OEH - Bilaketa

358 emaitza zerbitzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (7)


Sarrera osoan (351)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ezkabia.
tradizioa
Tr. La forma predominante al Sur parece ser ezkabi (eskabi una vez en Mendiburu y en D. Aguirre); al Norte, además de -abe --en Joannateguy, Elissamburu y Zerbitzari--, hay -abia en Tartas, Urthe, Duvoisin e Inchauspe, sin que sea segura la -a constitutiva en todos los ejs. Con aspiración inicial lo emplean Inchauspe y Elissamburu.
etimologikoa
Etim. De lat. scabies ; la forma con aspiración inicial podría ser debida al cruce con hatz 'prurito, sarna', etc.
sense-1
1. (AN-mer; Urt II 289, Dv, H; h- Gèze), ezkabi (V, G, AN-larr, B, L-ain, Ae, Sal, h- S; VP, Lar, Añ, VocB ), eskabia (SP; -i VocCB Dv), ezkabe (Foix ap. Lh.), azkabia (S; Arch Gram 2), hazkabe (S) Ref.: A (ezkabi, hazkabe); VocPir 314; Bon-Ond 141; Lh (azkabe) .
Tiña; sarna. (Se aplica tbn. a otras enfermedades de la piel). "Teigne" SP, Gèze, Dv y H. "Farcin; grosse gale" SP. "Tiña" VP 85r. "Gale chez les personnes" H. " Azkabe (S), mot imprécis conservé dans la locution: Eztizü azkabia beno haboro balio, il ne vaut pas plus que... (la corde pour le pendre)" Lh. v. hatz (3), hazteria.
Iob saindiaren gorpitza aztalian hasirik haren buru tinira draño ezkabia, tiña, hazteri, zakar lodi batek hartu zian. "Ulcere pessimo" (Iob 2, 7). Tt Onsa 52. Bete zaitezela ezkabiz eta atzez. "Scabie" (Deut 28, 27). AA II 7 (tbn. Ker; Ol zaragarrez). Sarna, lepra, ezkabiz, zaoriz ta llagaz beteko zara. Añ MisE 144. Atza, ezkabia eta beste asko miñ arrak besterik ez dira. "Tiña". It Dial 33s (Ur ezkabija, Dv ezkabia, Ip hezkabia;
v. tbn. 78). Ezkabi lizun, legenar zikin eta miñatza lotsagarri likits askorekin begi bietaraño beteak datozen aekin. Izt C 77. Inbidija eskabija balitz, askori buruban agertuko litzakio. BOEv I 180. Sukhardunek, izurritea edo hezkabea dutenek heier hurbiltzen direnak khosatzen dituzten bezala. Elsb Fram 134. Berak zekian buruko eskabia kentzen. Ag Ezale 1897, 187b. Buruiko zuri politta, andren edergarri; askotan ixan oi da ezkabi estalgarri. "Tigna". Otx 32. Gizonak gorputzean duken ezkabia. "Tiña". Or Eus 274. Badakizue Alemanian zeren kontra derabilkaten erromania? Ezkabearen eta zorrien kontra. Zerb Azk 89. Arno ta ogia Españiara, ezkabia Frantziara (BN-baig). "Sarna". Satr CEEN 1969, 93.
azpiadiera-1.1
Lepra. v. legenar.
Eta horra haren eskua xuria zen ezkabiaz elhurra bezala. Urt Ex 4, 6 (Dv, Ur, Bibl legenez, Ol, Ker legenarrez). Arkitzen zen guzia eskabiz ta lepraz betea. Mb IArg I 319. Ezkabi-lepraz beterik. Ib. 185. Zure korputz guzia ezkabi edo lepra gogorrez bete balitz. Mg CC 254. Gizon ezkabiz edo lepraz betea zegoan bat. AA I 403. Zeinbat lepra edo ezkabi, zeinbat sarna. fB Ic II 234. Oiek [billatu izan zuten Jesus] ezkabiak garbitzeko. Lard 398. Ezkabeak edo leprak hartua zen bati. Jnn SBi 81.
azpiadiera-1.2
(G-goi ap. Arin ; H), ezkabe (AN ap. A VocBN ), azkabi (S ap. A Apend ).
"Gale des quadrupèdes" VocBN . "Rogne, gale chez les animaux" H. "Tiña de animales" A Apend. "Costra (de las ovejas)" Arin AEF 1955, 114.
Beste [ardi] zenbaitek jaten dituzte belar gaistoak et betetzen dira eztulez ta ezkabiz. Mb IArg I 311. Zomait ardi badago ezkabiaz beterik. ZMoso 62.
azpiadiera-1.3
"Al maíz se le forma, a veces, en vez de espiga, una cosa negra, tizón, cuyo nombre vasco es ezkabi (G-azp-bet)" A EY I 90.
Aren biotz barrutik olerki lizun eta ezaiñak atera ziran, artapotsa edo ezkabia artoaren erraietatik bezela. Zait Gold 188.
azpiadiera-1.4
Enfermedad de los manzanos.
Adar oien zaurietan ezkabi, minbizi ta beste eritasunak errez sortzen dira. EEs 1916, 253.
sense-2
2. "(V-m), polvillo que dejan las mariposas" A.
sense-3
3. ezkabi (V-ger-arr-och-ple), eskabi (V-ger-arr-gip). Ref.: A y A Apend (ezkabi); EI 359. "Mariposa mayor" A.
Eskabi baltzak barri txarrak. (V-gip). A EY III 61.
sense-4
4. " Eskabiya, arbola-ipurdiei edo ateratzen zaien perretxiko-modukoa. Gabonetan sua bedeinkatzeko etxez-etxe pasatzen zen. Bidenabar eskean ibiltzen ziren" ZestErret .
ezkabia
<< ezinbeste 0 / 0 2 ezti >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper