OEH - Bilaketa

21 emaitza xaboi bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
xaboi.
tradizioa
Tr. El primer testimonio corresponde a Lizarraga de Elcano (xabon en el manuscrito y jaboi en la edición de Iturriaga). La forma mejor documentada es jaboi, empleada por autores meridionales. Hay también jabon en Txirrita (rimando con gona ), saboi en Orixe (saboi-askillo ) y txaboe en Erkiaga. Al Norte sólo se encuentran las formas suletinas xabo y xabua (det.).
sense-1
1. (R; Chaho, H (S), Lh), jaboi (V, G; ), jaboe (V; Lar, H (s.v. saboia)), xabon (B, Sal, S; ZMoso 68), jabon, xabo (Lh; xaboa det., H (S; s.v. jaboa)), xabu (S; Chaho (S), H (S)), xaun (BN-baig), txaboe (A), txaboi (V, AN; Lar, ), saboi (H), saboa ((det.).SP, H), jaboa (H (det., V, G)), sabona (G-nav), sagona (G-nav) Ref.: A (jaboe, txaboe, xaboi); Lh (xabu, xaun); Lrq /šabũ [oxítona]/; Ond Bac (sabona); Iz Als (sagoni); Etxba Eib (jaboi); Izeta HiztB2 (xabona); Elexp Berg (jaboe).
Jabón. "Xabón" Lar, . " Jaboiak urrindu dittu gaitz asko " Etxba Eib. . " Eskuek ongi garbitu xabonakin " Izeta BHizt2. v. salboin. .
Garbitzekó oiál agitz mantxátua, eztá áski pasátzea ureán arín arína, beárda lixua óna, autses, ur béros, xabónas igórzis óngi. LE Urt (ms.) 81v (ed. 1846, 227 jaboiez ). Onek ez du jaboyik ikutu egin zanetik. Sor AuOst 94. Marseilla deitzen den hiri handi batetan fabrikatzen die xabua. Eskual 24-4-1908 (ap. DRA ). Munduko xaboak eta hurak oro / Bildurik ere, eztiek xurituko / sortzez beltz dena, Bohame ala Morro. Andurain UskIb 39. Kamixa zarra, zikiña gona, / garbitutzeko falta jabona. Tx B 56. --A, ago pixka bat. Yantzi guziak artu ditun? --Bai, andre. --Jaboia ere bai? TP Kattalin 189. Jaboi-puska listari batekin lotuta. Anab Usauri 105. Miesa-erropa zuriak txaboiaz edo kuztoreaz garbitu. Erkiag Arran 134. Lukainka, jaboi kaja ta babarrun zaku gañean exerita. Ugalde Iltz 45. Txaboe idorra, labain eta ipizki txikia. Erkiag BatB 122. Aurreko gabean, gorputza jaboiaz ondo garbitu, ta beatzetako azkazalak moztu zizkidan amak. Osk Kurl 82. Jaboi asko miñin eta ezpanak zikin. (V-m). EZBB II 7. Errekara joan bear gero, jaboiarekin erropa dana garbitzera. BAyerbe 153.
v. tbn. Jaboi: Azc PB 360. SM Zirik 115. Salav 59. JAzpiroz 130. Zendoia 209.
sense-2
2. " Txabũ (S), adulación" A.
azpisarrera-1
XABOI-APAR. v. XABOI-BITS.
azpisarrera-2
XABOI-ASKILO. Pompa de jabón.
Lurbira au saboi-askilloa bezala ez al zezaken Iainkoak puztu, orain baño eun aldiz aundiago biurtzen dala? Or QA 205.
azpisarrera-3
XABOI-BELAR (Chaho; -belhar Hb; txaboi- Lar Lcq 56; txaboiberar Izt C 43; jaboe-bedar msLond ap. A). "Xabonera hierba, txaboibelarra" Lar. "(Lychnis diosea), jabonera blanca" Lcq 56.
azpisarrera-4
XABOI-BITS (H; txaboi- Lar). "Xabonaduras, txaboibitsa, jaboi aparra" Lar.
azpisarrera-5
XABOI-LILI (R; xabu-lili Alth Bot 21 A, Foix ap. Lh). Ref.: Arzdi PlantR 450. "Hierba jabonera (bot.)" A. Cf. VocNav: "Saboilili o xaboilili, nombre vulgar de la saponaria o hierba jabonera (Isaba)".
azpisarrera-6
XABOI-OLA (Chaho; txaboi-ola Lar). "Almona, fábrica de jabón, txaboiola" Lar.
azpisarrera-7
XABOI-OPIL (saboi-ophil L ap. Lh; H; sabo-opil H). "Savonnette" H.
azpisarrera-8
XABOI-TAKO. "Jaboi-tako, pastilla de jabón grande y rectangular" Elexp Berg.
azpisarrera-9
XABOI-UR. "Agua de jabón, refrigerante de las máquinas antes de la taladrina y demás lubricantes. Gure denboran, jaboi ura makiñetarako; gero agertu zan taladrinia" Etxba Eib.
Berenua artu dauenari jaboiura ugari emongo ddako. (V-ger). A EY IV 236.
xaboi
<< XABOI-BELAR 0 / 0 XABOI-LILI >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper