OEH - Bilaketa

106 emaitza xar bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
xatar.
sense-1
1. (L, B, BN, S; SP, Arch VocGr, H; -th- Lecl, VocBN , Dv), txatar (Sal) Ref.: A (xathar, txatar); Lrq (xathar); Satr VocP; Izeta BHizt2 .
Pañal. "Drapeaux d'enfants, maillot" SP. "Lange" Dv. "Linge de propreté des enfants" H. "Pañal de niños. Xatar-urrina ukanki, ta oraino pipatzen? (BN-baig), teniendo olor de pañales, ¿fumando?" A. " Maria txatarren berotzen, Jose tximuen edatzen, [...] María en calentar los pañales, José en extender la faja (villancico popular)" Ib. " Aur orri xatarrak aldatu " Izeta BHizt2. . Cf. 1 zatar. v. 1 troxa.
Emazte izorra batek [...], sehaska, xatarrak, troxak, lokharriak eta are unhide bat preparatzen dituen bezala. SP Phil 531 (He 540 xatharrak). Erdi zen bere seme lehen-iaioaz eta xatharrez inguraturik etzan zuen barruki batean. HeH Lc 2, 7 (Dv, Leon xatar; He, Ol, Ker, BiblE oi(h)al, Oteiza, Brunet zapi, Arriand oialeztu, Or aur-oial). Zieta nin sakho, / Gathülia manddo, / Kullera zurezko, / Tahalla beltz ta xathar bat lunjeratako. Etch 320 (xatharrot xar bat en la versión recogida por Lrq). Aberti ezazü kumai haitatia / xatharraren plazan eros dezan abitia. Etch 426. Haur bat sorthu berria, xatharrez inguratua. Jnn SBi 13. Lasto poxi bat ohetzat, xatar erromes batzuek jauntzitzat. Lap 180 (V 80). Aur txikitxo bat xexto batian / xatar tartian jarriya. Tx B 192. Berehala xatar txar batzuez inguratu zuen Mariak eta othalakoan ezarri. Zerb IxtS 82. Hauxe duk usaina, to! Zer duk, Maxakre, hire xatarra zikindu! GH 1954, 279. Zer duk! Xatarra bustia? Larz GH 1959, 90. Egun hauetan etxeko andrea franko samin dugu. Josi ta josi ari da... Xatarrak, ohakoa, denak ditu seaskan ezartzen. Etxarren Huarte 10.
sense-2
2. "Paquet" SP. Hay tbn., seguramente por error, xatur 'paquet' en vEys (lo recogen también Harriet, que lo corrige por xatar, y Lhande).
sense-3
3. (-th- L-sar ap. JMB At; VocBN, Dv), txatar (AN ap. A; Aq 255 (AN)). "Txatarra llaman en Navarra a una figurilla de paloma, que tirando a lo alto y cayendo, hace bajar y meterse en las redes a las palomas que iban muy altas; es voz vascongada" Aq 255. "Petit drapeau blanc des chasseurs de palombes" Dv. "Banderola de trapo que utilizan los cazadores de palomas" JMB At. Cf. infra (6).
Beharrik [urzuak] ikusi ere tizi eta oihu egiten diezu: "horrat!... horrat!... Ez hunat!..." denbora berian ibiltzen dielarik alde guzietarat, eskietan daukan xatarra. Eskual 31-10-1913, 2. Yarraitu gero mendiyaren egaletik eta aurkituko ditugu iru abatari anei neurkiñ bidetan; ok dire 14-18 urtedun mutikoak eben abata ala xatar xuriya eskuetan dabilltenak. Arburu EEs 1916, 318. Ango abataria asiko da urre urre... ibilliz bere indar guziyekiñ xatarra. Ib. 319.
sense-4
4. (BN-baig; H), txatar (Sal, R) Ref.: A (txatar); Satr VocP. .
Trapo. "Torchon, guenille" H. "Trapo en general. Labe xatar, es el paño que humedecido sirve para limpiar los hornos" Satr VocP. . v. 1 zatar.
Gero gatxiagiara txatar busti pixka batean berazten zien. ZMoso 37. Ez du horrek besteen gisa apainduri aberatsen beharrik. Bizpahiru xatar nahikoak ditu ikusgarri agertzeko. MIH 318.
azpiadiera-4.1
" Txatar [...] (Sal, R), remiendo, trapito" A.
azpiadiera-4.2
Venda.
Eun-txatar piñak billa itzazu, bulartean zauri aundia du ta. Or Mi 69. Mirei naigabetua ari zen gaztearen zauria garbitzen. Bitartean beste mutil bat txatarrak antolatzen ari zen. Ib. 70. Ni ederki nago, xatar auek aurki botako ditut. Anab Usauri 111. Osagai guzietara jo zun osalariak. Izañak; erregaiak, txatar busti ta legorrak. Etzan bigundu gaitza. TAg GaGo 98.
sense-5
5. txatar (Sal, Ae; ZMoso 70). Ref.: A; CEEN 1971, 357. "Peal, manta de abarca" A. "Por encima se cubría el pie y la pierna, hasta la rodilla, con un paño llamado txatarra. Éste, así como el anterior, estaban hechos con paño de lana (Ae)" CEEN 1971, 357.
Zangoetan abarkak eta txatarrak. ZMoso 35.
sense-6
6. "(BN, S), término de caza; nombre con que se designa al cazador que desde una cumbre procura espantar las palomas, poniendo tela blanca en la punta de un palo" A. v. xatarlari.
Beharrik [urzuak] ikusi ere tizi xatar, gure muthiko erne biphilak, eta oihu egiten diezu: "horrat!... horrat!... Ez hunat!...". Eskual 31-10-1913, 2.
xatar
<< 1 uso 0 / 0 xatarrot >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper