(SP, Dv, H; A, que cita a Ax), aztandu (Lar, Dv (h-), A (que cita a Añ)).
Apartar(se), alejar(se). "Éloigner, s'éloigner" SP. "Alejar" , "alejarse", "apartarse de algún lugar" Lar. " Heriotzeaz orhoitzeak gaizki egitetik hastanduko zaitu: penser à la mort vous détournera de mal faire" H. v. aldaratu, urrundu. Tr. Documentado en autores labortanos, ya desde Etcheberri de Ziburu; parece que deja de emplearse desde mediados del s. XIX. Al Sur se documenta en algunos autores del s. XX como Orixe, Zaitegi e Ibiñagabeitia. Para al part. de futuro encontramos hastanduko en Chourio (III 12, 5), Monho (48) y Atheka, y hastanduren en Larreguy (I 244). En DFrec hay 2 ejs., meridionales, de hastandu .
Ea beraz parti gaiten aphainduak mundutik, / Iongoikoaren hastandu gabe manamendutik. EZ Man I 47. Gerlek Ifernua bera ohi dute iduri, / Zuk nazazu hastandua hetarikan iduki. Ib. 39. Gaixtakeriatik zuek / gitutzue hastantzen, / zuek ontasunetara / ahalaz inspiratzen. EZ Noel 158. Hanbatenarekin ene Iainko Iauna eznazazula utz, etzaiteala ene ganik hastan. Harb 330. Lehenbizikoa [erremedioa], sutik hastan: erran nahi du, bere etsaiaganik aldara, aparta eta ihes egin. Ax 290 (V 193). Hark berak bere ahal guztiaz, [...] gibelatzen eta hastantzen [gaitu] gaizki egitetik. Ib. 420 (V 272). Eztezazula permeti / Tenta gaiten bortizki. / Baina gaitzatzu gaitzetik, / Hastanduak eduki. Hm 58. Ene Jainkoa, etzaitezila urrun [corregido hastan] ene ganik. SP Imit III 48, 5. Zureganik hastandu naiz eta apartatu, bekhatuari lotzeko. SP Phil 33s. O beraz handidasunak / Hastan Iauna niganik. Arg DevB 97. Ikhusirik hastandua / zagoela zerutik. Ib. 206. Ergelkeria da buraso prestuez bantatzea, eta hekien eginbide ohorezkoetarik hastantzea eta apartatzea. ES 106. Eta zenbatenaz-ere bada hauk baitirateke diferentago, hanbatenaz hitzkuntzak halaber elkharren artean izanen dirateke hastanduagoak, eta atzeagoak, eta elkharren iduri gutiagokoak. Ib. 139. Ezen lehenbiziko aldian kausituko tutzu zure ganik hastandu nahi izan ditutzun gaitz guziak. Ch III 27, 3. Hastantzen da gaizkiaren iduri guzietarik. Ib. 54,2. Desterratua eta hastandua bere herri dohatsutik. Ib. 59,4. Mundua ganik hastantzera konseillatzen duena. He Phil VII. Manera hortan gutizia gaxtoak khendurik eta hastandurik. He Gudu 154. Sumindu zen haren kontra eta hastandu haren ganik. Lg I 227. Elkhar maiteki besarkatu izan zuten hastantzean bata bertzea ganik. Ib. 282. Dizupulu leihal hura etzen nihoizere hastandu bere nausiaganik. Lg II 91. Ezagutzen baduzu arrozoin horietarik edo batak eta bertzeak Jesus zu ganik hastandu dutela. Mih 121. Zer dolore ez du, bihotza amarratzen dioten plazer, ohore, atsegin eta satisfakzione banoetarik hastantzeko? Brtc 120. Populuaren higuintza du bere ganatuko / Eta bere artaldetik ardiak hastanduko. Monho 48. Haren diszipuluak eztirela mundukoak, mundutik berexi ta hastandu dituela. Dh 115. Hilen naiz; erran nahi da, hastandu beharko naizela, munduan maithatu dituzkedan guzietarik. Ib. 118. Haren lurretarik urrun aldebat zediñ haztan. Gy 67. Begirauzue, hastan zaitezte zikhoiztasun khotsu guzitik. HeH Lc 12, 15 (Lç, TB y Leon begira, Dv zain, Ol zaitu, IBk aldegizue). Eta orain zuek gandik astanduko dezute zarra eta beartua dagoelako? Atheka 184. Onen gazte ta ondotik astandu nai nauzu? Or Mi 47. Au esanda, burutapen nekagarria astandu nai balu bezala, laisterrari ekin zion ibai-ertzez ertz. Ib. 86. Au baita Zutaz azturik dauden Adan-semeen federa sarrera Zure aurpegitik astanduta osin biurtzen baitira. "Se abscondunt a facie tua" . Or Aitork 402. Egun-xintak itzala astandu dezan. Ib. 390. Eta ikasiagoren bat gure artean [...] euskaraz mintzatzen hasten bada, ez dezagula, Jainkoarren, guregandik hastan eta gaitzets. MIH 230. Gehiegixko ere balitzateke horrelakorik niri, neure buruarenganako kupida azkenik hastandu dudan honi, eskatzea. MEIG IX 91.