Harremana

    OEH - Bilaketa

    321 emaitza zabalik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (15)


    Sarrera osoan (306)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    txilibitu.
    sense-1
    1. (V, G, AN-larr; Lar, Añ, VocCB .(s.v. txirola)Dv, (+ -illi-)H (<ch-> V, G), Zam Voc), txilibitxo (V-gip), txibilito (-itto V-gip), txilubita (AN-5vill), xilibitu (HeH Voc (s.v. xirola A )), zilibitu, txulubita (B, R-uzt), xulubita (B), txulubi (Sal, R) Ref.: A (txilibitu, txilubita, txulubi, txulubita, xulubita); Asp Leiz; Iz ArOñ (txilibittu); Etxba Eib (txilibitxo, txilibitto); Izeta BHizt2 (txulubite); Elexp Berg (txilibittu) .
     Silbo, silbato; flauta. "Chifla, chiflo" Lar. "Silbato" Ib. "Chiflar, txilibitua, txirola jo" Ib. "Flauta" Lar y Añ. "Silbo" Añ. "Flûte" Dv. "Txulubi, silbato hecho de corteza de algún vegetal, tallo de trigo" A. "Silbato hecho con la corteza de algún vegetal, generalmente fresno" Asp Leiz. "Lixarran adar gaztiekin eitten genduan txilibittua, soñua joteko, con un palo tierno del fresno, hacíamos el pito para sonarlo" Etxba Eib. "Chistu o flauta. Auzoko mutiko orrek txulubite yotzen du. [...] Xulubite berrie erosi dugu" Izeta BHizt2. "Erregiak beiñ txilibittu txiki bat erregalau zosten" Elexp Berg. Cf. VocNav: "Chulubita, flauta de seis agujeros (Pamplona, Cuenca)". Tr. Documentado en textos vizcaínos y guipuzcoanos desde principios del s. XIX. Al Norte sólo lo emplea Zalduby (xilibitu ). La forma mejor documentada es txilibitu (txillibitu en Uriarte y txillibittu en Altuna). Hay txilibito en Lizardi, zilibitu en Aresti, y txulubita en el salacenco Z. Moso y en un texto alto-navarro recogido por Azkue. En DFrec hay 3 ejs. de txilibitu.
    Bertan gizon ta emakume naaste dantzan txilibituen, pandereten, tronpeen, edo neskeen soinubagaz iragotia gaiti. fB Olg 108. Bibolin albokiaz, / txilibitu eta txirolaz. Ulib GabOs 2. Ez da sortu eta asmatuko ere euskaldunentzako oskalkai edo instrumento pozkarriagorik, nola diraden danboliña eta txilibitua. Izt D 2. An ibilliko dira berak, batak txilibitua jo, besteak bolingozoa. Izt C 229. Ez da iñoz zugan entzungo zitararijen boza eta soñularijena eta txillibituba joten dabenena eta tronpetia. Ur Apoc (V) 18, 22 (Lç, BiblE xirula, He, TB, Ker (t)xirola, Echn flauta, Ol txistu ). Batek du fraxoletia, bestiak ojalatazko txilibituba eta Erramunek farola. Sor Gabon 19. Harmadako musikarik ederrena baino lehenago eta buruzagiago daukate bere danbolina eta xilibitua . Zby RIEV 1908, 85. Hura soiñua zekiten txilibitu garratz ari aterazten artzai-aundiaren ezpain bigunak! Mok 8. Bakaldunak berak txillibittuba joko eban. Altuna 75. Ara etortzen zan artzai-antzean mutiko bat txilibitua joaz, neri jatekoa ekartzera. Or SCruz 49. Kitarra ta pandero ta txilibitu yoten eta abestuten, sartzen ziran erri guztiyetan. Kk Ab II 163. Oska baitago, urrezko / txilibitoaz, / zeuen Gabon-abesti / berberok Belenen / yo ta yoaz! Ldi BB 54. Isturitzko egazti-ezur iru-zuloduna, txilibitua? JMB ELG 34. Jai egunetan aren gaiñean egoten omen zan Jose ori txilibitu jotzen bere burua erdi zintzilika esegita. And AUzta 86. Txilibitu baten zuloetan beatzak ezarri, aoz aizeman eta soinurik ederrenak ateraten dituen bezala. Zait Plat 72. Zilibitua zen infernuko soinua, / atabalek berriz deabruen barrea. Arti OC I 370. Txilibitu ttiki bat atera sakeletik eta friii! friii! jo zuan. Osk Kurl 125. Beste deadar batzu, beste txilibitu ukaldi batzu eta ostera hasten zan fra-fra-fra-fra... Ib. 129. Bere txilibituarekin lau edo bost nota biurri irristaratzen ditu. "Silbo" . LMuj BideG 106. Txerri osazalea ebiltzen da karriketarik txulubitan sonatzen. 'Tocando el chiflo' . ZMoso 53. Halatsu gertatzen da soinu-tresnekin ere; txulubita eta kitararekin adibidez. IBe 1 Cor 14, 7 (Lç xirula ). Epailleak berekin / epaiaren giltzak, / txilibitu xaar ari / astinduaz iintzak. Zendoia 152. Federazioko kargu daudenak bein txilibitua jotzen dutenetik aurrera, kondizioak jarrita daude. Albeniz 259. Gazteek txibilitoak eta koskabilloak erosi eta geiago eziñean Gorra gaztain-saltzalea "ernegaziko" zuten. MEIG I 204.
    v. tbn. EE 1882c, 448. AB AmaE 55. Ag G 180. Bilbao IpuiB 154. Txulubita: A EY IV 325 (AN).
    azpiadiera-1.1
    " Xilibitu, sifflement" Lh.
    sense-2
    2. (G-azp; H (<ch-> V, G), Arzdi Peces), txibilitu (Elizdo EEs 1926, 32) Ref.: A (txilibitu); FauMar 79 .
     "Dama, cierto pez rojo de la costa, blando y escurridizo" A. "Txibilitua, silbote" Elizdo EEs 1926, 32. "(Labrus mixtus), que en otras partes llaman tordo, gallito y en Levante bestenaga o pastanaga" Arzdi Peces. "Gallano, marogota, tordo de mar, (Labrus bimaculatus) [...], txilibitu (San Sebastián)" FauMar 79. "Peto, pavo real, arco iris, papagayo, pinto (Symphodus tinca)" Ib. 79.
    sense-3
    3. "En une contrée, papillon" H.
    sense-4
    4. (V-gip, G-to; -ittu V-gip), txilibito (V-gip) Ref.: Iz ArOñ (txilibittu), To; Etxba Eib (txilibito); EAEL 288; Elexp Berg (txilibittu).
    "Miembro viril" Iz ArOñ. "En lenguaje familiar, pene. El naturalismo de otros tiempos no concedía ninguna malicia a esta expresión y en Eibar había un honrado vecino a quien llamaban Txilibitton. [...] Txilibitton. Portalian bizi zan seme-alabegaz zeintzuk jarrai izan eben aittan izena" Etxba Eib. "Zer eitten dozu txilibittua bistan" Elexp Berg. .
    sense-5
    5. " Txilibittua, de poco seso. Arek edozer gauza, txilibittu samarra dok eta " Elexp Berg. .
    azpisarrera-1
    TXILIBITU-JOTZE. Acción de tocar la flauta.
    Amaika txori euki eroezan berak kantarituta, agoa zabalik, mendian ardiak jagon bitartietako txilibitu-joteagaz. Bilbao IpuiB 153.
    azpisarrera-2
    TXILIBITU MEHE (me Lar, H (<ch->)). "Caramillo, flauta delgada, txilibitu mea" Lar. "Flûte à son aigu" H.
    azpisarrera-3
    TXILIBITU-HOTS. Sonido del silbato, de la flauta. v. TXILIBITU-SOINU.
    Alako txilibitu-ots batzuek ere aditu nituan. RIEV 1910, 321. Ardi-marraka, maite-kanta, txilibitu-ots, mendi arreetan galtzen dire. Or Mi 141. Bidezañari jaramon egin barik, neure alderako bidie artu neban [...]. Laster zan txilibitu otsa albotikatzetik ugari. Gerrika 165.
    azpisarrera-4
    TXILIBITU-SOINU. Sonido, son del silbato, de la flauta.
    Txilibitu soñuan dantzan ta saltoka. AB AmaE 378. Nire txillibittu-soñua baxen atsegingarrijak ixaten dira guzurrezko subok. Altuna 75. Txilibitu-soñuetan / arturik zartie / a ixangok nagi barik. Enb 165.

    txilibitu

    txilibitu
    << txanbra 0 / 0 1 txirrio >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper