OEH - Bilaketa

358 emaitza zerbitzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (7)


Sarrera osoan (351)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
gomendatu.
tradizioa
Tr. Documentado ya en el s. XIV (con valor sust.), es empleado por autores septentrionales y navarros; en textos más occidentales aparece en una carta del s. XVII, en Añibarro, Iztueta, J.I. Arana y Zabala. Su uso disminuye en el s. XX. Con el significado de 'encomendarse' aparece generalmente con aux. intrans., aunque tbn. encontramos (bere) burua gomendatu en Leiçarraga, Materre (318), Maister (III 50, 6), UskLiB (59), Laphitz, Duvoisin y Bibl .
La forma más común es gomendatu ; hay komendatu en Etcheberri de Ziburu (Man II 49), en una carta del s. XVII, en Belapeyre (I 63) y en CatLan ; gomentatu en Etcheberri de Ziburu (Noel 100) y J.I. Arana, y gomendiatu en Iztueta (C 495). En DFrec hay 22 ejs. de gomendatu .
sense-1
I. (Vb.).
azpiadiera-1.1
1. (S ap. Lrq ; SP, Ht VocGr, Lar, VocS 141, , VocBN , Gèze, H), gomentatu, gomendiatu, komendatu.
Encomendar(se); encomendar (una labor, un asunto).
Ieinkoari gomendezak eure gauza guzia. E 245. Gomendadi Ieinkoari. Ib. 15. Ene arima duzuen gomendatu. Amendux 12. Nondik gomendatu izan baitziraden Iainkoaren graziari. Act 14, 26 (He gomendatu). Hatsen gara berriz gure buruén gomendatzen? "À nous recommander nous-mêmes" . 2 Cor 3, 1 (Dv, Bibl gomendatzen; He, Ol, Ker, IBk, IBe goratzen ). Gomendatzen derauzüt Larrey mezü eta marxant haur. Etchart 9.1v. Eta lurrean zareiño niri gomendatua. EZ Man I 53. Zuri naitzaitzu, Iainkoa, ordukotz komendatzen. EZ Man II 49. Gomenda zakitzala [gizon bat] . Ax 451 (V 294). Gomenda zakizko Andre Dana Mariari. SP Phil 118. Komendatzen dizut dagizula salzeko delienzia. CartBasa 130. Birjinak zioen birjina / birjinari gomendatu. 202. Presuna batek gomendatzen darot sekretu bat. Ch III 45, 4. Bere Ama gomendatü zakon juandone Juaneri. CatLan 44. Haren otoitzer gomendatu ziren ororendako. AR 235. Halaber gomendatzen darozkitzut ene etsaiak. Brtc 26 (tbn. en MarIl 53). Gomenda zakizkio egunoro. CatAN 34. Zeure Aitak gomendau eutsuzan ardiak. NekeA 237. Ni ere Jainko maiteari gomendatzea. Dh 76. Zuri gomendatzen nüzü. Etch 246. Gomendatu ninduzien hemengo berriak igortzeko. LuzKant 128. Arima gaixo horien zerurat gomendatzeko. Michel LPB 349. Bere burua gomendatuz [...] Jainkoari. Laph 51. Ignazio ta onen lagunak [...] gomendatzen ziozkala. Aran SIgn 96. Gomenda nazazu zure erregu eta otoitzetan. Zab Gabon 110. Gomendatu bere arreba elkharrekin bizi ziren neskatxa batzuei. Jnn SBi 121. Garbitzen eta aphaintzen zian gomendatü zeioen tenplüko pharte sakratia. Ip Hil 52. Ik anima bat baldin al badek, ura ire jabe deabruari gomenda zayok. Lh Yol 47. Juduak Jaunaren laguntzari gomendatu ziren. Zerb IxtS 72. Iñork etzion Etxenikek bezain zeatzki gomendatzen ziozkan langaiak bururatu. AIr ( in Izeta DirG 11 ). Gomendatzen dautzugu gure artaldea. Xa Odol 237.
v. tbn. O Po 23. Bp I 88. CatLav 416 (V 199). Mercy 34. Xarlem 123. CatLuz 37. Bordel 200. Dv Lab 390. Arb Igand 200. Etcham 94. FIr 186. Larz Iru 36.
azpiadiera-1.2
2. (Urt V 417).
Recomendar (una cosa). Tr. Al Sur sólo lo emplean J.I. Arana (SIgn 14), D. Agirre e Iturzaeta. En cuanto al complemento, además de en caso absoluto, lo encontramos con subjuntivo en FPrS y D. Agirre (Ioan 212), con -tzeaz en FPrBN (9), CatLav y Larreguy (II 256), y con -t(z)eko en D. Agirre y Zerbitzari .
Gomendatzen derauzüt dilijenzia huna. Etchart 3.1v. Pazienzia darotzuet / hargatik gomendatzen. EZ Noel 115. Haur da bethiere eta guztiz ere bere azken finean gomendatu derakuna. Ax 338 (V 225). Ezen guziek gomendatzen dute pazienzia, nihork gutik pairatu nahi duelarik. SP Imit II 12, 13 (Mst gomendatzen). Gomendatzen deriziet [...] ürgatz ditzatzien. FPrS 31. Eginbide ohorezko hau gomendatzen du Gregorio sainduak ere. ES 151. Nola gomendatzen zitzaien [...] hartaz orhoitzeaz. CatLav 97. (V 55) Gauza bat dut [...] zuei gomendatzeko. Lg II 200s. Hainberze komendatü daukün eztitarzüneko berthütia. CatLan 117. Hain hertsiki gomendatu daukuzu aphalgura izatea. Dh 108. Salbatzaileak hitzez eta obraz gomendatu darokuna. Laph 130. Gomendatzen ziozkaten bereziki bi berthute horiek. Jnn SBi 62. Gomendau euskun: "erakusteko gure fedea agirian eskutuan legez". Ag Ioan 91. Zer zauku oraino gomendatua igandearen sainduki iragaiteko? CatJauf 80. Aingeru horrek gomendatu zion lekhuak husteko. Zerb IxtS 19. Hau izango da beharbada bide jatorra eta gomendatzekoa. Vill Eusk 1977, 43. Nik ez dut sekulan egin aspaldiko otoitz beltz hura [...]. Ez-eta nehori holakorik gomendatuko ere. Larre ArtzainE 303.
v. tbn. Arg DevB 111. Bp I 21. He Gudu 65. Mih 67. Egiat 183. CatS 58. Ip Hil 219. Arb Igand 128. Itz Azald 202 (-au).
sense-2
II. (Part. en función de sust.).
azpiadiera-2.1
Encomendado.
Garadela zure gomendatu. PaterN 7.
gomendatu
<< gogara 0 / 0 goraintzi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper