OEH - Bilaketa

106 emaitza xar bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
2 zarpa.
sense-1
1. (AN-larr, L; Lar, VocS 134, A (que cita msLond); -ea det., Lar, Añ (s.v. zarpa), H), xarpa (G-to; Lecl, Arch VocGr, H (L, BN)), txarpa (S; Gèze, Dv, H (S, s.v. xarpa), Foix) Ref.: A (xarpa, txarpa); Lh; Lrq (txarpa); Asp Leiz2 .
Harapo, andrajo; trapo. " Arlote arbuia, zarpa laztan, se aplica a los que de palabra hacen ascos de andrajosos, y de obra son recogedores hasta de los andrajos" Lar (s.v. arlote). "La charpie" Arch VocGr. . "Chiffon" Gèze, Foix. "Drille" Dv. "Trapo, rodilla. Aita ordizale dien haurrek üsü txarpaz bestitürik ikusten tizigü (S)" A. "Torchon, chiffon" Lh. Cf. VocNav: "Zarpa dícese también del individuo desastrado, zarrapastroso, de mala traza (Zona N. O. )". Cf. tbn. Zarpa, usado como apodo (Iraola 99, Alkain 115).
Ziauste, ba diat nik xarpa / zier, uzkiaren xahatzeko. CanBel 67 (ap. DRA). Ikusten badute hermitaño deboto bat zarpa darion habitu batekin. Echve Dev 251. Lengo diruak ariyo, / nondik-nai zarpa jariyo. Xe 233. Jatorri onekuaren antza zuana, baño txit gaizki ta zarpa zikin ta urratuz jantziya. Bv AsL 31. Bere zarpak [...] soiñetik arrastaka dijoakizkionari. Iñarra Ezale 1897, 340a. --(Mithilak) Etzitiala mintza eskontzez haboro / xaharrak txarpetara lehen, orai, gero.--(Belzebütek) Ago ene mithila othoi hi ixilik / txarpetarako dela berak ikhusten dik. Xikito 9 (de interpr. no segura). Gazterik auldua, xarpaz jantzia, zetakaz betea, zorriz erdi-jana, aterik ate ibilli zan errukarri. Ag G 66. Bilo zamarretik hartzen zütian eta iharrausten zarpa bezala. Const 29. Andre gazte bat mixerablea / auntz-kontura etorriya, / bere semea xextuan zeukan / zarpa tartean jarriya. Tx B 193. Esku zuri, legun, eder oiek zikinduko litzaketen nere zarpa zikiñekin. TP Kattalin 187. Zuloa baño zarpa obe baita, bestek [itz] oberik asmatu arte balio beza beintzat. Or EG 1950 (11-12), 60. Ezin sinistu du xarpa zistrinpean, gorputz zikinpean anima eder eta garbi bat arkitu leikeanik. Sorarrain Lili 32. Nire Artzaiak ez eukan / zarpa etzanik soiñean. Gand Elorri 99. Kutsu-bildurrez nere aitak bizkarrean eraman omen niñun nere zarpakin. JAzpiroz 47. Bañuko galtzak eta elastiku txar bat soiñean artu [...]. Gaiñontzeko zarpak [...] zartka tarte batean sartu. AZink 161. En DFrec hay 2 ejs. de zarpa.
azpiadiera-1.1
"On le dit des bords inférieurs d'un vêtement salis de boue" H. Seguramente su origen es Larramendi: "Zarpas, lodo que cogen los vestidos, es del Bascuence [...] zarpak, las extremidades rotas y viejas".
sense-2
2. xarpa (AN-erro, B). Ref.: A; A Apend; Izeta BHizt2. "Trapo que impide que las ovejas queden cargadas en tiempo de celo" A. "Sasoin unten gure ardiek beti xarpa gibeleko aldean, ernari gelditu ez daitzin" Izeta BHizt2.
sense-3
3. "(B), vellón. Zarpa au zein piosua den! Ezagun da zikiroarena dela " A.
Argu itxas-ontziaren buruzagia, Greziko gizurenik ospatsuenak urrezko zarpa billa eraman zituna. Ibiñ Virgil 44.
azpiadiera-3.1
"Pelambre" A Apend. .
sense-4
4. "Raigambre" A Apend. .
azpisarrera-1
XARPA-XAHAR (Forma con palat. expresiva). Harapiento.
Euskerak altxor ugaria izan arren, Iztegi Nagusi orrek gureganaiño eratxi bitartean euskalzalerik askotxo xarpa-xar eta atarrapuzka aldunak aldun bezela ibili bearko degu. Mok (carta a Lizardi, 15-1-1930, ap. DRA ).
azpisarrera-2
ZARPA HARTU (G-azp), ZARPAK HARTU (AN). Ref.: Asp ANaf; Gte Erd 302. "Zarpak artu, hacerse andrajoso" Asp ANaf. "Zarpa hartu (G-azp)" Gte Erd 302.
azpisarrera-3
ZARPAK JAN. "Zarpak yan, comerle los andrajos" Asp Leiz2.
azpisarrera-4
ZARPA ZAHAR. (G-azp, AN-gip; zarpazar A, que cita a Arr). En la mayoría de los ejs. cabría interpretar tbn. el segundo miembro zar como 'malo, despreciable, de mala calidad'; cf. zatarzar. a) (Sust.). Harapo. "Zarpa zahar horiekin ibiltzea ez da lotsatzen (AN-gip), mendiko zarpa zaharrak konpontzen ari da (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 302.
Gizona morroi zarpa zarrakin, / andria galan jantzia. Xe 277. Zeiñen jazkai-zatartsu edo zarpa-zarren gañean ageri dan legenartsuak eraman bear duten oial gorri puska. Arzac EE 1884a, 133. Artu zituan zarpa zar pobriarenak. Bv AsL 39. Zarpazarrez estalitako, zauriz betetako [eskale bat]. Arr Bearg 148. Beti nere zarpa zarretan ibili bear. Alz Burr 22. Beti zarpa zarrakin / ijituan gisan. Imaz Auspoa 24, 149. Amak konpondu biar / beren zarpa zarrak. MendaroTx 198. Esperantzazko zarpazar / mantartu, / pusketaka / doaz galtzen bizitza. Azurm HitzB 65.
Zarpa zaharrak hari zaharrez pasarazten. MEIG VIII 99.
b) ZARPA-ZAHAR (zarpazar Gc ap. A). (Adj.). Andrajoso, harapiento.
Orañarte gose, egarri ta zarpazar ibilli gera. Ol 1 Cor 4, 11 (Lç billuzi, He, TB, Bibl bul(h)uziak, Dv buluz, Ker beartsu, IBk biluzik, IBe zarpail). Eta [atera deitzen duena] zarpazar antzekoa danean. Muj PAm 36. Agur, zarpazar. Anab Poli 70.
zarpa
<< zaldain 0 / 0 zimiko >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper