OEH - Bilaketa

8126 emaitza zer bilaketarentzat

Sarrera buruan (113)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aiuta.
sense-1
1. Ayuda. v. aiutu.
Sorthu eta hil ginate hark haz ezpaginitza; / Haziz gero egun oroz behar haren aiuta. E 119. Ezta on gizona bera den, dagiogun aiuta bat bera irudirik. Ins B, 5v. Gizonén aiutá bilhatzen dugu. Ib. E 1v. Gizonetarik aiuta galdatzea. Ib. E 1v. Baina Iainkoaren aiutáz aitutatu izanik iraun diát egungo egunerano. Act 26, 22 (He Jainkoak lagundurik). Hari aiuta eskez. Adv ** 1r. Zure ajutarik gabe ezin gaite defenda. EZ Man I 69. Ezen Iaunak eztu nahi tenta dadin gizonik / Indar duen eta ajuta baño gehiagorik. Ib. 70. Zeure garazia sainduaren aiuta eztiazaguzula ukha. Harb 404. Zu ere laudatuko zara [...] bekhatoreoi egin derakuzun aiuta gatik. Ib. 103. Zer debrü uhure / deitazü emaiten, / uste düzia ariren nizala / ni ajüta emaiten? Abraham 1136.
v. tbn. Ajuta: StJul 26.
sense-2
2. (B, BN-baig, S ap. A; SP, Urt V 231, Lecl, Arch VocGr, Dv <aju->, H), aiuda (Añ), aiut (L ap. Lh), ajut (S ap. Lh), ajura (V-gip ap. Etxba Eib), aixura. Lavativa, enema, ayuda (ref. tanto al remedio como al instrumento para administrarlo). "Clystère, lavement" SP. "Clyster, aiuta, garbigárria. [...]; clysteriare, aiuta ematea [...]; clysterium sumere, aiuta hartzea " Urt V 231. "Lavement, clystère" Dv. "1. lavement [...]; 2. instrument à administrer un clystère" H. " Ajüt eman (S), purger" Lh. "1.º lavement; 2.º seringue à lavement" Ib. "Método casero en indisposiciones de los niños. Ipiñixozu ajuria perrejil kertentxo batekin, ponle una ayuda con un tallito de perejil" Etxba Eib. . Tr. La forma aiuta se documenta en textos septentrionales y aiuda en los meridionales (hay además aixura en algún vizcaíno moderno).
Eritarzun horren sendatzeko, aski da xoilki adar bat alderen alde zilhaturik eta hura olioz pherekaturik gibeleko aldetik aiuta bezala idiari edo beiari emaitia. Mong 591. Alo dugun etxeki / Polikor zuk eta nik / aiuta aldiz / eman ezok bertan hik. StJul 235. Kuradu, sangradu, aiudak emon. Astar II 70. Senhar miserablia batian ohin lo, / eta bestian aldiz kristelaren galtho; / primak ordin hur xahakinak bero / eta haiez ajüta eman gero. Etch 426. Txit ona arkitzen du / baba ta taloa. / Irteteko egun oro / erraz gorputzetik / onelakoak ez du / aiuda bearrik. It Fab 169s. Ezer ezin janik, / purgakin, aiudakin, [...] etziñik oean. Ib. 171. Arno fin, likur, xokolot eta mazapanetan, / Hanbat aise badoako, nola purga, aiutetan (Suberoa aldera, aiutari erraten diote labamendia). Gy 100. Eta Tomasek utsune guztiak bete biar zituan, gaixo-etxeko aixuria-labatiba legez. Gerrika 39.
azpisarrera-1
AIUTA EMATEKO ( -emaiteko H), AIUTEMATEKO (Dv). "Ajutemateko, seringue à clystère" Dv. "Instrument à administrer un clystère" H (s.v. aiuta).
azpisarrera-2
AIUTA-ERREMINTA. "Catheter, unibersaltasuna [...], barber errementa, [...] aiuterrementa" Urt IV 302s.
azpisarrera-3
AIUTA MASKURI. "Mangueta, cierta vejiga con su cañoncito, con que en lo antiguo se echaban las ayudas, y aún hoy también en nuestras caserías, ajuda maskuria" Lar. "Gaita, melecina, ziriskaria, aiuda, ajuda maskuria" Ib.
azpisarrera-4
AIUTATAN. Como ayuda; (precedido de gen.) en (mi, tu, etc.) ayuda.
Signoa rezebitzen dugu aiutatan, xuxenki Iesus Iaunagana gure salbamenduaren eta ontasun ororen ukhaitera gida gaitezenzát. Ins F, 2r. Zeren ezpaikara digne hark bere botherea gure aiutatan erakuts dezan. Ib. B, 8v. Gure inperfekzionén eta infirmitatén aiutatan izan behar da hura. Ib. F, 5v. Delibera zezaten aiutatan zerbaiten igortera Iudean habitatzen ziraden anaiei. Act 11, 29 (He deliberatu zuten [...] igortzerat zerbait sokorri).
aiuta
<< aiurri 0 / 0 aiute >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper