OEH - Bilaketa
47 emaitza zaharo bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (43)
- 2 albo
- 1 amanda
- astigar
- atorra
- azkendu
- aztal
- 1 bara
- berde
- 1 berga
- berotu
- ehoaldi
- 1 gibel
- guzti
- haruli
- kokotiertze
- makur
- mihi
- mihimen
- ogi
- sangratu
- ukaldika
- 1 urre
- xaharo
- xuxendu
- zafraldi
- zahalo
- zahardoka
- zaharoaldi
- zahau
- zaimakila
- zalu
- zaoro
- 1 zardai
- zardaro
- zaro
- zaure
- zaurio
- zehalo
- 1 zeren
- zigor
- zigorrada
- ziztailu
- zuhain
goiburua
zuhain.
Onom.:
In Çugaineta. (1000) Arzam 469.
sense-1
1.
(L, BN, S; Lecl (S), Arch VocGr, VocBN, VocCB 353, Lcq 151 (S), Dv (S), H (S); zühañ Gèze). Ref.: A; Lh; Lrq /süháñ/; EAEL 73.
Árbol. "Zuhainak badu bere zuhatza, jentek hun edo gaizto bere siratsa (S)" A.
Zuhain orok adar eihar. Saug 56. Zühañ bizia dadükanetik emanen düt jatera. Mst II 9, 7. Zühaiñak erroetarik dütiela botatzen. Egiat 195. Mündüko zühain orotan osto [...] eta ühaitz bazterretan hariña bihi den bezanbat milla million urtheren bürin. UskLiB 99. Zuhain baten kupulan jarririk. Arch Fab 75. Oihan bat urre sagarrak ekartzen dituzten zuhañ flokatsu hetaz egina. Dv RIEV 1931, 556. Ikhusten dira zühañ batetan eta denbora berian lilia, frütü berdia eta huntia. Ip Dial 40. Errazie zühaña hun dela haren frütia hun ezagïtzen düzienian. Ip Mt 12, 33 (Lç arbore, He, TB, Dv, Ur, Or, Ker arbola, SalabBN, Hual, Samper arbole, HeH, IBk, IBe zuhaitz, Ur (V), Ol zugatz, Leon ondo). Erresiñula igaiñ zühaiñ batetara. ChantP 378. Soldaduek estekatu zuten zuhain bati. Jnn SBi 133. Xinako lur eta zuhain eta belar eta ihizi mota guzien begiratzera. HU Aurp 96. Oihanian zühaiñak hasi karrazkatzen. Xikito 7. Ez da mendirik, / ez da zuhainik aldean. Or Poem 513. Judako zuhain gazte hori. Mde Po 93. Gaur Eskual Herrian zuhaña da landatzen. Egunaria 21-5-1975 (ap. DRA).
Árbol. "Zuhainak badu bere zuhatza, jentek hun edo gaizto bere siratsa (S)" A.
Zuhain orok adar eihar. Saug 56. Zühañ bizia dadükanetik emanen düt jatera. Mst II 9, 7. Zühaiñak erroetarik dütiela botatzen. Egiat 195. Mündüko zühain orotan osto [...] eta ühaitz bazterretan hariña bihi den bezanbat milla million urtheren bürin. UskLiB 99. Zuhain baten kupulan jarririk. Arch Fab 75. Oihan bat urre sagarrak ekartzen dituzten zuhañ flokatsu hetaz egina. Dv RIEV 1931, 556. Ikhusten dira zühañ batetan eta denbora berian lilia, frütü berdia eta huntia. Ip Dial 40. Errazie zühaña hun dela haren frütia hun ezagïtzen düzienian. Ip Mt 12, 33 (Lç arbore, He, TB, Dv, Ur, Or, Ker arbola, SalabBN, Hual, Samper arbole, HeH, IBk, IBe zuhaitz, Ur (V), Ol zugatz, Leon ondo). Erresiñula igaiñ zühaiñ batetara. ChantP 378. Soldaduek estekatu zuten zuhain bati. Jnn SBi 133. Xinako lur eta zuhain eta belar eta ihizi mota guzien begiratzera. HU Aurp 96. Oihanian zühaiñak hasi karrazkatzen. Xikito 7. Ez da mendirik, / ez da zuhainik aldean. Or Poem 513. Judako zuhain gazte hori. Mde Po 93. Gaur Eskual Herrian zuhaña da landatzen. Egunaria 21-5-1975 (ap. DRA).
sense-2
2.
(L, BN, S; SP, Deen I 263 <suhañia>, Lar, VocBN, Dv, H (L)),
zuhai (BN-lab),
zumai (B),
suhain
Ref.:
A (zuhain, zuhai, zumai);
Lh
.
Forraje. "Fourrage" VocBN. "La partie supérieure des tiges de maïs ou des feuilles desséchées, et qu'on donne à manger aux bêtes bovines. [...] Regain" H. "Forraje, heno, retoño, paja. Zuhai guziak erre dira hortziaren ondotik, todo el forraje se ha quemado a luego de la tempestad" A. "Neguan denbora gaistoz abereak eztitazkenean kanporat athera, heen bazkatzeko barnean behar da zuhain ausarki (BN-baig)" Ib. v. zugai.
