OEH - Bilaketa
202 emaitza xahar bilaketarentzat
Sarrera buruan (11)
Sarrera osoan (191)
- abantzuto
- 1 abereki
- adin
- agure
- ahitu
- 1 aire
- aitatxi
- aldarrikatu
- aldategi
- alegeragarri
- alfertu
- 1 amona
- anddere
- anziano
- apostolu
- 1 ar
- ardo
- argi
- 2 ari
- 1 arrain
- arroda
- arrunda
- artazuritze
- 1 aski
- aspaldi
- 1 atso
- aurkitu
- auzo
- bakartto
- barau
- barkatu
- barrika
- batzuk
- bazter
- begitarte
- beha
- behar
- besape
- beste
- betiere
- bi
- 1 bilgu
- bilo
- bixilli-baxalla
- 1 bizar
- bizkor
- bortalartze
- braban
- 2 burla
- deabru
- denbora
- depot
- deusgabe
- disko
- donado
- edozein
- 1 elaire
- 1 ele
- eleberri
- elezahar
- eliza
- erdeinatu
- erretretatu
- eskorga
- espartin
- estai
- estofa
- ezagun
- ezpain
- fabula
- 1 franko
- friant
- froga
- furnego
- gehien
- 1 gibel
- goxo
- grabatu
- gutxi
- hainbat
- 1 hartu
- hatsetaratu
- hatz
- herexa
- hezur
- 1 hil
- hodei
- hosto
- ibilbide
- idorki
- iduri izan
- ile
- ingurarazle
- inon
- irindatu
- 1 irun
- izan
- jabota
- jan
- 2 jela
- kanta
- kantika
- kantore
- 1 kantu
- katalingorri
- katilu
- katzaka
- katzakada
- kausitu
- 1 konkor
- kontatzaile
- 1 kontu
- kukurusta
- labetara
- lagun
- laster
- lotsatu
- mahai
- maite
- mantxeta
- markesa
- mendekio
- mezuka
- motz
- mugatu
- musde
- nahas-mahas
- noiznahi
- nola
- nor
- ohitura
- oilasko
- oin
- okasio
- okaztatu
- 1 on
- 2 ondo
- opularda
- orga
- 1 oro
- osaba
- 1 ote
- 1 oto
- 1 paparo
- pasatu
- patapau
- pegesa
- plegu
- poxi
- predikari
- prezio
- profano
- saloi
- samin
- sano
- serora
- sokorri
- soldadu
- tonbero
- 1 tonto
- tortilla
- ttipi
- tupinatara
- txar
- 1 umatu
- ur
- 1 urre
- ustekeria
- xagar
- xaharño
- xamar
- xar
- xingar
- xirribika
- xirribikari
- xitxuketa
- 1 xuri
- xurruxtategi
- zahar
- zaku
- zakuño
- 1 zar
- 2 zarpa
- zarpailki
- zeru
- zilatu
- zimur
- zimurtu
- zirrikatu
- zirritudun
- zizt
goiburua
1 umatu.
sense-1
1.
(L, BN-baig ap. A
; Dv, H).
" Joka umatzea, excéder de coups" Dv. "Battre quelqu'un avec force, le ramollir. Umatuko haut lihoa bezala " H. "3.º (Lc, BN-baig), baldar a palos; 4.º (L-ain, BN-baig), abollar. Joka umatu dute, golpeando le han abollado" A.
Han berean lehenik bi soldaduek umatu eta eho zuten eta gero herrestan eraman. Hb Egia 25 (v. tbn. Esk 223). Iduritzen zaio ikusten dituela mamu hek zoiñek yo eta umatu baitzuten. BOEl 222. (se trata de Atheka, en una versión diferente de la de 1870) Ahal nuen bezala altxaturik etzina nindagon lekhutik, guan ninduan etxera, arrolaka, ederki umatua. Elzb PAd 51 (v. tbn. 64). [Enperadoreak] manatu zuen jo eta uma zezatela Martina ukhail ukhaldika. Jnn SBi 174 (v. tbn. 123). Emazteak orduan hartzen du erkhatza / eta ximiniatik gizonak laratza. / Batek uma-ahala (berriz) bertzeak; ai! ai! ai! / Oi zein eder guduan holako bi etsai! Zby Eskual 507 (1897) 4. Ene morroe gixagaxuok, ebaindduta, umatuta, ziatuta, eiota [...]. Otx 36. Ukamiloka umatu. Herr 2-1-1958, 4. Ez da guti griñatua eta antsiatua ohartzearekin arrotz bat umatu duela hobendunaren partez. Herr 17-11-1960, 4.
" Joka umatzea, excéder de coups" Dv. "Battre quelqu'un avec force, le ramollir. Umatuko haut lihoa bezala " H. "3.º (Lc, BN-baig), baldar a palos; 4.º (L-ain, BN-baig), abollar. Joka umatu dute, golpeando le han abollado" A.
Han berean lehenik bi soldaduek umatu eta eho zuten eta gero herrestan eraman. Hb Egia 25 (v. tbn. Esk 223). Iduritzen zaio ikusten dituela mamu hek zoiñek yo eta umatu baitzuten. BOEl 222. (se trata de Atheka, en una versión diferente de la de 1870) Ahal nuen bezala altxaturik etzina nindagon lekhutik, guan ninduan etxera, arrolaka, ederki umatua. Elzb PAd 51 (v. tbn. 64). [Enperadoreak] manatu zuen jo eta uma zezatela Martina ukhail ukhaldika. Jnn SBi 174 (v. tbn. 123). Emazteak orduan hartzen du erkhatza / eta ximiniatik gizonak laratza. / Batek uma-ahala (berriz) bertzeak; ai! ai! ai! / Oi zein eder guduan holako bi etsai! Zby Eskual 507 (1897) 4. Ene morroe gixagaxuok, ebaindduta, umatuta, ziatuta, eiota [...]. Otx 36. Ukamiloka umatu. Herr 2-1-1958, 4. Ez da guti griñatua eta antsiatua ohartzearekin arrotz bat umatu duela hobendunaren partez. Herr 17-11-1960, 4.
sense-2
2.
(H).
Agotarse, extenuarse. " Nekhatu, umatua naiz, je suis fatigué, moulu (ramolli)" H.
Erretora, dena izerditan, umatua. Barb Sup 143. Joanes Garaztarra, nahiz umatua, berant arte mintzatu zen. Barb Piar II 36. Oihanetik heldu, ikusten du atxo xahar xahar bat, umatua, bi plegu kasik egina, herrestaka baitzabilan gaixoa. "Épuisée" . Barb Leg 139.
Agotarse, extenuarse. " Nekhatu, umatua naiz, je suis fatigué, moulu (ramolli)" H.
Erretora, dena izerditan, umatua. Barb Sup 143. Joanes Garaztarra, nahiz umatua, berant arte mintzatu zen. Barb Piar II 36. Oihanetik heldu, ikusten du atxo xahar xahar bat, umatua, bi plegu kasik egina, herrestaka baitzabilan gaixoa. "Épuisée" . Barb Leg 139.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
