Harremana

    OEH - Bilaketa

    65 emaitza zeozer bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    jazo.
    sense-1
    1. (Vc, Sal, R ap. A; Lar, Añ (V), Mg Nom (V), Izt, Dv (V), H (V, G)), jaso (Lar, Añ), jazon (V-ple ap. A ), jatzo .
    (Vb.). Suceder, acaecer, acontecer, ocurrir; resultar. "(Me ha) acaecido que, jazo jat eze " Lar. "Ofrecerse, ocurrir" , "sobrevenir" Añ. "Suceder, lo contrario le sucedió, otra cosa fué, besterik yazo yakon " Izt. " Jazo, jazote, arriver, sin. de gerthatze " Dv. "Arriver, advenir" H. "Sobrevenir, tocar en suerte, p. ej. una herencia, una desgracia, etc." A. Cf. MEIG VIII 95: "Hiztegi auzietan, [...] agitu-ri esate baterako ez dio kalterik egiten aldamenean gertatu nahiz jazo edukitzeak". v. gertatu (2). Tr. Documentado en textos vizcaínos desde la segunda mitad del s. XVIII y en algunos autores guipuzcoanos cultos a partir del primer tercio del s. XX. La forma general es jazo . Hay tres ejs. de jatzo en fray Bartolomé (Ic I 83, 84 y 87) y uno de jazon en Añibarro, en ambos junto a jazo . Hay además testimonios aislados de jaso en Añibarro (EL 1 44), Barandiarán (ELG 101), Akesolo (Ipiñ 32) y Alzola (Atalak 40), tbn. junto a jazo . La forma de sust. verbal más frecuente es jazote-; hay jazotze- en D. Agirre (G 152), Mirande (Pr 314) y Zaitegi (Sof 159). En DFrec hay 26 ejs. de jazo, y 17, dialectales vizcaínos, de yazo .
    Orretarako itundu edo konsultau bear dau alangorik jazo jakonak konfesore jakitun prudente bategaz. Oe 152. Zer deritxazu jazo zala? Zuzaeta 48. Ill biar da, jazo ez dedin arerijuen eskubeten jaustia. Mg PAb 207 (VersBasc 10 gerta). Giza aldi guztietan jazo dan moduban, jazoten dan moduban ta jazoko dan moduban. fB Olg 85. Jazo edo irago dan gauzaren baten ganian. Astar II 60. Ifiniko deutsubet larregi jazo oi dan esagei edo ejenplu bat. Ib. 9. Atseginakaz eta ondo yazonagaz laxaturik. Añ EL2 71. Egon biar dau al izatera ikusbegijan jazo lekikijonagaitik. Ur Dial 71 (It, Dv zer gert(h)a ere, Ip zer hel ere). Gertaldi bat bardiña jazoa berari. AB AmaE 292. Eztakigu aurrerantzean zer gerta edo iazoko zan. A BGuzur 109. Zer jazo ete zan euren semeagaz. Echta Jos 367. Aizken egunetan jazo zan (sucedió) au. EEs 1913, 179. Jazo yaken gixajo arei ontzija galtzia. Kk Ab I 80. Barregarrija da gure lagun orri jazoten (pasetan) yakona. Altuna 10. Gixagaxuak ezeban gura alakorik barriro jazo egikijon. Otx 60. Berberak Sarnen-en yazoriko beste gertakizuna ere yaulki dit. Goen Y 1934, 179. Nozean bein jazoten dana barik, geienez jazo oi dana aintzat artu daroa. Eguzk GizAuz 181. Astokumearena yazoten ddatzu zuri: andiago ta itsusiago. A EY III 56. Antzerki-gertaria Tebe-ko bakaldun-yauregiaren aurrean yazotzen da. Zait Sof 159. Gertakari haundiak jazo (gertatu) ziren munduan. Mde Pr 150. Zeozer jazo zaneko antza. Erkiag Arran 72. Niri txikitan jazoriko au, gertatu oi yake askori. Bilbao IpuiB 63. Guzti ori jazoten dala. Ker Mc 13, 29 (Arriand jazoten; Ol agitzen, Dv, IBk, IBe, BiblE gert(h)atzen). Jazo zanaren barri ekiana. Etxabu Kontu 165. Niri be beste ainbeste jazo eztakidan, batu eta etxeratu nintzan. Gerrika 38.
    v. tbn. CrIc 54. JJMg BasEsc 208. Balad 58 (V-m). Azc PB 164. Ezale 1897, 149a. Itz Azald 113. ForuAB 101. Belaus Andoni 3. KIkV 41. Or Tormes 37. Enb 129. JMB ELG 101. Txill Let 56. Akes Ipiñ 31. SM Zirik 31. Arti MaldanB 226. Osk Kurl 24. Onaind in Gazt MusIx 152. BEnb NereA 162. Alzola Atalak 40. FEtxeb 39. Ayesta 59. Jaso: EgutAr 27-5-1958 (ap. DRA).
    sense-2
    2. (V ap. A ; Añ, Izt, Bera) .
    (Part. en función de adj.). "Parida, muchacha que por alguna fragilidad parió. Neskatilla jazoa " Añ. " Neskatilla jazoa (V, msOch), muchacha que ha tenido alguna fragilidad" A. " Neskatxo jazoa, muchacha desgraciada" Bera.
    sense-3
    3. (V ap. A ; Lar (-s-), Izt, H (V, G)), jazon (V-ple ap. A ) .
    (Uso sust.). Suceso. "Acaecimiento" Lar. "Accident, événement, cas, hasard" H. v. jazoera.
    Eskritura sagraduko leku oneetan, beste jazo ta esan askori itxita. fB Olg 78. Zeinbat jazo andi irakurten dirian. fB Ic I app. 30 (v. tbn. Ic II 257, 233ss.). [Jaungoikuak] Samuel mutil gaztiari obeto zabalduten deutsaz Zeruko jazo altubak ta santubak, Eli Sazerdotiari baino. Ib. 51. Jazo (suceso) au ikusirik. EEs 1913, 163. Gure irizkera jazo batek aldezten badu bertan geiago sendotzen gera. EEs 1919, 61. Yazoa berriz yalki ezazue. Zait Sof 194. Yazoaren kinka samingarriena ez dakit. Ib. 92. Jazoa arei azaldurik. Ker Act 10, 8 (Ol yazoa aiei azaldurik; Arriand gustija edesturik, IBk gertatutakoa esan).
    azpiadiera-3.1
    (Buen o mal) suceso, resultado.
    Ez dau inok penseetan, ezkontzia egin biar danian, jazo txaarrekua ala ona izateko bidia daroian. fB Ic III 329.
    azpisarrera-1
    JAZO-AHALA. "Inminente: (c.) gertakorra; (V) jazokorra, jazo ala" Añ.
    azpisarrera-2
    JAZOA JAZO. Pase lo que pase.
    Or dago untzea jazoa jazo. Erkiag BatB 12.
    azpisarrerakoSense-2.1
    Jazo dattiana jazo, eztot nik a ezelan ez-ta ezegattik be emaztetzat artuko.Otx 72.
    azpisarrera-3
    JAZOAK JAZOTA ERE. Pase lo que pase.
    Yasoak yasota be, berantzean karga orrie leporatu ta etzeratu ei-oan, orraitio. Akes Ipiñ 32.
    azpisarrera-4
    JAZORIKO (Hecho) sucedido. v. JAZOTAKO, GERTATURIKO.
    Irakurgaitxu oneik geienak jazorikuak dira. Kk Ab I 5. Emen edestu dana yazorikua da gero; ezta ipuña. Kk Ab II 60. Astua ta erlia. (Jazorikua). Enb 166 (tít.). Barrea izan eban gozatsua erriak, jazoriko au jakin ebanean. Bilbao IpuiB 233.
    azpisarrera-5
    JAZOTAKO (Hecho) real, sucedido. v. JAZORIKO.
    Etorkizunai begiratuten deutsee, jazotakuak balira legez. fB Ic I 15. Aren buru-zolitasun noragiñikoa zan berorrek ikusi dagian, kontauko deutsot yazotako bat. Or Tormes 23.
    azpisarrera-6
    JAZOTEKO (Lo) que tiene que suceder, (lo) que está por suceder.
    Jazoak legez jazotekoak / iragarri. AB AmaE 126.
    azpisarrerakoSense-6.1
    Nire beste zentzun bazeunkoe [...] askozaz obeto jazoko litzatekez jazoteko zer gustijak.Otx 159.
    azpisarrera-7
    JAZOTEKOA JAZO. Suceder algo tremendo.
    Jazo da baña jazotekua erle ta astuagaz aurten. / Jazokun asko entzuten dira, baña ez olako asko. Enb 166. Azke izteko aginddurik, gudari-lerruetan imiñi zittuzan. Eta aurduban jazo zan jazotekua. Otx 58.
    azpisarrera-8
    JAZOZ. "Par accident, cas, hasard" H.
    azpisarrera-9
    ZER JAZOAN (A, que cita a Mg). Por lo que pudiera suceder.
    [Ardaua] zer jazuan edo zer etorrijan beti euki daruagu gordeeta. Mg PAb 104.
    azpisarrera-10
    ZER JAZOKO (A). "Zer jazoko, gagozan gaur ogera barik, por lo que pudiera suceder [...]" A.
    Zer iazoko, alboko atari baten ezkuta eban beren burua. A BeinB 86. Arnasa bera be etxakon entzuten: larri, zer jazoko miñez. Bilbao IpuiB 271.

    jazo

    jazo
    << izan 0 / 0 konpondu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper