1. (Dv, H), gaixki-egile (S), gaitzki-egile, gaizkigile (V-gip, S; SP (-gilia), H), gaiskigile (Gèze, A) Ref.: A y A Apend (gaizkigile); Lrq /gaškigile/.
Malhechor, criminal; (el) que hace mal a alguien. "Qui fait le mal. Gaizkiegileari ongiegin behar zaio " Dv. "Malvado" A. v. gaizkile. Tr. Propio de la tradición septentrional ya desde Dechepare; al Sur lo hallamos en algunos autores, en su mayoría alto-navarros: Mendiburu, Lizarraga de Elcano, CatB, Illarramendi, Iraizoz y Berrondo. Usan la var. gaizkigile (alternando a menudo con gaizki-egile ) autores septentrionales antiguos (ya desde Dechepare), alto-navarros y algún suletino como Inchauspe; gaixki-egile aparece en Gasteluçar, Haraneder, Larreguy y Casenave. Expresiones como 'el que nos hace mal' admiten dos construcciones: gure gaizki-egilea (en Axular 273 (V 182), Pouvreau, Belapeyre (II 78), CatB, CatLuz (15) y Zerbitzari) o guri gaizki-egilea (en Maister, Lopez, Jauretche (378), CatS (64) y Casenave (SGrazi 134 gaixkiegiliak )).
Ohoineki urkaturik nola gaizkigilia. E 29. Baldin hori gaizki-egile ezpaliz, ezkindraukeán hiri libratu. Lç Io 18, 30 (LE gaizkiegille, EvS gaizki egile; He, HeH, Dv, Leon gaixtagin, TB gizon gaisto, IBk gaizkile, IBe gaizkigile). Gaizkigile bezala kondemnatzen. Lç Ins C, 4r. Gaizkigilén mendekiotan eta ungigilén laudoriotan. Lç 1 Petr 2, 14 (He gaizki egilleen, Dv gaixtagin ). Ordea gaizkigile guziak orai ene ganik aparta zaitezte. Harb 321. Deusez ere eztuzu hala ahalketuko zeure etsai gaizki egillea, nola pairatzeaz, sentimendurik ez egiteaz. Ax 297 (V 198). Gaizkigiler utztek pena, / gaizki eginez zor utena. O Po 66. Ni nuzu bekhatoria, ni nuzu gaizki egilia. Tt Onsa 43. Hala gobernadoreen, hartaz igorriak direnen bezala gaizki egilleen punitzeko. He 1 Petr 2, 14. Berauri gaizki egilen, Jinkua gogotik othoitzen beitü eta bihotzetik faltak pharkatzen. Mst I 24, 2 (SP bere gaizki egilleak). Lapur gaisto edo gaizki-gille andi bat bailiz bezala erabilli zuten. Mb JBDev 15. Errege heer injustoki gaizki egilen errabiaren pazienki sofritzeko. AR 219. Gaizki egileari ongi egitea. Brtc 209. Guk geren gaizki egillei barkatzen dieztegun bezala. CatB 37. Gaitzki egilleari on-egin behar badio. Gy 108. Badakizu, Jauna, zer gaizki-egile auhendagarria naizen. Dv LEd 149. Oi esku madarikatu gaizki-egileak! Ib. 75 (Cb Eg II 36 gaizegille). Sua gaixtakeriaz emana izan da, eta badakigu gaizkiegilea Europatarretarik dela. Prop 1884, 139. Olibetako baratzian izan zen atzemanik eta estekatürik gaizkigile bat bezala. Ip Hil 161. Ohoinak eta bertze gaizki-egileak. HU Zez 87 (v. tbn. 86). Lepua kendu dezaiazun gaiski egille gustiyari. Ill Pill 31. Berehala handik athera-arazirik hura [Daniel], haren gaizki-egileak igorri zituen lehoinen erdirat. Zerb IxtS 70. Lapurrez ta gaizkigillez bete-beterik omen zegon-ta [mendi-alde ura] . Berron Kijote 162.
v. tbn. EZ Eliç 148. Mat 21. Monho 130. LE Ong 123r. TB 1 Petr 2, 12. Jaur 381. Arch Fab 223. CatS 44. Jnn SBi 7. Ir YKBiz 291. Lf in Casve SGrazi 10. Gaixki egile: Gç 91. He 1 Petr 2, 12. Lg I 269. Gaizkigile: Harb 321. LE-Ir. Ip Hil 163. Ir YKBiz 503. Mde Pr 49.

2. gaizkigila. "Hechicero, [...] gaizkigilla" Añ. v. gaizkin (3).

3. (Urt IV 91).
"Calumniator" Urt. v. GAIZKI-ERRAILE.