OEH - Bilaketa
321 emaitza zabalik bilaketarentzat
Sarrera buruan (15)
- ZABALIK (zabal)
- zabalik
- AHOA ZABALIK (aho)
- AHO ZABALIK (aho)
- BEGI-ZABALIK (1 begi)
- BESOAK ZABALIK (beso)
- BESO-ZABALIK (beso)
- ESKU-ZABALIK (1 esku)
- HAGINAK ZABALIK (1 hagin)
- HANKA ZABALIK (hanka)
- IPURDIA ZABALIK (ipurdi)
- PAPAROA ZABALIK (1 paparo)
- PAPARRA ZABALIK (papar)
- PAPOA ZABALIK (1 papo)
- ZABAL-ZABALIK (zabalik)
Sarrera osoan (306)
- 1 adi
- adinbat
- adore
- adoregabe
- 1 adur
- afari
- agortu
- ahalik
- ahizpatxo
- aho
- ahozabal
- ahozabalka
- ahuspez
- 1 aire
- aitzin
- albait
- 1 albo
- aldabe
- aldare
- aldats
- alderdikeriatsu
- alegia
- alondegi
- amets
- antz
- antzerkiko
- antzo
- 1 antzoki
- apain
- ararteko
- arat
- 1 ardi
- argi
- arma
- arnasa
- arnasbide
- arnasestuka
- 1 arra
- 1 arrantza
- 1 arte
- arto
- artos
- 1 askatu
- aspaldi
- astindu
- atari
- atarramentu
- 1 ate
- atorra
- atsegindu
- atzerrikoi
- aurkitu
- aurpegi
- aurre
- bada
- baiez
- 1 baita
- baizik
- balkoi
- bandera
- barru
- barrunde
- barruti
- bastiza
- batel
- baxutxo
- bederik
- begi-nini
- begiralditxo
- begiratu
- begizko
- behar
- behartsu
- behe
- behin
- behintzat
- belarri
- beldur
- 1 beratz
- berdin
- berendia
- berina
- bertan
- besailtatu
- beso
- beste
- bete
- betebehar
- betondo
- 2 biga
- bihoztsu
- bikoiztu
- bildu
- biluzik
- 1 biraka
- birjosi
- bular
- bultu
- danbadaka
- 1 dar-dar
- 1 dardara
- dartada
- defendatu
- denbora
- dorpekeria
- ekinbide
- 1 eleketa
- elorri
- era
- eragotzi
- 1 erausi
- erreberritu
- errebes
- eskainka
- 1 esku
- espaldu
- etxe
- etxe-aurre
- etzan
- ezaba
- ezarri
- ezpainetako
- farre
- feria
- fresko
- gain
- 1 gainera
- ganbara
- 1 gas
- gela
- giltza
- gogo-argi
- 1 golko
- gorape
- goru
- gose
- 1 hagin
- hagundu
- haize
- halere
- hamar
- handi
- hanka
- hantxe
- 1 hara
- hari
- harrapakari
- harri
- 2 harroki
- hartaratu
- 1 hartu
- hatsantu
- 1 hegotxo
- helmen
- hemen
- hobitegi
- honako
- 1 hori
- horixe
- hurbil
- idun
- idurimen
- igarrarazi
- ikusi
- indarka
- inguru
- ipartar
- ipurdi
- ireki
- isuski
- iturri
- 1 itxi
- itxiagotu
- itxurakeria
- izartxo
- izerdi
- jabalaldi
- jario
- jaungoiko
- kaixo
- kandela
- kantaritu
- kapote
- katixima
- klasikotasun
- 1 konkor
- 1 koskor
- kuidado
- kulunka
- 1 laga
- 2 lakatz
- largatu
- lazkar
- laztan
- liluratu
- 1 lo
- lotsa
- luze
- mahaintto
- mahats
- 1 makal
- makila
- 1 malda
- margul
- marraztatu
- morka
- mundu
- nahi izan
- noranahi
- norte
- ohitura
- oinkada
- oker
- okintza
- 1 on
- ontzi
- orain
- oraindo
- orrikara
- orritxo
- osin
- 2 oste
- otoizka
- papao
- papar
- 1 paparo
- 1 papo
- 1 pausu
- pianola
- 2 piko
- pla-pla
- plaust
- plisti-plasta
- portale
- 1 potro
- premia
- prodigo
- puntilla
- putzu
- saihets
- salatu
- saltoka
- sankristia
- sarbide
- sare
- sarritxo
- sartzaiera
- sartze
- sudur
- sumin
- sustraigabeko
- susunkordan
- tarte
- tentel
- tituri
- tolerantziagabe
- topo
- tronpeteria
- txanbra
- txilibitu
- 1 txirrio
- 1 txorro
- txundio
- txunditu
- uhin
- uholde
- 1 ukaldi
- ume
- umeldu
- umilatu
- 1 upa
- urruti
- urtu
- usadio
- usain
- usaindu
- utzi
- uxatu
- uzki
- 1 uztai
- zabal
- zabaldura
- zabulun
- zahar
- 2 zain
- zakur
- zaletsu
- zangope
- zanpa
- zaparrada
- 1 zapuztu
- zartako
- zehar
- zein
- zenbaitzuk
- zer
- zerbitzu
- zerraldo
- zeuek
- zierto
- zinalpide
- zintzur
- zorrotz
- zortzi
- zotz
- zururrik
goiburua
portale.
sense-1
1.
(V-ger ap. Holmer ApuntV
; Lcc, SP, Urt III 29, Añ, Dv, H),
portal (V-gip ap. Elexp Berg
).
Portal. "Portal de casa, etsean portalea " Lcc. "Portal" , "zaguán" Añ. v. atari.
Zeure etseko portaleetan / oi ta zeonzen jarririk. Lazarraga A7, 1171v. Portaleetan [suak] komienzua arturik. Ib. A28, 1202v. Etzuen izan ostatu ta lotoki edo etzauntza oberik San Markos plaza ondoko portaleetan zoru gogor edo lur gorriya baño. Aran SIgn 36. Madalen Busturikok / gabian gabian / errondia darabill / bere portalian. A BGuzur 147. "Besteaz" galdetzeko zori-zorian ibilli naiz portalean geundela. Txill Let 50. Eskatzetik portalera bitartean. Bilbao IpuiB 253. Zein den Mirenek hartu duen portalea. Arti MaldanB 231. Sartu dira etxeko portalean da badijoaz eskalleretan gora. TxGarm BordaB 115. Portaleetan ume txikerrik / iñon be ez da azaltzen. FEtxeb 194. Zabalik zegoan portale batean sartu zirala. BBarand 59.
Portal. "Portal de casa, etsean portalea " Lcc. "Portal" , "zaguán" Añ. v. atari.
Zeure etseko portaleetan / oi ta zeonzen jarririk. Lazarraga A7, 1171v. Portaleetan [suak] komienzua arturik. Ib. A28, 1202v. Etzuen izan ostatu ta lotoki edo etzauntza oberik San Markos plaza ondoko portaleetan zoru gogor edo lur gorriya baño. Aran SIgn 36. Madalen Busturikok / gabian gabian / errondia darabill / bere portalian. A BGuzur 147. "Besteaz" galdetzeko zori-zorian ibilli naiz portalean geundela. Txill Let 50. Eskatzetik portalera bitartean. Bilbao IpuiB 253. Zein den Mirenek hartu duen portalea. Arti MaldanB 231. Sartu dira etxeko portalean da badijoaz eskalleretan gora. TxGarm BordaB 115. Portaleetan ume txikerrik / iñon be ez da azaltzen. FEtxeb 194. Zabalik zegoan portale batean sartu zirala. BBarand 59.
azpiadiera-1.1
(Ref. al portal de Belén).
Sarthu zare Betleengo portalean eta egiten duzu hango portalea parabisu. Harb (ed. 1690) 151. Jaio zan portale pobre baten. Urqz 11. Belengo portalean añ pobre jaiotzean. Cb Eg III 306. Aurtxo zoragarri bat / or portalean / otzak kil kil kil datza / lasto gañean. GavS 10. Guazen lagun maiteak, / Belengo atera, / [...] guazen arin lasterka / portale azpira. Echag 245. Belengo portalian / Jesus jaio baitzan. Ud 90. Belengo portalera / eldu zirianian. Balad 195. Aintza goietan, bakea emen, / Belengo portal zarrian. BEnb NereA 249. Andra Maiye bakarrik ez, portaleko Fameli Santu guztiye be agertu yate. Alzola Atalak 55. Izar bat ikusi balu bezela izan zan, ez noski arako "portaleruntz" eramango zuana, salbazioko errege-etxera baizik. Berron Kijote 45. Harrezkero, Frantziskotarren gisara egiten ziren Belengo portalearen irudiak. MEIG I 76.
v. tbn. Zab Gabon 45 (portaleko). CatUlz 61 (portalian). Insausti 151. Portale: Acto 413.
Sarthu zare Betleengo portalean eta egiten duzu hango portalea parabisu. Harb (ed. 1690) 151. Jaio zan portale pobre baten. Urqz 11. Belengo portalean añ pobre jaiotzean. Cb Eg III 306. Aurtxo zoragarri bat / or portalean / otzak kil kil kil datza / lasto gañean. GavS 10. Guazen lagun maiteak, / Belengo atera, / [...] guazen arin lasterka / portale azpira. Echag 245. Belengo portalian / Jesus jaio baitzan. Ud 90. Belengo portalera / eldu zirianian. Balad 195. Aintza goietan, bakea emen, / Belengo portal zarrian. BEnb NereA 249. Andra Maiye bakarrik ez, portaleko Fameli Santu guztiye be agertu yate. Alzola Atalak 55. Izar bat ikusi balu bezela izan zan, ez noski arako "portaleruntz" eramango zuana, salbazioko errege-etxera baizik. Berron Kijote 45. Harrezkero, Frantziskotarren gisara egiten ziren Belengo portalearen irudiak. MEIG I 76.
v. tbn. Zab Gabon 45 (portaleko). CatUlz 61 (portalian). Insausti 151. Portale: Acto 413.
azpiadiera-1.2
(S ap. Lrq; Arch VocGr, Gèze, H),
bortal.
Puerta (de una ciudad). "Portail" H. Cf. Etxba Eib: "Se llama así, de cuando Eibar era una villa murada, la puerta de Elgueta. Elgeta-kaletik Portalera bittartian Txirrizt'enekua".
Hiriko portaleari hurbildu zaion bezala, huná, eramaiten zuten hil bat. Lç Lc 7, 12 (He portaletarat; TB, Dv, Oteiza, Leon at(h)e, BiblE sarrera). Plazer duzu irazar zeitzaden alban eta bortala idekitzean? "À porte ouvrant" Volt 169. Zeren zituen Gazako / portaleak altxatu. EZ Noel 30. Portaleen mugan hirietan munduak laster egiten du. Ax 187 (V 127). Huna Xina! "Idekitzen tu / bere portale ederrak". Gç 195. Baldin portalerik ezpagendu gabero ekusiko ziñuket. DonGut 114. Boligan hauts ezak / mementian portalia. Xarlem 342. Alo, jaunak, portaliak / hautse behar dütügü, / eta hirin barnen / erho behar dütügü. Ib. 1301. Keda jo bezin laster, itxitzen ziran portaleak ere. Zab Gabon 99. Onek, kaieko portalia baña buru aundiyagua dik. Iraola 102. Portaletarik ageri (ezagun) hiria. (BN). Lander Eusk 1925 (IV) 46. Zenbat naigabe pasatu dezu / kaieko portal izkiñan. Tx ( in Imaz Auspoa 24, 153 ). Estropada bietan / ona zan girua; / portalietan, beti bezela, / bentajan dirua. MendaroTx 381. Hiriko portale handiak hetsi zituzten Filistindarrek. Zerb IxtS 48. Portaleak erakusten du, ziudadea nolakoa izango den. (AN-larr). Inza EsZarr 164. Onekin esan nai nuke kale-kaskoa ondo itxia izango zuala. Iru arku-ate, edo portal izenez guk ezagutzen ditugunak, gaur ere zutik daude oraindik. Insausti 37s.
v. tbn. Portale: INav 4. CatLav 416 (V 199). LE in BOEanm 1160. Hb Esk 102.
Puerta (de una ciudad). "Portail" H. Cf. Etxba Eib: "Se llama así, de cuando Eibar era una villa murada, la puerta de Elgueta. Elgeta-kaletik Portalera bittartian Txirrizt'enekua".
Hiriko portaleari hurbildu zaion bezala, huná, eramaiten zuten hil bat. Lç Lc 7, 12 (He portaletarat; TB, Dv, Oteiza, Leon at(h)e, BiblE sarrera). Plazer duzu irazar zeitzaden alban eta bortala idekitzean? "À porte ouvrant" Volt 169. Zeren zituen Gazako / portaleak altxatu. EZ Noel 30. Portaleen mugan hirietan munduak laster egiten du. Ax 187 (V 127). Huna Xina! "Idekitzen tu / bere portale ederrak". Gç 195. Baldin portalerik ezpagendu gabero ekusiko ziñuket. DonGut 114. Boligan hauts ezak / mementian portalia. Xarlem 342. Alo, jaunak, portaliak / hautse behar dütügü, / eta hirin barnen / erho behar dütügü. Ib. 1301. Keda jo bezin laster, itxitzen ziran portaleak ere. Zab Gabon 99. Onek, kaieko portalia baña buru aundiyagua dik. Iraola 102. Portaletarik ageri (ezagun) hiria. (BN). Lander Eusk 1925 (IV) 46. Zenbat naigabe pasatu dezu / kaieko portal izkiñan. Tx ( in Imaz Auspoa 24, 153 ). Estropada bietan / ona zan girua; / portalietan, beti bezela, / bentajan dirua. MendaroTx 381. Hiriko portale handiak hetsi zituzten Filistindarrek. Zerb IxtS 48. Portaleak erakusten du, ziudadea nolakoa izango den. (AN-larr). Inza EsZarr 164. Onekin esan nai nuke kale-kaskoa ondo itxia izango zuala. Iru arku-ate, edo portal izenez guk ezagutzen ditugunak, gaur ere zutik daude oraindik. Insausti 37s.
v. tbn. Portale: INav 4. CatLav 416 (V 199). LE in BOEanm 1160. Hb Esk 102.
azpiadiera-1.3
Portón, puerta de entrada; puerta de un palacio.
Zeren hauk dira leihoak eta portaleak zeiñetarik bekhatu guztiak [...] ariman barrena sartzen baitira. Ax 391 (V 256). Ostatiaren portalia giltzaz zerratu. Tt Onsa 72. Nola goardiak emanak baitzagozkaten bortaletan gau eta egun hura hill nahiz, dizipuluek harturik, jautsi izan zuten gauaz morroillan behera saski batean emanik. He Act 9, 24s. Idek-otzu Zeruko portaleak. Brtc 270. Ni sortzeko egunetan / gauza frango bazterretan; / arribatu nintzelarik / munduko portaletan, / miseria abiatu zen / zaldiz zela-bridetan. FrantzesB I 83. Morfeok yauregiaren / portalia unkitu zuen. Gy 297. Ahizpa, juan zite portaliala. ChantP 284. (v. tbn. Or Eus 119 y Balad 73) Joaiten da bultan kabala gaixua eliza ingurian den portale ttipi bati buruz. Nahi du gainetik jauzi egin, bainan dilindan gelditzen da, tripapetik portale gaineko sispak sartzen zazkolarik. Eskual 3-1-1908 (ap. DRA , s.v. sispa ). Inguru guzia dena burdinez zerratua, aitzinean portale eder batzuekin. Barb Leg 130. Brau! badoazi portaleak lurrerat! Ib. 130. Asto bat ebatsi zuten eta Jaun erretoraren portaleari estekatu. Zerb Azk 90. Hurbiltzen niz harat eta ba ziren bi portale haundi burdinazkoak. Etchebarne 120.
Zeren hauk dira leihoak eta portaleak zeiñetarik bekhatu guztiak [...] ariman barrena sartzen baitira. Ax 391 (V 256). Ostatiaren portalia giltzaz zerratu. Tt Onsa 72. Nola goardiak emanak baitzagozkaten bortaletan gau eta egun hura hill nahiz, dizipuluek harturik, jautsi izan zuten gauaz morroillan behera saski batean emanik. He Act 9, 24s. Idek-otzu Zeruko portaleak. Brtc 270. Ni sortzeko egunetan / gauza frango bazterretan; / arribatu nintzelarik / munduko portaletan, / miseria abiatu zen / zaldiz zela-bridetan. FrantzesB I 83. Morfeok yauregiaren / portalia unkitu zuen. Gy 297. Ahizpa, juan zite portaliala. ChantP 284. (v. tbn. Or Eus 119 y Balad 73) Joaiten da bultan kabala gaixua eliza ingurian den portale ttipi bati buruz. Nahi du gainetik jauzi egin, bainan dilindan gelditzen da, tripapetik portale gaineko sispak sartzen zazkolarik. Eskual 3-1-1908 (ap. DRA , s.v. sispa ). Inguru guzia dena burdinez zerratua, aitzinean portale eder batzuekin. Barb Leg 130. Brau! badoazi portaleak lurrerat! Ib. 130. Asto bat ebatsi zuten eta Jaun erretoraren portaleari estekatu. Zerb Azk 90. Hurbiltzen niz harat eta ba ziren bi portale haundi burdinazkoak. Etchebarne 120.
sense-2
2.
"
Portala (BN-baig), 1787 [...], fronton, fronton gravé (?)"
Lh.
portale
-
portale....
-
1. (V-ger ap. Holmer ApuntV ; Lcc, SP, U...
-
(Ref. al portal de Belén). Sarthu zare ...
-
(S ap. Lrq; Arch VocGr, Gèze, H), borta...
-
Portón, puerta de entrada; puerta de un...
-
2. " Portala (BN-baig), 1787 [...], fron...
<< plisti-plasta 0 / 0 1 potro >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
