OEH - Bilaketa

628 emaitza yo-yo bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
2 ezin.
sense-1
1. (gral.; SP, Ht VocGr 373, Lar, Añ, Gèze, Dv, H) Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 119, 167 .
(Lo) imposible; imposibilidad. " Ezta ezinik, il n'y a point d'impossibilité" SP (que cita los ejs. de Oihenart y Axular). " Eziñak dakar beregan parkatzia " Etxba Eib. Tr. Documentado desde Leiçarraga en todos los dialectos literarios. En DFrec hay 63 ejs.
Halako maneraz non hunen beraren moienez izan baitá gogorgoá ematu [...], maledikzionea benedikatu, ezina erraxtu. Adv ** 8r. Hauk guziok zure baithan eztute ezinik, aitzitik nik erraitea baino zuk egitea aisekiago millatan daidizu. Harb 214. Erranen duzu: Eztut ordea zertzaz paga. Baldin ezpaduzu, ezinak eztu legerik. Ax 242s (V 163). Ezina azkarrago da ezi ez zina. "L'impossible" . O Pr 161. Ezin bat da guzien gogara egitea. SP Imit III 36, 1 (Ch eziñ guziak kontenta detzakeguke). Ezta arrankuratzen ezinaz, zeren uste baitu den guzia daidikeiela. "De impossibilitate" . Ib. 5,4. Ezinak ez dau legerik. MisE 227. Ainbeste ezinen ta eragozlaren kontra sendotuten da Teresa Jesusen amodijo santubagaz. fB Ic II 295. Ez diote gauzari ezinik kausitzen. Hb Esk 45. Jainkoarentzat eziñik bada? Lard 19. Eziña arria baño gogorrago zala esan oi yeuan gure aita zanak. Alt EEs 1917, 43. Arentzat ez baitta eziñik. Inza Azalp 110. Ezinak ezin, / Harenak egin! Ox 101. Al balitz, bai; eziñaren atzetik abil, ordea. Zait Sof 163. Eziñarekin ari aiz. Guk esanik ere ez uke buruz artuko. Or QA 188. Es eskatu eziñik, aita. Etxde JJ 166. Zeruak artarako aukeratu ezkero, ez da eziñik. NEtx Antz 47. Ai, naia ta eziña! Gand Elorri 159. Itzulkizun au "eziña garaitua" esan ledi. "Imposible vencido" . Or ( in Gazt MusIx 52 ). Ez dago eziñik. Lengo bizitzari utzi zaiozu pakean. MAtx Gazt 47. Nola zan bertsolarientzat / guk nai gendukian juan, / da illuntzian zortziretako, / eziñikan etzeguan. Uzt Sas 302. Ta iziñak [...] arri aundi aik bezelaxe kolpatzen diñ. (AN-gip). PPer FLV 1987, 192. Ala, eziña ikusirik, zuatz edo metak egin ziran mendian. Insausti 91. Egia da bestea baino ezinagoa zela azkeneko ezin hau. MEIG V 105. Egotzi zaidan ezina ez dut egiteko biderik. MEIG VIII 118.
azpiadiera-1.1
(V-gip, G-azp ap. Gte Erd 118; Lar, Lar Sup, Añ, VocBN, Dv, H) Impotencia, incapacidad, imposibilidad (para hacer algo). "Bere ezinean, ixil gelditu zen, dans son impuissance, il resta coi" Dv. "Ene ezina ikhusten duzu" H. "Ez naiz joan, ez ezina daukatelako (= daukadalako), ezin detelako baizik (G-azp)" Gte Erd 118. "Larri al zabiltza? Ez, eziñik ez daukat (G-azp)" Ib. 118. "Ezinak jo zun gero (V-gip, G-azp), ezina etorri zin eta lana utzi behar (AN-gip)" Ib. 118.
Zahartasuneko pairua eta pairatzea, ezina da eta ez pairua eta ez pairatzea. "Incontinentiae quaedam impotentia" . Ax 176 (V 119). Beraz ezinari esker, eta ez zuen borondateari. Ib. 178 (V 119). Gazteak ez iakinez eta zaharrak ezinez doaz egitekoak deseginez. "Par l'impuissance" . O Pr 602. Deusetan ezinik eztuen Iaunaren garaziaz. Hm 198. Ustezko ezinaren aitzakiaz eztutela orhoitu ere nahi bizitze debotari lotzeaz. SP Phil XX (He VII eziñtasun edo inposibilitate). Batbederak, eriz edo ezinez baratzen ezpada, Parropia Meza enzün behar dü. Bp I 108. Zoin ere beitira kostümatürik [...] etxekiren düie egüaldia gaizki enplegatürik bisita hori mankatü balie; eta ezta ezina baizik enpatxatzen dütianik. Mercy 28s. Errukitu bidi nere ezina gatik. VMg 29. Bere eziña barriz ez zan besterik, ez guria baño. Ur MarIl 105. Saraik bere eziñari begiraturik. Lard 16. Ezagüt dezagün gure eskazkeria eta ezina. Ip Hil 215. Xarrekiten naz eskribitan, aiketa zomait ezinek arrapa nazan artio. Mdg 149. Etxekoen eziñez eskolak utzirik. Or Aitork 41. Iñora ez darama adimentuak, bere eziña adiraztera baizik. Txill Let 136. Gure auleria eta eziña ikusiz. Vill Jaink 155. Senti nuenean / ezinaren ezina. Azurm HitzB 37. Nere eziña ikusirik. Ataño TxanKan 229. Andre gaixua oiean daukat / eziña etorri danian. BAyerbe 89. [Jesus] eziñagaz jausi ta / zigortutakoa, / zauriturik estali / odolez lepoa. Ayesta 61. Sineste hori da gure ezinaren sostengua. MIH 51.
v. tbn. Gazt MusIx 135. Onaind STeresa 75.
azpiadiera-1.2
Carencia, pobreza.
Bizpairu, dirutan igari; ta beste guziok eziñaren atzaparretan estu. NEtx Antz 106.
sense-2
2. (gral. ap. A; Lar, Añ, Gèze, Dv). Imposible. " Gauza ezina da hori " Dv.
Ez erran: bertzek egiña / Ezta neretzat eziña. Gy 237. Bainan hori ezina da. Dv Lab 85. Gizonentzat au eziña da. Ur Mt 19, 26 (tbn. Dv, Ol, Ker e IBe; Lç inposible, He ezin egina, Ip ezin diokeiena, IBk ezinezkoa). Ondo konparatzia / da gauza eziña. Bil 58. Zoruna baña, zelan aurkitu / dalarik gauza eziña? GMant Goi 28. Ezpaittu gauza eziñik. Inza Azalp 55. Nik etxuak [sic] burduntzia eskutik itzi: ori eziña dok. Or Tormes 29. Baño ori eziña da. Ez pentsatu olakorik. TP Kattalin 192. Gauza ezintzat emoten eben. Kk Ab II 167. Eder-ametsik eziñena, aragituta! Ldi BB 28. Euskel-egunkaria oso urruti ta eziña dakustenak. Ldi IL 77. Gatxa baño obeto, eziña da. Eguzk GizAuz 21. Altsuei gogor egitea eziña duzu. Zait Sof 18. Ezina zen... ez ziezakeon ezerk [...] Theresa ken betikotz. Mde HaurB 94. Eziña ta gorrotagarria da, bada, aukeratzeko nere naikunde zaarra. Txill Let 135. Lurraren gainean egintza ezinagorik / gure pentsamentuan ezta bururatu. Arti MaldanB 200. Ementxe poema, / susmo maite bat oraindik, / soin gabeko ta eziña. Gand Elorri 23. Gurari eziñez beterik. Ib. 199. Eziña da gizona atzerantz joatea. Erkiag BatB 148. Au eziña dugu aurretik garbitu ta araztu ezik. Onaind ( in Gazt MusIx 148 ). Nik ia eziñago uste nenduna. "Lo que yo creía más imposible" . Or ( in Gazt MusIx 10 ). Maitale eziñen egarriz zirika niñukan. NEtx LBB 246. Geroago ta biziomdu eziñagoa zeramaten. Ib. 67. Eliza berritzea / ezta, ez, ezina. Xa EzinB 111. Jaungoikoarentzat ez bait da ezer ezinik. IBk Lc 1, 37 (IBe ezinezkorik ). Ustez eziña zana, bultza ta bultza egin da dana. EZBB II 130. Baiña orduko Españiako giroan eziña zan ori. Etxabu Kontu 67. Eziña zan da bere almenez / denok azi ta jaztea. AZink 19. Ez dio batere zorrik Domingo Agirreri, ezina badirudi ere, ez jatortasunean ez aberastasunean. MEIG II 100.
v. tbn. Ibiñ Virgil 25. Onaind STeresa 22.
ezin
<< 1 ezin 0 / 0 ezker >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper