OEH - Bilaketa

358 emaitza zerbitzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (7)


Sarrera osoan (351)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
misterio.
tradizioa
Tr. Documentado desde Leiçarraga en todos los dialectos. La var. mixterio aparece desde finales del s. XIX en autores septentrionales (Joannateguy, Lapeyre, Barbier, Oxobi, Zerbitzari, Lafitte, Xalbador), y algunos meridionales como Irazusta u Oskillaso; Beriain usa mistrio, Mendiburu misteri y Hiribarren mizterio. En DFrec hay 30 ejs. de misterio y 1 de mixterio .
sense-1
1. (V-gip, L, BN, S; Gèze, Dv, H), mixterio (S), mistrio, misteri Ref.: Lh; Lrq (mixterio); Etxba Eib .
Misterio, dogma cristiano; pasaje de la vida de Jesucristo. En Gèze, Duvoisin y Larrasquet "mystère" puede también corresponder a las demás acepciones.
Hirur persona hauk eztirade konfus, baina zein bere. [...] Misterio hunetan aprobatzen eta aboatzen dugu konzilio zaharréz determinatu izan dena. Ins G, 2r. Pasione dolorezko hark misterio añhitz baitaduka bere baithan. Mat 189. Izanen da ongi oroitzea mistrio aies. Berb Trat 26v (26v y Doc 102r misterio ). Misterio fedezkoen indazu sinhestea. EZ Man I 38. Kristoren bizitzaren misterio printzipalen gañean kanta espiritualak. EZ Noel 85. Donzella daguala semea egin dau, / nik ezin aditu dot misterio au. Acto 183. [S. Franzisko Xabier-ek] etzituen bataiatu beragandik legeko misteri andiak ikasi zituztenen laurdenen laurdenak ere. Mb IArg II 269. Jesu Kristok gure salbazioko misterioak obratu zituen. Cb Eg III 325. Erran daite Jesu-Kristoren bizia misterio huts dela. Lg II 134. Nola dá enkarnazioko misterioa? LE Prog 116. Hori da misterio bat ezin konprehendi dezakegüna. CatLan 25. Misterio bat zuk, nik eta guziok sinisten deguna. AA III 468. Trinidadeko misterijo santuba. fB Ic I 34. Bigarrena: sinistutia geure bijotzian misterijo guztijak. Astar II 7. Trinitate adoragarria ez da misterio bat izanen guretzat. Jaur 206. Salbatore egünian zer misterio agitü zen? CatS 104. Oroitu zan Jesus maitiak an igaro zituan misterio guziezaz. Bv AsL 221. "Sinhesten zaitut" errok / mixterioari, / bat beizik ez denaren / hirurtasunari. Zby RIEV 1908, 204. Enkarnaziñoiko misterijua. Ag Serm 95. Zoin dire erlisioneko hirur misterio printzipalak? CatJauf 36. Sinistu bear doguzan ezkutuki edo misterio nagusiak dira kredoaren siniskaiak. KIkV 14 (KIkG 10 ezkutuki edo misterio). Liburu aietan, baiesgarri zirala entzunik ere, len arritzen nindutenak, misterioaren beraren barnetasunari negozkion. Or Aitork 133. Jarri gaitezen misterio au urbillagotik aztertu naiez. Vill Jaink 112. Erlisioneko misterio sainduetarat. Larre ArtzainE 194. Kristau misterioak ez dira gure gogoan bakarrik bizi. MEIG I 78.
v. tbn. Harb 47. O Po 67. Cap 91. Hm 165. SP Phil 101. Tt Onsa 48. Gç 52. Bp I 39. OA 32. Arz 28. Ch I 3, 3. CatLav 29 (V 22). El 29. Urqz 38. Iraz 14. Gamiz 21. CatBurg 15. He Gudu 114. Oe 154. Cb CatV 21. Mih 35. Brtc 27. Ub 204. Zuzaeta 84. Iraultza 19. Monho 74. Dh 246. Añ MisE 5. JJMg BasEsc 42. CatLlo 21. Echag 65. JesBih 387. CatB 42. CatLuz 10. UskLiB 142. CatBus 42. Bordel 201. Ur BulaAl 2. CatAe 22. CatSal 23. CatR 23. Legaz 12. Ud 149. Elsb Fram 168. Ip Hil 217. Arb Igand 166. Auspoa 97, 58. Itz Azald 83. CatUlz 28. Inza Azalp 53. Yanzi 59. Kk Ab II 169. Iratz 194. Onaind STeresa 46. Mixterio: Jnn SBi 37. Lap 27 (V 16). Barb Sup 180. Mizterio: Hb Egia XI.
sense-2
2. Misterio (parte del rosario).
Arrosarioaren dibisionea misterioen ereduz. EZ Man II 211. Birjineen Errosario osoak daukaz amabost misterio. Cap 133. Hamar bakhoitzaren gainean gogoan erabilliko duzu arrosarioko misterioetarik bat. SP Phil 546s (He 555 misterioetarik ). Zonbat misterio dadüzka arrosarioak? Bp I 147. Amabost misterioen edo errosario osoa egunoro errezatzeko debozioa zuen. Cb Eg III 352. Misterio bakotxean esan ziñei urrengo oraziñoa. EL1 226 ( EL2 239 misterio ). Errosarioko misterioak. CatUlz 61. Bigarren misterioa: Jesusen igoera Zeruetara. Ib. 62. Amak erraiten zituan misterioak eta kirieleisonak. Osk Kurl 55.
v. tbn. Urqz 10.
azpiadiera-2.1
Au errosarioa / feri ondorenez! / Berrogei mixterio / ditu gutxienez.Zendoia 146.
sense-3
3. (V-gip ap. Elexp Berg; Urt II 246, H), mixterio (T-L), misteri. Misterio, enigma.
Misteriok zetik <cetuc> Erregen ofrendak. PasqTo 29. Partikularki laborariek konprenitzeko berehala liburu miragarri hartan diren misterioak, hargatik entreprenitu dut obra xume hau eskoaraz emaiterat. Mong 587. Zure hitz bakhotxa baita misterioz eta zuhurtziaz bethea. ES 87. Admiraturik nago / misterio batez, / nola konpontzen diran / Luzifer ta Lannes. FrantzesB I 141. Nere gizak erron zautan arroltze bat. [...] / Baiña misterio hori / hire eta ene artean egon bedi bethi. Gy 149. Horra misterioa, nola eskalduna / izan den egiari hastetik emana. Hb Esk 46. Arazo aretan gauza ezkutukoa (misterioa) eguala. Kk Ab II 43. Buru barrunbeko gauzak orrelako mixterioak izaten dituztelako. JAIraz Bizia 120. Misterio guztiak ulerturik benetan, / nire arima eztago mirari baten zain. Arti MaldanB 204. Orain ezta problema, ezta misterio, / Joanerentzako: / argitan dago oro, / agiri ta klaro. Ib. 228. Nola igarri misteri oni? Etxde Egan 1961 (1-3), 79. [Watauinéwa] itz onen ostean misterioren bat gordetzen zela susmatzen genduan. Vill Jaink 17. Amodioak misterioa bear du, [...] ots, ametsaren lurraldea da aren erria. Ib. 131. Anartean horra hor nafartarren loriazko seigarren misterioa! Ardoy SFran 17 (61 mixterio). Ai, umetako fedearen / sinismen bigun haren misterioa... Azurm HitzB 55. Ara emen nun amaitu dan nire misterio guztia. Gerrika 225. Horren ondorioak ez zaukan mixteriorik enetzat. Larre ArtzainE 305. Goazen, bada, "Zaloña"-ren gogara, misterio beltz hori biluztera. MIH 217. Ihes egiten dio misterioak jakinduriari. MEIG I 112. Zernahi ere den, egiazko misterioa euskararen iraupena da, ez jatorria. MEIG VI 33.
v. tbn. Bp II 52. Gco I 458. Or QA 141. Mixterio: Lf Murtuts 22. Osk Kurl 176. Xa Odol 102.
azpiadiera-3.1
v. EZ DA MISTERIO.
Misteriyo al da! Noiz falta ez dira atsekabe edo desgustuak! Iraola 31.
sense-4
4. + misteri. Misterio (representación teatral).
"De Bacchanalibus" agindu batez galerazten ditu Caesar-ek Ekialdetik Erromaratu misterio berriak. Mde Pr 309 (284 misteri).
sense-5
5. Ceremonia secreta del culto de Demeter.
Iakus-ek izen aundia zuen Eleusis-ko Misterioetan eta galbaea eramaten zuen eskuetan garbiketa-siñale bezela. Ibiñ Virgil 81.
azpisarrera-1
EZ DA MISTERIO. No es raro, no es extraño.
Nere biyotza urtzen dijua / eta ez da misteriyo. Bil 107. Zure seme ta alabak / gatoz gu Zuregana, / zergatikan zeran Zu / gure danon Ama, / ezta misterio ere / ama batengana. PE 106. Donostiyak Zubietari / beti amoriyo, / [...] elkar estimatzia / ez da misteriyo. Ud 87. Bizimodu oietan / Ez da misterio / Ezin egon ahal baniz / Tenore artio. LuzKant 48. Kantera libre izate ori / batere ezta misterio, / gero jokatzen zeñ komeni dan / ari elduko badio. EusJok 41. Kaiko solyua dala / jendiak ala diyo, / egiya esatia / ezta misteriyo; / lengo illia juan eta / berririk ez jaio. Yanzi 117. Gure don Joakin aitatutzian / ni jarriko naiz seriyo, / era ontako gizon batekin / batere ez da misteriyo. Uzt LEG II 107.
azpisarrera-2
MISTERIO EGIN. Admirarse.
Ahamen guzietan misterio egitea, bihotz umu, malgu, flako, platetara erne eta emana baten seinalea da. SP Phil 320 (He miretsiarena egitea).
azpisarrera-3
MISTERIOZKO (Adnom.). Misterioso; de misterio (ref. a los misterios de la fe).
Hura izan dela egiazko Abrahamen eta Dabiden hazia, Spiritu Sainduaren berthute misteriozkoz konzebitu izan bada ere. Ins G, 3v. Arrosa misteriozkoa. 147 (v. tbn. MarIl 42, Añ CatAN 79). Hitz edo mandatu misteriozko neretzat gord-estali batek. Mb IArg I 53. Giristino garen guziek egiten dugu Jesu-Kristoren gorphutz misteriozko hura. Dh 256. Lo zetzala amets misteriozko bat egin zuen. Lard 35. Naigabeak berez du misteriozko aparteko indar bat biotzik gogorrena biguntzeko. Ag Serm 169. Mixteriozko ahal eta indarra duen gauza bat. Barb Sup 154. Xilintxa mixteriozkoa jo eta jo huna hasten dela. Ib. 156. Misteriozko lupe itzaltsuetan galduko haiz. Lasa Poem 83. Ekarri zituzten sineste berri mixteriozko batzu, arimak sendimenduz hobeki asetzen zituztenak. Lf CEEN 1973, 129. Gauza onexek badirudi misteriozkoa dela. "Cosa de misterio" . Berron Kijote 76. [San Juan de la Cruzen poemak] maitasun kanta profanoen oihartzun bizia dira maiz, misteriozko alkimia baten bidez jainkozko bihurtua. MEIG III 106.
v. tbn. Ub 102. Jaur 153. Gy 197. A EY II 246. Erkiag BatB 20. Ibiñ Virgil 42. Mixteriozko: Ox 45. Zerb Azk 97. Osk Kurl 175.
azpisarrerakoSense-3.1
Admirable.
[Azkueren hiztegia] gizon bakhar batek egiteko, erran ditake mixteriozko lan bat dela egiazki! Lf ELit 300. Xoraturik egoiten nintzan mixteriozko gizon horiek gogoan. Xa Odol 31. Badu haatik galdu ez duen pariorik gure mixteriozko itsuak. Larre ArtzainE 148.
misterio
<< mirakulu 0 / 0 mokadu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper