OEH - Bilaketa

103 emaitza yuan bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
itzulika.
tradizioa
Tr. Documentado en textos septentrionales desde mediados del s. XVIII. Hay algunos ejs. meridionales del s. XX. En DFrec hay 13 ejs. de itzulika y 1 de itzulka, todos ellos meridionales.
sense-1
I. (Adv.).
azpiadiera-1.1
1. (L-sar, BN; H), itzulka (H) Ref.: A; Gte Erd 218 .
Girando, dando vueltas. " Makhila buruaren gainean itzulika erabiltzea " H. " Burua itzulika ari zako (BN-arb)" Gte Erd 218.
Bekhatutik kofesiora, kofesiotik bekhatura itzulika dabiltzanek. Dh 449. Yainkoa adoratu behar zen itzulika ibiliz. Hb Egia 71. Abiarazi ezkilak itzulika. Prop 1904, 179. Plazan ikusirik mutil eta neskato gazteak birazka zabiltzala halaxet, jauzi, itzulika. JE Bur 79. Hamar bat airetako aleman [...] gure buruen gainean itzulika han zabiltzan. Zerb Gerlan 87. Kanpoan itzulika zabiltzan bi muthiko gazteak. JEtchep 99.
v. tbn. Ox 103. Mde HaurB 100. Larz Iru 134.
azpiadiera-1.1.1
Girando, volviendo(se). " Itzulika dabila haizea " Dv.
Begiak bazter guzietarat itzulika darabiltzatela. Dh 224. Haste da [...] kadiran itzulika. Hb Egia 143. Begiak, itzulika, makurtzen ditu. Barb Sup 94. Alde batera ta bestera buru-itzulka zebillen. TAg Uzt 303. Tresna berri haundi horiek ez dute maite leku ttipian beti itzulka ibiltzea, horiek behar dituzte lur eremu zabal haundiak. Larre ArtzainE 41.
v. tbn. Or Mi 150 (itzulka).
azpiadiera-1.1.1.1
(Fig.). " Itzulika dabila zure gogoa " Dv.
azpiadiera-1.1.2
(Dv), utzuluka (R ap. A ).
Rodando; revolcándose. " Harria itzulika goan da " Dv (s.v. itzuli). "De tumbo en tumbo (caerse)" A.
Eta lurrerat eroririk itzulika zebillan haguna zarioela. He Mc 9, 19 (Lç, HeH iraulzkatzen, Dv ihauska, Leon ihalozka, Or iraultzizka). Ihauska, itzulika, hatzka [astoa phentzean] . Gy 86. Lerratu eta herrestaka eta itzulika pentzeari behiti peko sasiraino yuan ziauk. Zub 75.
azpiadiera-1.1.3
"Au fig., par tours et détours. Itzulika zabiltza; mintza zaite garbiki eta egiazki " H.
azpiadiera-1.1.3.1
Indarka edo itzulika, hurriki baizik ezin edek.HU Aurp 219.
azpiadiera-1.2
2. Haciendo ciertas florituras al cantar.
Nola zarabillkan boza / Gora behera itzulika. "Il faisait des passages" [= 'certain roulement de voix qui se fait en passant d'une note à une autre']. Gy 79.
sense-2
II. (Sust.).
azpiadiera-2.1
1. (H).
Rodeo, circunloquio.
Et-etzakizkidala abia itzuliketan. "N'allez pas avec moi par des détours" . Birjin 299. Bertze zenbaitek itzulika eta gorde-joko gehiago dute. HU Aurp 82. Eta nola ikasiak oraiko gerlatiarrik argituenen itzulika guziak! EOnAlm 1905, 29. (ap. DRA) Elhe hanitz, itzulika, harat-hunat, estakuru. JE Bur 170. Hoek erran aitzinean hameka itzulika egin-araziko diozkatzu zure mihinari. EgutTo 18-11-1924 (ap. DRA ).
azpiadiera-2.2
2. (H).
Vuelta. " Gure etxearen inguruan egiteintutzun itzulika hoiek " H.
Jendea ohi baino gehiagoko itzulika batean, hara hunaka bazabillala. Prop 1912, 293. (ap. DRA) Nola arranoa [...] hala gure kantariak, goreneko bere itzulikak, bulhar bethez zerabilzkan. Lander RIEV 1912, 556.
azpiadiera-2.2.1
" Lurraren itzulika, la rotation de la terre" Lh.
Bere itzulikatik gelditzen balitz noizbeit [mundua] . JE Bur 42.
azpiadiera-2.2.2
Revolución (de un motor).
Lasterragotzen du oraino ene lagunak motorraren itzulika. JE Ber 25.
azpiadiera-2.3
3. Curva.
Badioa [kalexa] abiatu tokirat, itzulika guzien gatik. Hb Egia 146.
azpiadiera-2.4
4. Vuelco, revolución.
Erreg' Enperadore et' Errepublika, / xuxen, makhur, nahaste, zenbat itzulika! Zby RIEV 1909, 229.
azpiadiera-2.4.1
Vicisitud.
Deus ez da mundu hau; deus ez dire hemengo itzulika guziak. HU Aurp 124. Bere itzulika guzien ondoan. Ib. 149. Lur huntako itzulikez. JE Bur 166. Hunat zer itzulikak ibili zituen Lutxokik Ondikolaren ondotik. Zerb GH 1923, 87. Traidorekerietan / zonbat itzulika! Etcham 222. Komedia jostagarriaren itzulika guziak. Herr 14-1-1965, 2.
azpiadiera-2.5
5. utzuluka (R-uzt ap. A). "Lucha a derribarse" A.
azpiadiera-2.6
6. "Fonctionnement, mécanisme. Erloia horren itzulika nehork ez du ezagutzen " Lh.
azpiadiera-2.7
7. Giro lingüístico.
Zer hitz eta itzulika irringarriak ateratzen diren haren ahotik. Zub 66.
azpiadiera-2.7.1
Construcción, sintaxis.
Eskuararen joskera edo itzulika bereziari zagon guziz. GH 1933, 56.
azpisarrera-1
ITZULIKA-INGURUKA. "Itzulika-inguruka jotzen tute eskilak (AN), tocan las campanas bandeando" Inza Eusk 1926 (3-4), 16. v. itzulinguruka.
azpisarrera-2
ITZULIKA-ITZULIKA.
azpisarrerakoSense-2.1
a) "Itzulka itzulka erretzen da oilaskoa gerrenean [...], en tournant, tournant. Itzulka itzulka dabila ardi burtxoratua" H.
azpisarrerakoSense-2.2
b) Volviendo, retrocediendo.
Marchand eta beltzak beren lanari utzirik, itzulika-itzulika bideari lothu. Zerb Gerlan 60.
azpisarrera-3
ITZULIKA-MITZULIKA. Dando vueltas.
Itzulka, / mitzulika, / ikusten du Balujanek / lepo gaina Gardianek / haragi bizi duela. Ox 104.
azpisarrera-4
ITZULIKAN. Rotando.
Horietarik 50 joanen ziren lehen igandean Katedraleko meza-nausi bezperetako, beste bi 50ekoak semenarioko mezarentzat geldituz eta hiru taldeak holaxe itzulikan aldizka. Larre ArtzainE 166.
azpisarrera-5
ITZULIKA-ZANGOKA. "Utzuluka-zainkuka (R-uzt), dando vueltas" A.
itzulika
<< itxura 0 / 0 joan >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper