OEH - Bilaketa

358 emaitza zerbitzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (7)


Sarrera osoan (351)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
trabailu.
tradizioa
Tr. En la tradición meridional, excepto en algún texto moderno, se documenta la forma trabaju. En textos suletinos y mixanos predomina tribailu, si bien se encuentran tbn. algunos ejs. de trabailu.
sense-1
1. (-aill- SP, Urt I 439, Lar, H; -all- VocBN), trabaju (Lar, H), tribailu .
Trabajo; esfuerzo.
Tr. Más frecuente al Norte. Su uso empieza a disminuir en el s. XVIII, y apenas se documenta en el XX.
Regla ezak egun oroz onsa heure etxia; / eure gauza guzietan emak dilijenzia; / eta eure trabailuia duian penitenzia. E 45. Batbederak rezebituren du bere saria bere trabailluaren araura. Lç 1 Cor 3, 8 (He, TB, Dv, Ol, Ker, IBk, IBe lan). Hik bada trabaillu sufri ezak Iesus Kristen jendarmés on anzo. Lç 2 Tim 2, 3 (TB lanak). Aen armaak dira / kurutzea, trabajua. CancVizc 369. Eztela astelegunetan bezala lanean eta trabailluan ibilli behar bestetan. Mat 110s. Trabajua, mañak garai. RIs 80. Ain dela gurea grazias ematen zaigun gauza nola guk geuren trabajus erdesten duguna. Ber Trat 72v. Eman diazaguzu [...] geure trabailluetarik salarioa. Harb 131. Ezta trabaillu hartarik kalterik eta desohorerik baizen bertze fruiturik biltzen. Ax 515 (V 332). Ehun urthetako trabaillua eman du [...] arka zeritzon untzi famatu haren egiten. SP Imit IV 1, 3. Trabailluak alfer dire. Arg DevB 98. Tribaillia ere kausa lejitimoa da baruretik gizonaren dispensatzeko. Tt Arima 66. Euren trabajuaren eta serbizioaren alderako. OA 165. Estudioko trabaillurik gabe ikhasiko duzula gogoan pasatzea. ES 179. Zeuroen trabajua pagatuko xazu. Acto 147. Lenago bear nuela asi trabajugau. SermAN 1r. Ofrezitzen dauzkizut Jauna niaure bizi, obra, trabaju guziak (Izal, 1727). BOEsal 219. Trabailuan edo lanean hari behar duenak. CatLav 256 (V 129). Trabaillu nekhagarri guzietara. He Gudu 48. Anitz eta anitz ikusten dituzu tulluturik eta baldaturik, beste anitz aflijiturik trabaju andiakiñ. MurSerm 68. Ez aplikatuz trabajura. FamInst 780. Barürarekin jasan eztaiztekeen tribaillietan oküpatzen direnak. CatLan 103.
(s. XIX). Aste guziko trabájuak edaten dire jai bátes. LE Prog 112. Kondizione bakhotxari iratxaki diotza trabailu berezi batzuek. Brtc 189. Langiñaren nekea, trabajua edo izardia. Gco II 7. Munduko gatx askoren sustrai indartsuba ta trabaju askogaz baino erremedijetan ez dana. fB Ic I 7. Guztiz da gitxi emoten deusten soldatia daukadan neke edo trabajurako. Astar II 155. Enganatzalen gobernatzia / gure trabailu tristia. Bordel 59. Bizi ziren gaxua zure trabaillüti. Etch 592. Banoa, banathor, hartzen dut trabaillu. Gy 281. Xinztie enegana sofokatrik zaudien guziak trabajuekin eta karguekin. Samper Mt 11, 28 (Hual trabaju; Echn, Dv nek(h)atuak). Lan eta tribaillü hurak baizik ezteia debetatürik Igante egünez? CatS 46.
(s. XX). Trabailu mila bider astunago batekin. Arti Ipuin 58.
v. tbn. EZ Eliç 154. Gç 26. Mercy 13. Trabaju: El 64. Oe 19. FLV 1989, 114. DurPl 49. Balad 228 (AN-erro).
Obra.
Zure zerbitzari ttipi hunen trabaillu aphur haur. Ax 10 (V 5). Ene trabaillu aphurrari bere konklusioniaren eta bere koroaren emaiteko. Tt Onsa 158. Ene tribaillu aphurrak eztu meritatzen zuk phena har dezazun haren irakhurtzeko. Ib. 6.
sense-2
2. + trabaju (Lcc). Penalidad; problema, dificultad. "Afán, trabajo" Lcc. Tr. Algo más frecuente al Sur; apenas se documenta en el s. XX.
Ezer trabajurik / oi ta badozu, / ene laztantxoa, / arren esazu; / guztiau zurea nax ta / erraz dagiket. Lazarraga A5, 1165v. Iustizia gatik persekuzioneak eta trabailluak pairatzen dituztenak. Mat 25. Ifernuko pena eta trabajuak iraunen dute beti. Ber Doc 124r. Iesus Kristo, gazte danik trabaillutan hazia, / tribulatuaren gana itzul azu begia. EZ Man II 108. Hauken Betleengo piaia, hauken trabailluak eta nekeak. Harb 49. Halatan pairatzen zuten hanbat pena eta trabaillu, heriotze eta martirio. Ax 487 (V 314). Trabajuak igaraiten dituez justiziagaiti. Cap 84. Ofrezietan deutsudez Iaune neure bizitzea, obraak eta trabajuek neure pekatuen satisfeziñoean. VJ 16. Nahiago du borthizki erabilli izan eta trabaillu gogorrak pairatu Iesus gatik. SP Imit II 9, 3 (Ch nekhe). Jeinkoak dizula osasuna eta konsueloa zere etxatear guztiarekin orrelako trabajuen artean eta guarda zaitzala gaitzetarik. (Vera, 1674). FLV 2006, 264. Hantik harat eztate dolore eta trabaillu baizi. Tt Arima 69. Egarriaren trabajuan arkitzen danari edatera ematea. OA 100. Padezidu bearko ditu mila trabaju munduan. Acto 204. Trabajuetan, mortifikazioan, pobrezan. SermAN 2v. Penitenziaren tribailliak [...] eta [...] zer nahi beita gaitzen soferitziak. Mst I 23, 4. Egin zioten tratu gaistoarekin trabaju andi luze batek artu, ta iltzeko egon zan. Cb Just 73. Kastigau daroa [...] gatx eta trabaju ikaragarriakaz. Oe 113. Sufritzea arrengátik trabájuak. LE Prog 126. Gu unat allagatzeko pasatu ginen uraren eta suaren trabajuetarik <-axu->. BaztSerm1 257. Trabaju edo naigabe mota edo jenero askorekin. Gco I 453. Probintzia onen trabajuak aundiak direla. FrantzesB I 91. Projimuaren nai bagia, atsekabia ta trabajuba dakutszunian. fB Ic I 88. Mündü huntan igaran düzian phena eta tribaillier. UskLiB 75. Naigabe, pena eta trabajuak onez daramazkiten guziakin zaude. Arr GB 78. Badituzte onean artzen trabajuak. AB AmaE 402. Zenbait trabaju badu / gizonak munduan, / bizi bada andre txar / mozkorren onduan. JanEd II 143. Ongi ikusten tugu zure trabailuak. (BN-baig). Balad 119.
v. tbn. Hm 168. Ch I 18, 1. Trabaju: Arz 63. Iraz 52. Urqz 55. CatB 14. CatLlo 91. Echag 259. CatUlz 6. Balad 222.
sense-3
3. trabaju. Tifus.
Trabajuba edo tiputza izendatu oi dan gaitz edo gaxoaren gañean. Aran-Bago ManMed 213.
azpisarrera-1
TRABAILUZ. a) (Estar, etc.) atareado, lleno de trabajo.
Konzientzia gaixtoa, maliziatia eta fede gaixtoz dabillana, bethi da nekez eta trabailluz. Ax 448 (V 292). Bethi trabailluz ohorezki / hemen naizela bizitzen. Gç 206. Goseak eta trabajus bizi adila beti. SermAN 7r.
b) Por medio del trabajo.
Izanagatik gutia, / nahiz doi doia duen, / iduri zaio handia, / zeren trabailluz duen. Arg DevB 132. Beraien kondütaz, beraien egoitiaz Konfrariako exersizuetan, phenatzez, trabaillüz azkenekoz digne errendatzeko. Mercy 20.
azpisarrera-2
TRABAILUZKO. De trabajo.
Erakutsi ukhan duzuen trabailluzko karitatea. "Travail de charité" . He 6, 10. Gerlazko thenpora, triballüzko eta borogatü izateko thenpora. "Tempus laboris" . Mst III 49, 3.
trabailu
<< tonba 0 / 0 trein >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper