Harremana

    OEH - Bilaketa

    202 emaitza xahar bilaketarentzat

    Sarrera buruan (11)


    Sarrera osoan (191)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mugatu.
    sense-1
    1. (c. sg. A; Lar, Aq 1132 (AN), Añ, Izt 11r, Dv, H, Zam Voc ) Ref.: A; Peillen in VocS 136.
    Limitar, deslindar; restringir; definir, fijar, determinar. "Apear tierras, lurrak mugatu " , "demarcar", "amojonar" Lar y Añ. "Deslindar" , "disterminar" Lar. "Coartar, limitar" Aq 1132. "Amojonar, poner mojones, límites" Izt 11r. " Alpetako mendiek mugatzen dute Frantzia Italiako aldetik " Dv. Tr. Documentado en Añibarro y en autores meridionales del s. XX. Al Norte se encuentra en Xalbador. En DFrec hay 117 ejs. de mugatu .
    Eztabe neurririk, ezin mugatu ta zenbatu leiz, libru onak [...] Zeruko bide artezera ekarri dituezan bekatariak. Añ EL1 2. Etxe-lurrak mugatzen dituzten mugarrietan. JMB ELG 86. Aloger au agintariak legearen bidez mugatu ta izentauko balebe, [...]. Eguzk GizAuz 180. Gizon jakintsu oiek / dirade saiatu, / Lesakaren mendiyak / biarrez mugatu. Yanzi 150. Batzorde oneri dagozkion zenbait eginkizun zeatz mugatu bearrean gerala-ta. "Delimitar" . EAEg 19-2-1937, 1106. Orotatik muga gabe izanik, gorputzaren eiteak mugatzen zindula. Or Aitork 118. Egin bezate argi, ta bereizi bezate gaua ta eguna, ta mugatu betzate noizaldiak. (Gen 1, 14). Ib. 396 (Dv, BiblE ezagutarazi, Ol, Ker ne(g)urtu). [Eriotzak] mugatu egiten digu epea, egitekoai premia emanez. Txill Let 128. [Ideia] au ere bere osotasunean aurkezten zaio gure adimenari, iñungo bazterrez mugatu gabea. Vill Jaink 146. Etenak mugatzen du mintza-neurrien sailla, neurri ori oso zurruna ez izanik ere. Or ( in Gazt MusIx 48 ). Illargiak berak mugatzen ditu lan bakoitzari dagozkion egunak. Ibiñ Virgil 75. Meharoztegi delako mendixkak mugatzen ditu Banka, Aldude eta Urepele. Xa Odol 89. Tristea litaikela [etxea galtzea] ez diat dudatzen, / etxe-amodioa ez baita mugatzen. Ib. 203. Urdozko plaza inguru ederra eskolak, elizak, Jauregiak, Etxezaharreak eta Idiarteak mugatzen zuten. Larre ArtzainE 18. Euskara idatziaren ohiturak eta usarioak ongi finkatuak eta mugatuak zeuden punturik gehienetan. MIH 83. Hitz horiek ez daudela erdarazkoak bezain zehazkiro mugatuak. Ib. 87. [Soroa] ez zen teatroaren barrutian mugatua gelditu. MEIG III 124. Erregela mugatu egin behar ote dugu ala zabaldu? MEIG VII 180. Ez omen dira gauza bera sartzen bada eta sar badadi; [...] Txillardegi lehiatu zen bata bestearengandik mugatzen. MEIG VIII 104. Daramagun lasterra neurtzea ez da erraz; are gaitzago eraman behar genukeena mugatzea. Ib. IX 58.
    v. tbn. Markiegi in Ldi IL 11. TAg Uzt 178. Mde Pr 348. Etxde JJ 9. Zait Plat 87. Gazt MusIx 159. Onaind in Gazt MusIx 153. Berron Kijote 165.
    azpiadiera-1.1
    Bizialditik bizialdira, izaki oro gero eta mugatzenago, bereztenago da.Mde Pr 349.
    azpiadiera-1.2
    (Acompañado de sintagma en alativo).Limitar(se) (a).
    Naski gure kiroletan edertasun, jaukaltasunik bada; berdin dantzetan, [...]. Baina euskaldun kultura hortara mugatzea, [...] frantses kulturak Becaud-en kantetan duela bihotza [...] erraitea litzateke. Mde Pr 42. Ez zaizu iruditzen gerra ondorengo filologia gehiegi mugatu dela testuetara? (In MEIG IX 74 ).
    azpiadiera-1.2.1
    (Con ines.).
    San Frantses parropiak ez ditu halere bere egitekoak eritegi eta xahar-bilgietan mugatzen. Larre ArtzainE 319.
    azpiadiera-1.3
    (Part. en función de adj.).Limitado, finito, reducido. "Limitado" , "amojonado", "apeado" Lar.
    Bazkun Izengeak, Mugatuak eta ogasun-paperdun Naasiak. "Sociedades Anónimas, Limitadas y Comanditarias por Acciones" . EAEg 2-3-1937, 1188. Bere arreba besarkatu zun itz mugatu baiñan sakonaz. Etxde JJ 31. Poeta, gezurrezko soma-gauzen mundu mugatua utzi eta [...] itsas handi mugarik gabean ondoratzera [doa] . Mde Pr 373. Onela, Zure, sorkari mugatu au, Zutaz, muga gabez, betea nedukan. 'Finita' . Or Aitork 159. Lurreko ondasun mugatuak. Vill Jaink 153. Gizonaren arreta edo begirada, mugatua izanik, ezin diteke bat batean puntu denetara edatu. Ib. 141. Emen daukagu poema osoaren matasa mugatua, inguratua; badakigu nun gertatzen dan. Onaind ( in Gazt MusIx 153 ). Niria askatasun osokua zan, eta beste orrena, askatasun mugatua. Gerrika 117. Izana gatik lurrez xuhur eta ontasunez aski mugatua. Larre ArtzainE 56. Oharturik [...] nik naukan frantses mugatuari. Ib. 118. Errefraua [hitza], berriz, mugatuegia iruditzen zait alde batetik eta zabalegia bestetik. MEIG VI 187. Klasikoen neurri mugatuetan mintzatzen den arima. Ib. III 109.
    v. tbn. Txill Let 90. AZink 18.
    azpiadiera-1.3.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Itzultzeko bitarte ortan denbora muga-mugatua zeukan. Etxde JJ 195.
    sense-2
    2. (Intrans.). Limitar, confinar. "Alindar" VP 59v.
    Donostiarekin Hernani eta Astigarraga mugatzen diraden tokian. Izt C 127. Sort-aldetik mugatzen da Franziaren zerrenda bategaz. Ib. 23s. Ondarroa, aurrean Kantauri itxasoa ta beste inguru guztian Berriatuagaz mugatzen da. Etxabu Kontu 219.
    sense-3
    3. "(L-ain, R-uzt), prohibir" A.
    sense-4
    4. Definir, dar una definición; concretar.
    Ipernua itzez mugatzeko "maitasunik ez dan tokia", esan yunate. Or QA 78. Zer diot muga gabe? "Aldi au ua baiño luzeago da"; edo mugatuz: "ua alako bi da". 'De modo definido' . Or Aitork 331. Ezbaizko itz zimardiken esan-naia mugatzea atsegin zitzaion. Zait Plat 118. Iainko-ikuste au onela itzez muga diteke; "[...]". Or ( in Gazt MusIx 44 ). Ez dakigu ongi nola muga daitekeen morfema, hitza, esaldia [...]. Joera berriak mugagabeak mugatzen lagunduko baligu, [...] ez litzake laguntza makala. MIH 197. Kontzeptu hau gehiago mugatu beharko [dugu] . MEIG IV 50.
    sense-5
    5. Determinar (ref. a la determinación con artículo).
    Mugitzak izena mugatu ta batzuetan ordetuten daue. "Limitan" . A Gram 88. Muga-itza zertako dugu? Mugatzeko, bakoizteko. Or EG 1950 (2), 15. -N-ren galtze hori mugaturik ez diren hitzetan gerta beharra [litzateke] gehienez ere. MEIG VII 109.
    azpiadiera-5.1
    (Part. en función de adj.).
    Gizon izen mugea dai, gizona mugatua, gizon bat bere izen mugatua dai. A Gram 88. Izen mugatuari artikulua kenduz gero. MEIG VI 139 (v. tbn. VII 123).
    sense-6
    6. (Part. en función de adj.). (Verbo) finito.
    Ba-ren aditz mugatuarekiko elkarganatzea. MEIG V 82.
    sense-7
    7. (Sust.). "Ha habido costumbre de llevar el ganado vacuno a los pastos cercados de propiedad particular, como son los mugatuk, itxiturak, esparruk, barrutik y eultzek (G-goi)" AEF 1956, 83.
    azpisarrera-1
    EZIN MUGATUZKO. Ilimitado, inmenso; indefinible.
    Mintzorik ez zen ezin mugatuzko lekarotz zabalean gaindi. Mde Pr 121. Amodioak misterioa bear du, urrutiko ikuspegi luzeak, ezin mugatuzkoak. Vill Jaink 131.
    azpisarrera-2
    EZ MUGATU. Indeterminado.
    Çavaleco / Çavalco forma pareen lekukotasunak garbiro erakusten du mugatu / ez mugatuen arteko bereizkuntza. MEIG VII 123.
    azpisarrera-3
    MUGATU EZINEKO. Inmenso, infinito, ilimitado.
    [Napoleon] mugatu eziñeko aundinaikeriak eraginda, amilperik sakonenaren ertzeraño labaindu zen. Etxde JJ 179.

    mugatu

    mugatu
    << motz 0 / 0 musde >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper