OEH - Bilaketa

810 emaitza zabaldu bilaketarentzat

Sarrera buruan (15)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
deitura.
tradizioa
Tr. Al Norte, que es donde se documenta primera y principalmente, tiene un valor gral. de 'nombre, denominación' y, referida a personas, 'denominación (distinta del nombre de pila)', a veces 'sobrenombre', a veces 'patronímico, nombre de familia, apellido' (cf. Ht VocGr : "Nom de famille, conom ou surnom"), siendo esta última la que aparece tbn. en algunos autores meridionales desde finales del s. XIX; antes sólo se encuentra, con un valor distinto, en Guerrico. Muy modernamente hay tbn. ejs. de 'denominación', referido a cosas, en autores meridionales. En DFrec hay 38 ejs., ninguno de ellos septentrional.
sense-1
1. (Ht VocGr 390; -th- Lecl, Arch VocGr).
Sobrenombre, apodo; nombre, denominación. v. deitze; deizio.
Ezen behingo egiñak ez dio gauzari deithura ematen. He Phil 358 (SP 355 izena). Jainkoak maitatu zuen ume hau, eta eman zioen Nathanen bidez deithuratzat Jainkoaz maitatua . Lg I 307s. Bake hark merezi-arazi zion Salomoni baketiarraren deithura. Ib. 329. Deitzen zuen ordinaziozki Andre handia. Haren Erresumako jendek, Errege debot haren exenplura, deithura bera emaiten zioten. MarIl 106. Ibiltzen du arthaldeko bulunba; ungirat bulunbaria behar ginduke deithu, bainan yoaretik emanen diogu deithura. Hb Egia 130. [Eskualduna] Feniziatik ingurunez / sartzen zen lur urrunetan. / Ezagun dire deiturez / haren hatzak guzietan. Zby RIEV 1909, 398. Urtsotegi: deithura egokia, / ederrez gezurra balitz egia; / hobi bat, bertzerik ez urtsotegia! Ox 27. Orduko neurtizlariek bertsolari deitura hobeki hartzen dute, ezen ez egiazko poetena. Mde Pr 235. [Gauzek] xede bera bethez geroz, hartze dute deitura bera, izen bera. Lf ( in Zait Plat XXI ). Nire ames gaizto biren / deitura desberdina. Azurm HitzB 52. Zabaldu zan beste liburu bat, eta deitura ikusi zioten: "Gurutzedun Zalduna". Berron Kijote 79. Gizon prestua zan au, onelako deiturarik pobreari eman aal balitzaio beintzat. Ib. 87. Edestian, ain zuzen be, emakume bati lenengoz emoten yakon titulua eta deitura [Eliz-Irakaslea] . Onaind STeresa 127. Aldaba deitzen genion. Uste det an sortua zalako izango zuala deitura ori. BBarand 77. Berealaxe gaurrari deitu genezaioke atzoa. / Argi-illunen aldaketa da deitura auen lazoa. Zendoia 169. Garrantzi aundia emoten deutsen etxiak, "mezkitak" dabela usten dot euren deitura. Gerrika 252. Izena hautatzekotan, haatik, Euskara eta euskal literaturaren lekukoak edo horren antzeko deituraren bat nahiago nuke. MEIG IV 107. Kaukasoko hizkuntzak aipatzea, berriz, gehiegixko ere bada, "iberokaukasiko" deitura daramatenak baizik hartzen ez baditugu ere. MEIG VI 122.
sense-2
2. Mención.
Ezer seguratu bage edo agindu bage, aserrearekin aitatzea Jaungoikoaren izena [...] juramentu ote da? Ezta juramentua, baizik da deitura edo aitamena. Gco II 158.
sense-3
3. (B, -th- L, BN, S ap. A; Ht VocGr 390, VocB, Bera; -th- VocBN, Gèze, Dv, H, Foix ap. Lh).
Apellido, patronímico. " Zure deithurako gizon bat bada hemen, il y a ici un homme du même nom que vous" Dv. "Le nom patronymique; izena, le nom propre de baptême. Izena dut Betiri, deithura Harriaga " H. Aparece tbn. como glosa de bir-izen en Or Eus 133. v. abizen; lonbre.
Kongreganisten izenak, deithurak, sor lekhua eta errezibituak diren eguna. JesBih 421. Etxegoien deithura zaio ezagutzen. Hb Esk 144. Galdetu omen ziyoten bere bigarren deituraz, badaki, ama zanarena. Sor Bar 81. Zure izen eta deithurak. Barb Sup 84. Hauzoko Madalen hori etzauka plantakoa? Pollita, langilea... --Bai, aita, bai. Oro baditu, bainan haren deithura batere ez dut maite. Egunaria 19-5-1956 (ap. DRA ). Deituraz eztabada gehiago baditake. Lf ELit 189. Eta izena eta deitura galdu bada ere, sentimenduak badirau. Vill Jaink 129. Mitxel zuen izena, / deithura Larralde. Larz Senper 98. Nire deitura Ayesta daukat / eta Lino dot izena. Ayesta 26. Emile izenez ni bezala, Oustalet deituraz bestalde. Larre ArtzainE 264. Apellidu edo deitura berdiñekoak omen ziran. Insausti 31. Euskal deitura duelarik [Madariagak] [...] ez gaitu gehiegi maite euskaldunok. MIH 270. Maiz topa dezakegulako Larramendi eskumikatua Azkueren hiztegian. Ez, noski, bere izen-deiturekin, izengoiti ugariekin baino. MEIG VII 55.
v. tbn. Dv Gen 25, 13. Laph 86. A EEs 1916, 108. Zub 45. Zerb Azk 111. Mde Pr 96. Arti Ipuin 79. Izeta DirG 71. Lab SuEm 184.
azpiadiera-3.1
Bizipide edo karguaren izenarekin jauna [erraiten dute: Jaun jujea, jaun mera...].Familiako deiturarekin, deus ez: F. Elizalde, Goienetche, Amezpil. HU Zez 177.
deitura
<< dei 0 / 0 dena dela >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper