Fideler eta Eliza Gizun orori, salütazione eta benedikzione Jesu-Krist gure Jaunian. CatS III. Benedizione guziak zuri, oi Baziliza, zeren jarraiki zaren zure Jaunaren kontseluei. Jnn SBi 97. Aita Sainduaren graziaz Baionako Aphezpiku garenak gure diozesako Aphezei agur eta benedizione Jesu-Kristo gure Jauna baithan. CatJauf III. Bere mendeko eliz-gizon eta gañerako kristau guziai osasuna eta Jesukristoren bendizioa. Goñi 80.
azpiadiera-1.2
(Fig.). Acción de aguar el vino.
Alferrik ari dira / pulpitutik oska, / bendizio urarenak / umillago gauzka. JanEd I 22.
azpiadiera-1.3
(Fig.). Golpe.
Bere orduan adakizko bendeziño on bat lakorik eztago, jentia zuzen erabilteko. Kk Ab II 158.
azpiadiera-1.4
" Eta ze bendeziño!, ... ni qué puñetas. --Poliza bat falta jatsu. --Ze poliza ta ze bendeziño! Beti igual " Elexp Berg.
azpisarrera-1
BENDIZIOA BOTA.
Echar la bendición, dar la bendición.
Ona, kristaua, paramentzen diranai Elizak botatzen diezten bendiziotatik batzuek. AA I 563. Bere bendizioa bi ezkon-berriai bota zien. Arr GB 9. Orduan manatu zuen Salbatzaleak yar zadiela yende tropa ura guzia eta bedeizio botarik eta milagrosoki berraturik ogi ek ase zuen yende guzia. ZugSerm 304. Españako guzientzako / bota du bendiziyua. Ud 140.
azpisarrera-2
BENDIZIOA EGOTZI.
Echar la bendición, dar la bendición.
Abade guztiak daode prozisioan / mila bendizio egozten digoela. CantBret 13. Bedeizioa egotzi arteraino. Ber Trat 98r.
azpisarrera-3
BENDIZIOA EMAN.
"Bendecir, bendizioa emon " Lcc.
Eure benedikzionea emaiten drauealarik eure zerbitzari fidel Abrahami, Isaaki eta Iakobi bezala. Ins B, 7r. Emozu bada aitzinetik ene arimari zeruko benedizionea. Mat 253. Sandulariak ekusi du / gozo andis beterik, / Jhs. Jainkoak eman dio / benedikzio ederrik. OrrAmaB 9ss. Bendiziño atzerengo ezarten danak erakusten deusku Kristo gure iaunak emon eban bendiziñoa bere Apostoluai Aszensiñoko egunean. Cap (ed. 1893) 148s. Zuri milla benedizino emaiteko. Hm 206. Ezen gure jaunak emaiten du bere ben[e]dizinoa, non ere kausitzen baitu untzi hutsturik. SP Imit IV 15, 3. Bena ordüko debetia da Apezak Meza ürhenzian emaiten dian benedizione solemnela. Bp I 112. Halako gisaz non baiterraket, Noek Japhet bere semeari eman zioen benedizino profeziazko hura, hemen konplitu dela. ES 118. Ez dezazuela bihur gaixkia gaixkiarentzat, ez ahakarra ahakarrarentzat, aitzitik ihardetsazue benedizione emanez. He 1 Petr 3, 9 (Lc 24, 41 benedizionea ematearekin ). Nik aitzinetik eman ditzezüt ene eztitarzünaren beneditzioniak. Mst III 58, 3. Aren zeruko deia ta deseo santuak asko alabaturik, Bendizio Apostolikoa eman zion. Cb Just 44. Eman zaroen guziei bere benedizkione saindua. Lg II 297. Ez ninzen gelditzen laudorioak eta benedikzioneak guziz botheretsuari ematetik. Mih 86. O helas Jinko puisanta, / ororen kreiatzalia, / othoi eman ezadazüt / zure benedizione saintia. Xarlem 188. Eta zazpigarren egunean atseden zuan, au da, utzi zion lan egiteari: orregatik eman zion larunbat egunari bere bendizioa eta santifikatu zuan. AA II 43. Aita, aaztu da sazerdotia dana, ta emon biar deustana neuri bendizinoia? JJMg BasEsc 239. Othoitzen zütüt, Jauna, nahitüzün eman zure benedikzioniak eta graziak gure Aita Saintiari. UskLiB 24 (tbn. en CatS 126). Mila benedikzione emaiten ziozkaten. Jaur 361. Nadiñ baño lenago / beste mundura joan, / nere bendizioa / dizakadan eman. It Fab 242. Iñaziok ihardesten du ez dezakela benedizionerik eman, ez delakotz aphez. Laph 156. Gogoz eman zion Aita Santuak bere bendiziua. Bv AsL 104. Emanik bere benedizionea han ziren guziei. Jnn SBi 32. Enaizü ütziko zure beneditzionia eman gabe. Ip Hil 238. Emozu, othoi, zure benedizionea. CatJauf 14. Obispo jaunak bere bendizioa eman zion. Goñi 78. Leonek eman zezala gau artan kurutzeaz onedaspena (bendizioa). A Ardi 121. Apaizak onespena (bendizioa) emateko garaian. ArgiDL 71. Jainko ona, othoi eman ezadazu / zure benedizione saindua. Barb Sup 122. Haren Harem aurretik nintzala igaroa, / emazte batek zidan / eman bendizioa / ta eskatu ere hausi / nezaion destinoa. Azurm HitzB 32.
v. tbn. Gco I 424. Bendezinoa e.: Kk Ab II 157. Benedizionea eman: Mercy 16. Benedikzionea e.: Gç 119. CatLan 160. JesBih 465. MarIl 18.
azpisarrerakoSense-3.1
Errozue haren ikhus min handi batekin hiltzen naizela, eta neure benedizionea badiodala. Ax 329 (V 218). Idazü lakhet bazaizü zure benedikzione saintia. Bp I 129. Jesu-Kristo gure Jaunak digula guri eta gu harzera goazin janhariei eta edariei bere benedikzione saindua. CatLav 347 (V 218). Orái noáie lanerá orrén lizenziaréki, Jauna, bida bere bedeizioa ta grázia. LE Prog 98. Indazu zure bendizioa. AA I 523. Esku orregaz indazu arren / bendeziñoa, / auxe artzeko jarten natxatzu / auspazturik. AB AmaE 132. Nere Aitaren borondatea / nola dan ongi dakizu. / Aren esanak narama, agur / bendizioa indazu. (G-azp). Balad 240.
azpisarrera-4
BENDIZIOA ESAN, BENDIZIOA ERRAN.
Bendecir, decir la bendición.
Sazerdoteak bedeizioa erraten duela Iaungoiko Aitaren eta Semearen eta Espiritu sanduaren bedeizioa jaitzi dedila zuengana. Ber Trat 97v.
azpisarrera-5
BENDIZIOA EZARRI.
Dar la bendición.
Bendizino atzerengo ezarten danak. Cap (ed. 1893) 148. Judizioko egunean Onai ezarriko deutsen bendiziñoa. EL2 127 ( EL2 127 bendeziñoa ). Bere grazija, bakia ta bendizinoia ezarri dagijuen ezkondu guztiai. fB Ic III 347. Honradu egizu zeure aita, berak ezarri deizun bere bendizinoia, eta bedeinkazinoe onek iraun dagijan betiko. Astar II 87.
azpisarrera-6
BENDIZIOZKO.
Bendito, de bendición.
Dakizuelarik ezer hartara deithuak zaretela, benedikzionezko heretajea posedi dezazuenzát. 1 Petr 3, 9. Iainkoak ailliotsa haren seme maitea gonbidatua lizen eztei guzietara, [...] sekulan elizateke hetan konsolazionezko eta benedizinozko mahats arno eskasik. SP Phil 391s. Behiñ ere ez lizateke hetan konsolazionezko eta benedikzionezko arno eskasik. He Phil 396. Guziarekin etzen hekienzat benedizionezko ithurburu bat izatu, zeren bethi maitatzen baitzituzten bere Idolak. Mih 3. Benedizionezko sententzia arima zuzenaren alde; madarizionezko sententzia arima bekhatorearen kontra. Dh 150. Aukeratu oraindixe, naijago dozun aldia. Edo ume lotsagaldukuak [...]. Edo bendizinoezko umiak. fB Ic I app., 30. Mariaren ilhabethea bilhakatu da benedikzionezko ilhabethe bat. MarIl 3. Hari kantatuko diote eternitate guzian laudoriozko, benedikzionezko, esker onezko kantika bat. Jaur 353. Zuen haur benedizionezko huni aingeruak egotu zaizko begira. Jnn SBi 69.
bendizio
<< beltz 0 / 0 berdin >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper