Harremana

    OEH - Bilaketa

    106 emaitza xar bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 kapa.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. En DFrec hay 3 ejs.
    sense-1
    1. (V-gip, G-nav; Lcc, IC 446v, Volt 63, SP, Urt IV 475, Ht VocGr, VP 17v, Lar, Añ, Arch VocGr, Gèze, Dv, H) Ref.: Iz Als 80; Etxba Eib; Elexp Berg .
     Capa. "Capilla de capa, kapillea kapeana " Lcc. " Kapa, kapea, ferreruelo" IC 446v. " Oiala kapatako, drap pour faire manteau" SP. " Kapa non galdu, han bilha, où tu as perdu ta cape, cherche là" Ib. "Casula, kapa kaputsáilla " Urt IV 290. "Albornoz, capote de aquella tela, [...], albornozko kapa andia " Lar. "Ferreruelo, un modo de capa sin capilla, kapa goimotza " Ib. "Capear, de noche, gauaz kapak ostutzea, ebastea " Ib. " San Inaziyon kápaák arrébik bordátutá " Iz Als 80. " Kapa azpian zeroyan, ezkutauta, txarrikumia " Etxba Eib.
    [Zeremonietan], gauza segura da [...] kapa eta berze halako ponpa eta maneretarik batre, eztela Iainkoaz ordenaturik izan. Lç Ins B, 2v. Oi ta kapa bat emunagaiti / ez nax geratu piloxik. Lazarraga A23, 1195r. Ene kapaak egon doaz / ain ondo toleztadurik. Ib. A23, 1195r. Axea nora, kapea ara. RG B, 62. Nahi nuke har bazinieza mantua edo kapa baten neurria. Volt 264. Abiatu zen Iainkoa gau hartan berean, kapa hartzaz estalirik. Ax 226s (V 151). Horrelakoak ohi dire gazteen adiskidetasunak [...] begi dardoak aurtikhitzea, kapa ukhondoaz zabaltzea. SP Phil 285. [Soldadu erien] odola gelditzeko, zekarren kapa urratu eta puskaka ematea. Mb IArg I 189. Khendu zioten, tiraka, haren gorphutz guziko zauriari zatxeikon kapa tzar hura. Lg II 276. Bizioak bertutearen kapak / estalirik. Monho 118. Granazko kapa bat. Mg CO 176. Bekatura kuturtu nai izan zuan bere etxeko andreak, [...] atzenean kapa beraren atzaparretan utzirik, iges egiñ zuan etxetik. AA II 134. Bitorian galdu dut ene kapa. FrantzesB I 135. Ardi ilezko kapa zuten estalkia. Hb Esk 13. Bereala kapa bat lurrean zabaldu, eta eman ziozkaten [...] urrezko eta sedazko beste edergarri asko. Lard 131. Hartu ere zituen kapa bat eta ponet bat zeru kolore. Laph 49. Kendu zion soñian zeraman kapa. Bv AsL 132. Bata bestean besoa artuta / kapa-barruan biak ostuta / ebilzan. Azc PB 158. Jesukristo eskekoari emon eutsan kapa-erdiyagaz jantzirik. Itz Azald 122. Hiriburuiar asto gazte bat [...]. // Urhezko kapa duk hire basta. Ox 114. Jantzi zabal (kapa) baltza ta luzia eroian. Altuna 68 (v. tbn. 91). Kapa-muturra ezker-aldera yaurtiten ebala, giltza bat atera eban besartetik. Or Tormes 65. [Errotarijak] kapa andi batzuk eskatuko zenduezan euzkirik-euzki ibilteko. Kk Ab II 104. Kantuz goazi lerro-lerro kapa beltza farrastan. Iratz 123. Karlomano errege, hire luma beltzekin eta hire / kapa gorriarekin. Balad 248. Kapak kanpotik, amoak bametik berotzen. EZBB II 33. Teresak jarten dautsez banan-banan marraga latza, besana, kapa zuria ta asibarrien zapia. Onaind STeresa 69. Neguan, kapa aundi bat bazuan da arekin apain ibiltzen zan. JAzpiroz 130. Kapak neguan eraman ohi dira udan baino areago. MEIG V 87.
    v. tbn. Harb 425. Tt Onsa 122. Gç 49. BBizk 31. ES 197. CatLav 132 (V 69). He Gudu 35, 59. Lg I 337. AR 447. DurPl 55. JJMg BasEsc 140. fB Ic II 230. Izt D 148. Echag 119. MarIl 70. It Fab 30. Gy 269. CatS 60. Xe 266. AB AmaE 306. Jnn SBi 118. Elsb Fram 128. Ag G 50 y 70. Barb Sup 115. JE Ber 95. Lf Murtuts 3. Etxde AlosT 42. And AUzta 86.
    azpiadiera-1.1
    Capote (de torero).
    [Toreadoreak] kapetan badituzte zazpi koloreak. Hb Esk 220 (v. tbn. 222). Banderillak gorderik zuk ederki kapan. AB AmaE 410. Seigarrena etzan jokatu ez kapa, pika ta banderill edo makill paper kizkurrezkuekiñ. Sor Bar 74. Zezenikan âl-zan? / eskuan kapa gorri, / buruz bêra plazan. Or Eus 211. [Toreadoreak] kapa astindu zuen airean. Arti Ipuin 57.
    azpiadiera-1.2
    Kapa beltzaren kontra / asiyak ostera, / lenguaje gaxtuak / erakustera.Auspoa 79-80-81, 91 (ELok interpreta kapa beltz como 'apaiz').
    sense-2
    2. (AN-gip ap. A ), kape (L-côte ap. A ).
    "Equilibrio" A. Cf. infra KAPAN.
    sense-3
    3. Tela gruesa. "(V, G, AN), márraga, jerga" A.
    4. Capa, lo que cubre una superficie.
    Arbola orrek ondua zuen / noizbait e sua egiña, / ta azalian kezko kapa bat / jarriya zeukan fiñ-fiña. Auspoa 39, 36. Arria ta egur ona nastuak
    sartzen dituk goitik, kapa bat arria ta bestea egurra. TxGarm BordaB 25. Jartzen zuan lenengo makarroi-kapa bat, gero tipula ta tomatea, berriz makarroiak... JAzpiroz 134.
    azpisarrera-1
    EURI-KAPA. "Capa aguadera, euri kapa" Lar.
    azpisarrera-2
    ILE-KAPA. "Ule-kapia: toda la lana de una res que sale junta" Iz ArOñ. "Ule kapa itzua: el vellón espeso" Ib. (s.v. itzu).
    azpisarrera-3
    KAPADUN (El) que viste capa.
    Leaburuko parroku gaztea, kapadun, erdian zutela, agertu ziran. A Ardi 107. Kapadun bat nigarrez ikusi dut egun / elizatik ilkitzen. Iratz 86.
    azpisarrera-4
    KAPA-GORRI. "[Deabruak] izen asko ditu or-emenka barraiatuak: [...] kapa-gorri edo kapa gorridun (V-arr)" A EY I 358.
    azpisarrera-5
    KAPA-IZKINTXO. "Capeo, en el torear, kapeatzea, kapa-iskintxoa" Lar. Cf. tbn. Lar: "Capear a los toros, kapeatu, kapaz iskintxo egin".
    azpisarrera-6
    KAPAN. A la capa, en equilibrio, casi parado (ref. a los barcos).
    Finisterreko farola eguerdi inguruan pasatu dogu. [...]. Iru ordu daroaguz kapan (a la capa). Bide gitxi egiten dogu. Orakan orakan goaz. Berriat Bermeo 389.
    azpisarrera-7
    KAPAPE (En casos locales de decl. sing.). Bajo (de debajo de, etc.) la capa.
    Ikusi zutenian gure borondatia, / kurutze banakin atera ziren biga. / Bertzek aldiz kapapetik harri ukaldia. FrantzesB I 26. Arrandeira joanda bixigua kapapian ekartzen. Iraola 26. Kapa-petikan atera digu / urka añako ezpata. Tx B 171. [Damatxua] sartu zuen kapapean eta / eroan zuen untzian. Balad 136.
    azpisarrerakoSense-7.1
    (SP).
    (Fig.)En secreto.
    [Gaixtoetzaz] adiskideak ere agerriz ezpada ere, kapapetik bedere gaizki mintzo baitira. Ax 515 (V 332).
    azpisarrera-8
    KAPATIK TIRATU. Avisar, prevenir (litm. 'tirar de la capa').
    On da, adiskide baten [...] izaitea. [...] kolerak itsuturik erhokeria baten egitera zaramatzinean, kapatik thira zaitzan, abisa zaitzan. Ax 317 (V 211).
    azpisarrera-9
    KAPA XAR. "Kapaxar (BN, S; O) vieux manteau, mauvais manteau" Lh. Cf. kapatxardun.
    azpisarrera-10
    KAPETAN (Vestirse) de capa.
    Mezaren entzuteko bezti da kapetan. Hb Esk 203.

    kapa

    kapa
    << jarri 0 / 0 karobi >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper