Harremana

    OEH - Bilaketa

    202 emaitza xahar bilaketarentzat

    Sarrera buruan (11)


    Sarrera osoan (191)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    zaku.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todos los dialectos. En DFrec hay 14 ejs. de zaku y 1 de saku.
    Onom.: Anssoy Çacua. (1284) Arzam 459.
    sense-1
    1. (gral.; Lcc, Ht VocGr , Lar, Añ, Arch VocGr , Gèze, H; -kh- Dv, H), saku (V-arr-gip; SP, Zam Voc). Ref.: A; Lrq; Totor Arr (saku); Iz ArOñ (s(z)áku), Als (jendik); Elexp Berg (saku); Gte Erd 252, 287 y 288; ZestErret.
    Edo gizona gizon edo lasta zaku. RS 390. Badire batzuek tresnarik, ez platik, ez sakurik eztutenik. Volt 233. Orduan bethatzeintu bere zakuak. Ax 283 (V 189). Zakua bethatxuaren alde. Saug 178. Zakuti bihia gal, edo zorroti irina, da galtze bardina. O Pr 418. Bilahala egozten dute [ura] zaku zilhatu batera. Gç 30. Ez zakhurik bidekotz, ez bigarren aldagarririk, ez zapatarik, ez makhillarik. He Mt 10, 10 (TB zaku; Lç maleta, Ur, IBe zakuto, Dv murtxila, Ip alphorja, Ol, Ker zorro, Or, IBk bide-zorro cf. He Lc 10, 4 sakhurik ). Gorpútza está baizik arági ezurresko bulto bát, zikinkerias beterikáko zaku bát. LE Prog 122. Zakü afronteriaz betherik denaz. Egiat 250. Zilhar galdola bat zeron / haren zakian ezari. ' Une bourse d'argent' . Xarlem 1527s. Ez dira zure sakrilejio beltzak sartuko zaku eten eta zulatua. Mg CC 253. Artzen du zakuan artoa edo garia. AA II 167. Beteten ezpaditubez ikatz sorro edo sakubak. Astar II 165. Arhanka juan züzün zakiareki. Etch 338. Abereetan zakuak arturik. Lard 58. Zakhu pisatzen. Hb Egia 134. Agindu zien mendekoai betetzeko gariz beren zakuak. Ur Gen 42, 25 (Dv zakhu ). Asto txikiak zortzi arroa / eraman biar sakuban. PE 43 (86 zaku ). Zaku bat urre eskaiñita. Bv AsL 216. Ustez zaku bat mandotik erortzera dohakon. Elzb PAd 27. Eiheazaiñ bazia behar da lakhatü / bena sakü hüstia soberaxe düzü. Xikito 2. Zakuan emaiten haskaria. JE Bur 67. Onek eskumuturrean saku txiki bat lotuta. Ill Testim 26. Sukaldean zegoan ikatz-zakua orrekin kastatu det. EEs 1919, 235. Aldatzeko alkandoraz zaku eginda, bazijoazen trenaren billa. Or SCruz 52. Nere andreak badirudi / zaku gaizki josiya. Tx B II 261. Zakiak lehertu eta irin guzia ixuri zukan. Zub 75. Zementozko zakuak. Anab Usauri 5. Saku bete auts-txorta eukazan. Kk Ab II 33. Eta, zaku barnekoak ihardesten dio. Barb Leg 133. Zakua ba eta lokarririk ez. Zerb GU 1936, 417 (Zerb IxtS 29 zakhu ). Moda zaharreko eskuko zakua amultsuki gerriari kontra herstutuz [andere xaharrak] . Mde Pr 152. Zaku astuna lepoan. BEnb NereA 103. Ba-doa urrengo goxean astoa ta sakuekaz. Akes Ipiñ 33. Kamioitik arto saku bat bezela bota zuan lurreraño gizona. Ugalde Iltz 24 (32 zaku ). Urre-zakuetan eseritako aundikiak. Vill Jaink 130. Asto-karrera, eta baita gizonak ere zakuan sartuta korrika. Salav 101. Ogi piska bat irina eta / artotik berriz lau zaku. Mattin 37. Zalekeriak zakua zarratatu oi duala-ta. " La codicia rompe el saco" . Berron Kijote 217. Lau litro uretan beste eun gramo tomillo trapuzko zaku batean jarri. Ostolaiz 155. Areagaz betetako sakuen gañetik. Gerrika 78 (229 zaku ). Zakuaren barnean arbela edo lapitz-taula beltza, bere luma-etxe arkatz eta gomendako. Larre ArtzainE 13. Hona [salbuespen] zenbait, eta zeinek bere zakua eskatuko luke sailkatzekotan. MEIG VI 129.
    v. tbn. VMg 70. Gy 4. ChantP 90. Ud 34. Noe 47. JanEd I 32. Urruz Urz 61. HU Zez 37. Alz STFer 117. AzpPr 70. ForuAG 277. GH 1922, 156. Ox 58. EusJok 66. Muj PAm 60. TP Kattalin 196. TAg Uzt 131. Etxde JJ 44. Gand Elorri 198. Anab Aprika 29. Osk Kurl (-kh-; 65 saku). Erkiag BatB 158. Alzola Atalak 44. NEtx LBB 105. Uzt Sas 74. Etxabu Kontu 176. Ataño TxanKan 72. Saku: Apaol 72. Iraola 131. Altuna 61. Bilbao IpuiB 33.
    azpiadiera-1.1
    Badakika nik bezanbat? / Asmu badiat zaku bat. " J'ai cent ruses au sac" . Gy 146.
    azpiadiera-1.2
    (G-azp-goi, AN-gip, B; saku-patata V-gip), zako, saku (V-gip). Ref.: Elexp Berg (saku); Gte Erd 252; ZestErret; AntzHizk (saku). (Seguido de sust.). "Saku-patatia, [...] saco de patata. Iru saku-patata jausi jatzu tratoretik" Elexp Berg. "Joxepa ikusi najonan atzo ta saku-patatia emoten jon" Ib. "Zaku patata erosi [...], zaku patata bezela erori zen" Gte Erd 252. "Hamar zaku patata" ZestErret.
    Zamatu zutelako / zaku-garagarrez. It Fab 134. Eskaratz guzia saku ogiz eta barrika arnoz ihaurria. Laph 245. Zaku artua abenduain birano. HerVal 134. Sartu zuan eskua zaku-diruan. Bv AsL 69. Karga zako arbiya / biar zala artu. EusJok 16. Zaku-irina bezen zuri egina. Barb Sup 95. Herri guzirat ereman dute / zonbeit zaku irin! Etcham 186. Zaku urria gordia. Tx B 21n. Iparragirrek or utzitako / saku-diruaren billa. EA OlBe 46. Zaku-ondar asko zegoan balkoi ontan [...], beroien atzetik inguruko mendietara tiroka aritzeko. Salav 87. Zaku iriñak milla pezeta balio zuan. JAzpiroz 37. Or dator atzien ainbat bidian tatarrez, zaku patatie balitz legez. Gerrika 37. Bazuela zaku-ilar, kuia edo urde zenbait tratuz tratu erosia. Larre ArtzainE 136.
    sense-2
    2. Tela de saco; vestidura de tela de saco.
    Aspaldi zakurekin eta hautsekin emendatu ziratekeen. Lç Mt 11, 21 (TB, Ip, SalabBN, Or, Ker, IBe zaku, He zakhu; Samper beztidra latz, Dv, Ur, Ol zurdatz, IBk zakuki). Eta iguzkia beltz zedin bilozko zaku bat bezala. Lç Apoc 6, 12 (TB, Ur (G), Ip, Echn zaku, Dv zakhu, He sakhu; Ur (V) zurdazko eun, IBe zurda-oihal). Gure tresnak leratezke herak eta zakhuak. EZ Man I 114. Penitenziako saku onetan emen Jauna serbitu zutenak. Cb Eg II 207. Zaku batez bestitia. AR 166. Ortozik, zaku zantar ta zilizijoz jantzita. JJMg BasEsc 128. Asko da zaku bustiak ifintzea eta maiz bustitzea agudo sendatzeko. It Dial 77 (Ur zapi, Dv, Ip oihal). Kalamuki saku bat, burnizko katea soka batekin goapillatuta, espartzuzko oñetakoa eskuikoan, bestea agirian zuela. Aran SIgn 20. Damutasuna erakusteko, zakuz edo soñeko latzez yazten ziran. Ir YKBiz 263n. Bere apez-jauntzi guziak kendurik, zaku tzar bat ordain emanik. Zerb Azk 94.
    sense-3
    3. "Abscesus, [...] zornetégia, zorne zákhua " Urt I 42.
    sense-4
    4. (G-azp, S; -kh- H) Ref.: Lrq; Gte Erd 143; ZestErret .
     Vientre, tripa. " Zakhua betherik ioan da, il s'en est allé après avoir rempli son sac" H. "Ventre, dans l'expression zakia bethe, remplir le ventre" Lrq. " Orrek dauka zakua! (G-azp)" Gte Erd 143.
    Tripa-zakua bete biar du / gaztiak bere bolaran. (In Tx B 127 ). Gizagaxoak ango eltzaririk ezin yan, eta neri ematen zidenan. Nere zakuan biena errex kokatzen zinan. Or QA 102.
    sense-5
    5. (S ap. Lh, Lrq ).
    Hectolitro.
    sense-6
    6. (BN-arb-lab ap. Gte Erd) Último en una mano de mus. " Zaku zira (BN-arb)" Gte Erd 193.
    azpisarrera-1
    LARRUZKO ZAKU. Cartera.
    Ikasleak larruzko zakuz / ta saletxeetako neska apaiñak / berriketan. Mde Pr 288. Bere paperak larruzko zaku eder batetik jalitzen ditu. Larz Iru 14.
    azpisarrera-2
    XAKU.
    azpisarrerakoSense-2.1
    a) Bolso de mujer.
    Hartu ditutzu oro, ama? Paisola, xakua, oilaxkoak? Barb Sup 19. Atso xahar bati eskuko xakua kenduko zuela. JEtchep 113. Emazteki bat dena sanfreta ikusi zuen atseginekin, xakua eskuan. Ib. 114.
    azpiadiera-1.1
    Saco pequeño.
    Gero amaxok sartuz / lihozko xakuan, / pausuan jartzen nintzan / kutxaren xokoan. Etcham 221 (habla el dinero).
    azpisarrerakoSense-2.2
    b) (Fig.). Secreto. "Xakurra da; orrek badu bere xakua (AN-5vill)" Gte Erd 285.
    azpisarrera-3
    XAKU-ONDO. "(L; Lf), secondines" Lh.
    azpisarrera-4
    ZAKU HANDI (saku aundi V-gip ap. Elexp Berg). Panza de los rumiantes.
    Urdalll edo zaku aundia. Oñatibia Baserria 76. Jan zakarrak, bear bezela antolatu arte, zaku aundian egoten dira. Ib. 76.
    azpisarrera-5
    ZAKU HANDIA IZAN (-kh- Dv, A). "Zakhu handia izatea, être très secret" Dv.
    azpisarrera-6
    ZAKUAN SARTU. Engañar. "Norbeit zakhuan sartu, rouler, tromper qq.'un" Lh.
    Bazakiten lagunek etzela xaharra ostatutik plazarako bertsurik eman gabe, ez ordean nola zituen zortziak zakuan sartuko. Ox 204. Nola Uztariztar batek Angelesak zakuan sartu zituen. Zerb Azk 35. Soinu-joile gaizoak etzakien hori, zakuan sartu zutela eta denak haren sosetik dinga-dinga ari zirela edaten. Mozkortzetik 4 (ap. DRA ). Nik molde hori ez dutala nehoiz gogokoa izan, eta nor nahik sartzen nauela zakuan. Xa Odol 63.
    azpisarrerakoSense-6.1
    (Aux. intrans.). Equivocarse.
    Donazaharreko izenari bakarrik beha lezokena lephoraino zakuan sar litake. Zerb Herr 21-8-1958, 2.
    azpisarrera-7
    ZAKU BEREAN (Meter, etc.) en el mismo saco.
    Oro izen beraz deitzen ditugu, Boches, oro zaku berean. StPierre 21. Euskaltzaindia bera, garai hartan karlistaz josia, zaku berean sartzen zuten batzuk. (In Txill MEIG I 256 ). Ez ditut [apezak] oro zaku berean sartuko. Xa Odol 241.
    azpisarrera-8
    ZAKU-ERDI. Medio saco, mitad del contenido de un saco.
    Gutxieneko zaku / erdi bat igelso / jarri ziratenian, / anka gozo-gozo. MendaroTx 46. Ainbeste ziran zaku erdi pentsu preparau, beste bat ogei kilo baba... Gerrika 152.
    azpisarrera-9
    ZAKU-ERDIKA. Por medios sacos.
    Ori be, zaku erdika eta ogei kiloka pentsua eruatia legez zan. Gerrika 156.
    azpisarrera-10
    ZAKU-JOSTORRATZ. "Saquera, aguja de coser sacos" Lar.
    azpisarrera-11
    ZAKU-KARRERA.
    Carrera de sacos. " Arruko festetan zaku-karreratan ibili giñan " ZestErret.
    azpisarrera-12
    ZAKUKOAK ATERA (saku- SP). Emplear los últimos recursos, la reserva.
    Orduan zakukoak atheratzeintu [deabruak], dakizkien iokoak iokatzeintu: eta ikhusirik denbora guti duela tentatzeko, guti hari ahal dagien guztia balia arazitzen derauka. Ax 176 (V 118). Oraingo liburu ontan zakukoak atera nai nituke. Or Jaink 17 (ap. ELok 89).
    azpisarrera-13
    ZAKUPE (En casos locales de decl. sing.). Parte que queda bajo el saco, bajo la vestidura de saco.
    Bere jantzi edo sakupean zeramazkien gañera zilizioa ta burnizko katea gerrian lotuta. Aran SIgn 21.
    azpisarrerakoSense-13.1
    Aspaldi egiñen baitzuten penitenzia zakhu eta hautspean. He Mt 11, 21.
    azpisarrera-14
    ZAKU-SAIHETS.
    Errotara zetozanen zaku-saietsetan zan-ebaketa batzuk egin ebazala. "Costales" . Or Tormes 7.
    azpisarrera-15
    ZAKUTIK ATERA. Sacar de sus recursos, provisión.
    Amarru tzar hau ordutik / athera zuen zakutik. "Eut recours à son sac de ruses scélérates" . Gy 308.
    azpisarrera-16
    ZAKUTIK EDO ZORROTIK (L, BN-mix, S ap. A; zakhu- H). De un modo u otro. "Zakhutik edo zorrotik atheratu beharra" H. "Zakutik edo zorrotik nihaurena behar diat nik (L, BN-mix, S), de todas maneras me pagarás; litm., del saco o del zurrón yo necesito lo mío" A.
    Eskunetik edo ezkerretik, zakhutik edo zorrotik, tokian tokiko eta denboran denborako arabera, dugun jokha bizitzeari. EGAlm 1895, 22. Behar bildu bizitzekoa nonbeitik, zakhutik edo zorrotik. EGAlm 1896, 17.
    azpisarrera-17
    ZAKUZKO. De arpillera, de saco.
    Zakuzko jantzia eta alargun-soiñekoa erantzirik. Ker Iudith 10, 3 (Dv zurdatz, BiblE zakuki). Lo egiteko, zakuzko litera txiki bana. Gerrika 95.

    zaku

    zaku
    << zahar 0 / 0 zakuño >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper