(R-is ap. ContR 509 ; Ht VocGr 421, Lar, VocS 142, Añ, Lecl, Dv, H), sangaratu, sangeratu ( VocBN ), sangatu (AN-larr ap. Asp Leiz2 ).
Sangrar (usos prop. y fig.). " A! gizon káur, biar da sángratu; [...] du ódolà búrian " ContR 509. v. señatu. Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur desde mediados del s. XVIII. Sangratu es la forma mayoritaria tanto para autores meridionales como septentrionales. Hay sangaratu en Bordel y Lizarraga de Elcano, y sangeratu en Archu (Gram 123) y en unos versos alto-navarros.
Alako batean, sangratuta nekez zegoela, deabruak kolpeka arrastatuta, oietik bazter batera bota zuten. Cb Josefa 198. Kuradu, sangradu, aiudak emon. Astar II 70. [Seina galduten dabeenak], nai dala sangradubagaz, nai dala edatekuen bat artubagaz. Ib. 101. Herri huntan ba ditugu / ofiziale hunak, / larrurik zilatu gabe / sangaratzen dutenak. Bordel 88. Nekazariak bear luke jakin aberea sangratzen estutasun baterako. It Dial 75 (Ur sangretan, Dv sangratzen; Ip señatzen). Bedi purga [...], bedi sangra. Gy 16. Obeago batena egingo zaitut nik, / sangretan bazaitudaz, baña ez besotik, / ezpada ango ordez, gaur patrikaratik. AB AmaE 219. Guziek badakigu ez dela izan bethidanik yuduak bezalakorik yende baten, herri baten, populu baten, nazione baten sangratzeko, azken xortaraino. Elsb Fram 156. Holako osasunarekin beldurtzeko duzu; sangratzea on zinuke. Guilsou GH 1951, 166. Debruño horiek berriz ere inguratzen bazituzte, nik ez dut asmatzen nola aterako ziren heien aztaparretarik zure moltsa xangratu gabe edo zaharo batez ausartak ohildu gabe. Barb GH 1970, 34. Odolik gabe sangeratzeko, oriek, ay... zer peonak. Astiz GoldBer 102 (ap. ELok 350). Eritasun gehientsuen sendagailu bakarra: sangratu zuten. Ardoy SFran 263.
v. tbn. Xe 200. HU Zez 111.