Ene egunak ioan dira eta zuhaina bezala zimaildu naiz. (Ps 101, 12) "Sicut fœnum" . Harb 341 (Dv, Ol, Or, BiblE bel(h)ar, Ker bedar). Ene bihotza ondikoaren beroak zehaturik xizkaildu da zuhaina bezala. "Une voiture à foin" . Ib. 339. Gupelategiaren gaina suhainen lekhutzat. (1767). SenperEus 67. Orga bat zuhaiñekiñ. Gy 131. Illhuntzean ohi gisa manyatera, arrastelak, / belhar berde eta zuhaiñez nasai dire betheak. Ib. 89. Eztitasuna eta balakuak behar dituzte [idiek], zuhain poxi zenbait eta artho buruak. Dv Lab 240.
Forraje. "Fourrage" VocBN. "La partie supérieure des tiges de maïs ou des feuilles desséchées, et qu'on donne à manger aux bêtes bovines. [...] Regain" H. "Forraje, heno, retoño, paja. Zuhai guziak erre dira hortziaren ondotik, todo el forraje se ha quemado a luego de la tempestad" A. "Neguan denbora gaistoz abereak eztitazkenean kanporat athera, heen bazkatzeko barnean behar da zuhain ausarki (BN-baig)" Ib. v. zugai.
Ene egunak ioan dira eta zuhaina bezala zimaildu naiz. (Ps 101, 12) "Sicut fœnum" . Harb 341 (Dv, Ol, Or, BiblE bel(h)ar, Ker bedar). Ene bihotza ondikoaren beroak zehaturik xizkaildu da zuhaina bezala. "Une voiture à foin" . Ib. 339. Gupelategiaren gaina suhainen lekhutzat. (1767). SenperEus 67. Orga bat zuhaiñekiñ. Gy 131. Illhuntzean ohi gisa manyatera, arrastelak, / belhar berde eta zuhaiñez nasai dire betheak. Ib. 89. Eztitasuna eta balakuak behar dituzte [idiek], zuhain poxi zenbait eta artho buruak. Dv Lab 240.
sense-3
3.
"
Zuhain (L, BN), zühañ (S), plante, en général"
Lh.
azpisarrera-1
ZUHAIN-ADAR.
Rama de árbol.
Zuhain edo arbola adar ferde batzu eskuan. Jnn SBi 26.
Zuhain edo arbola adar ferde batzu eskuan. Jnn SBi 26.
azpisarrerakoSense-1.1
"
Leixarra deitzen den zuhain-adarrez egiñik ditüzü zaharo hoik (S)"
A.
azpisarrera-2
ZUHAIN-IRATZE
(Zerb GH 1934, 431; zuhain iatze S). Ref.: Alth Bot 18; A (zuhainjatze). "Polipodium, zühain iatzia" Alth Bot 18.
azpisarrera-3
ZUHAIN-KENTE.
Especie, tipo de árbol.
Eta aiskorak hartürik, egotxi zütien zuhaiñkentiak oro, haiez egür egiteko. ArmUs 1907, 119.
Eta aiskorak hartürik, egotxi zütien zuhaiñkentiak oro, haiez egür egiteko. ArmUs 1907, 119.
azpisarrera-4
ZUHAIN MADARIKATU
(S; Zerb GH 1931, 325; ). Ref.: Alth Bot 24; A. "Troène, zühain madarikatia" Alth Bot 24. "Fusain d'Europe, Evonymus europoes" Zerb GH 1931, 325.
azpisarrera-5
ZUHAIN NEGAR-EGILE
(nigar- S). Ref.: Alth Bot 22; A (zuhain nigarregile). "Saule pleureur, zühain nigarregilia" Alth Bot 22.
azpisarrera-6
ZUHAIN-HOSTO.
Hoja de árbol.
Hel güziek dereiela aiziak zühain ostoak bezala odola azotatzen. Egiat 217. Hau bera agitzen da zühañ ostuer, bihiari eta arroper. Ip Dial 32 (It arbolen osto, Dv arbolen hosto, Ur arbolen orri).
Hel güziek dereiela aiziak zühain ostoak bezala odola azotatzen. Egiat 217. Hau bera agitzen da zühañ ostuer, bihiari eta arroper. Ip Dial 32 (It arbolen osto, Dv arbolen hosto, Ur arbolen orri).
azpisarrera-7
ZUHAIN TXIPI.
Arbusto.
Kotua aurkitzen da zühañ txipi baten küskian gaztaña mardotsian bezala. "Arbrisseau" . Ip Dial 39 (It arboltxiki, Ur aritx txiki, Dv zuhamuxka).
Kotua aurkitzen da zühañ txipi baten küskian gaztaña mardotsian bezala. "Arbrisseau" . Ip Dial 39 (It arboltxiki, Ur aritx txiki, Dv zuhamuxka).
zuhain
-
zuhain....
-
Onom.: In Çugaineta. (1000) Arzam 469....
-
1. (L, BN, S; Lecl (S), Arch VocGr, VocB...
-
2. (L, BN, S; SP, Deen I 263
,... -
3. " Zuhain (L, BN), zühañ (S), plante...
-
ZUHAIN-ADAR. Rama de árbol. Zuhain edo ...
-
ZUHAIN-IRATZE (Zerb GH 1934, 431; zuhain...
-
ZUHAIN-KENTE. Especie, tipo de árbol. E...
-
ZUHAIN MADARIKATU (S; Zerb GH 1931, 325;...
-
ZUHAIN NEGAR-EGILE (nigar- S). Ref.: Alt...
-
ZUHAIN-HOSTO. Hoja de árbol. Hel güzie...
-
ZUHAIN TXIPI. Arbusto. Kotua aurkitzen d...
<< ziztailu 0 / 0
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
