Harremana

    OEH - Bilaketa

    1290 emaitza volt bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    fidatu.
    tradizioa
    Tr. De uso general en todos los dialectos hasta principios del s. XIX; a partir de dicha época su uso disminuye, especialemte en el siglo XIX entre los meridionales. Al Norte sólo aparece fidatu , mientras que al Sur lo que se documenta es fiatu (tbn. fiyatu y, menos frec., pi(y)atu ), encontrándose fidatu sólo en Larramendi y Berrondo. En DFrec hay 12 ejs. (10 mer.) de fidatu y 2 de fiatu .
    sense-1
    1. (gral.; SP, Urt I 137, Ht VocGr 361, Lar, Añ, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H), fiatu (V-m-gip, G-azp, AN-gip-5vill; Lcc (-adu), VP 29r, Lar, H), piatu (G-azp-goi, AN-gip) Ref.: Lrq; Etxba Eib (fixau); Gketx Loiola (konta-katillu); Elexp Berg (fixau); Gte Erd 203 y 220.
    Fiarse, confiar. "Se fier, se confier" H. " Konta-katillu dek ori ta gutxi piau " Gketx Loiola. " Anesekin ez da piatzen (G-azp-goi, AN-gip), orregaz ezta fixetan (V-gip), horren baitan ez da fidatu behar (BN-arb)" Gte Erd 220s. v. fida izan, 2 fio, hidatu.
    Erho iokhatuia date hartan fida dadina. E 99. Fortunea kurela dana / aldi bat pensa ezazu. / Onezkero fia ze zatez, / ez artu fantasiarik. Lazarraga A8, 1173v. Ezpaita emazte edalea baithan zer fidaturik. Ax 407 (V 265). Eta hargatik utzi baniz / ahaid', adiskidez fida niz. O Po 23. Non fida, han gal. O Pr 337 (tbn. en Arb Igand 134). Nere zeruko Aita ta graziaren jabea, nizaz baño ere zuzaz obeto fia naiteke. Cb Eg II 44 (Dv LEd 89 sinheste hainitz hobea nuke zu baithan). Ezi obligázioak kunplitu ez ta fiátzea debozioetán dá parátzea dilindaká istupasko ari batétik. LE Prog 108. Holako elhetara nor laite fida? Egiat 172. Geregan fiatu eta arrotu bear ez gerala, baizik alde batetik kontuz bizi. Gco I 443. Nos gitxiago pijauko gara bizitziagaz, gazte, sendo, osasuntsu bat urak, edo subak, kalenturiak, edo naibagiak ordubete-garreneko illda, luurperatuten dabenian baino? fB Ic III 263. Enemigo beldurrez / gau ta egun zebiltzen, / kasikan iñun ere / fiatu ezin zen. Xe 158. Klara, fiatu ziñan / besten esanian. Yanzi 94. Baina fidatzen zen jakinen zuela Isabela hartara ekartzen. Mde HaurB 22. Ez geiegi piatu. Arkumelarruz jantzitako otso amorratu asko dago. MAtx Gazt 83. Ez nintzan piyatzen bakarrik abiatzera, amilduko zan beldurrarekin. Salav 64. Etzaiteztela iñor fiatu / eiztaiaren esanian. (In Xa EzinB 126 ). Ostatuko neskatx(a) ederrakin eta bide ondoko aritzekin, ez diteke fiatu. (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1955. Orregatik, bearbada, geiegi fiatu giñan. Alkain 124. Edozein lekutan saltzen da erretxiña, baiñan ezin leiteke piatu. Ostolaiz 57. Eroslean behin fidatuz geroz. Larre ArtzainE 204. Ez gaitezen behintzat gure indarretan fida. MEIG VII 132.
    v. tbn. Mat 247. Volt 248. EZ Noel 130. Harb 348. Hm 193. SP Imit II 9, 4. ES 179. Ch III 45, 3. CatLav A 4r (V 4). He Gudu 39. Mst I 7, 1. Lg I 303. Mercy 6. Brtc 250. Xarlem 728. Dh 74. Jaur 148. Etch 274. Arch Fab 139. Bordel 171. Gy 312. Hb Esk 69. ChantP 54. CatS 42. UNLilia 8. JanEd II 62. Zub 121. Auspoa 97, 119. JEtchep 32. Ardoy SFran 334. Mattin 109. Xa Odol 341. Berron Kijote 184. Fiatu: OA 146. DurPl 77 (fijatu). CrIc 53 (fiau). Añ LoraS 75. AA III 625. FrantzesB I 36. Izt Po 109. It Fab 253 (fiyatu). Bil 87 (fiyatu). Arrantz 79. Noe 56. Arr GB 33. Xe 200 (fiyatu). PE 55. Bv AsL 216. Alz STFer 119 (fiyatu). Tx B I 76 (fiyatu). Txill Let 98. Vill Jaink 176. EZBB I 24. Piatu: Mg CC 159. Aran SIgn 44. PE 41. Sor Bar 105 (piyatu). Moc Damu 16 (piyatu). Urruz Zer 125. Tx B I 236. MAtx Gazt 76 (piyatu). BBarand 83.
    azpiadiera-1.1
    " Fidxe zaitxez! Equivalente a: fíate y no corras" (V-ger). Ort Voc.
    azpiadiera-1.2
    (Con dativo).
    Baldin abrastasun inikuoetan leial izan ezpazarete, abrastasun egiazkoetan nor fidaturen zaizue? Lç Lc 16, 11. Iinkoari nahi ezpazira fidatu, nori nahi zira fidatu? Tt Arima 122. Ene beharretan eziñ bertze nihori fida nakioke zuri baizen. Ch III 59, 1. Jesus bera ordean ez zitzaien fidatzen hei, guziak ezagutzen baitzituen. He Io 2, 24 (HeH etzuen ustekida handirik). Tobiak erran zian / bere semiari / eledin fida emaztiari, / ez arduari, ez mihiari. Xarlem 1484. Miriku bati fidatzen gaizko osasunaz. Dh 235. Fida hakit arras niri. Gy 42. Ez natzaio piyatzen / alimaliyari. Noe 62. Holako jender ez da sekulan fidatu behar. Laph 82. Etzieztela fida amodioari! ChantP 198. Ez gaitela, to, fida / lausengariari. Zby RIEV 1908, 759. Ele ederreri ez fida. Etcham 65. Eni fida hakit, harren, eta ez dezanala gehiago negarrik egin. Mde HaurB 22. Zerorrek, irakurle, ikus dezakezu zeure begiz, nere hitzari fidatzen ez bazatzaizkio. MEIG III 87.
    v. tbn. Harb 373. EZ Eliç 238. Hm 54. He Gudu 111. Monho 138. LuzKant 69. Elzb Po 189. Barb Sup 109. EZBB I 94. Larre ArtzainE 226.
    sense-2
    2. (VocBN, Dv), fiatu (Lar, Añ, H). (Aux. trans.). Fiar, encomendar. "Fiar a uno" Añ. "Cautionner" H.
    Eztiozu halakoari sekereturik fidatzen. Ax 538 (V 346). Bertzei hainitz enplegu eta egiteko fidatu zaie. SP Imit III 49, 5 (Ch emanen zaizte, Ol egotziko zaie). Ta tximista hain bero oni [...] / Balaren indarra zion fidatu. Lar Gram 391. Eta zuri fidatü ezteitzien egitekuetan etzitiala sar. Mst III 25, 1. Eman beharko zuela bizia fidatzen zion arthaldearentzat. Lg II 294. Zer ez du irabazi zutan kondatzeaz, / bere intres miñenak zuri fidatzeaz? Lg ( in Iraultza 121 ). Bere ohorearen artha fidatzen diote. Mih 31. Onik onena autu bear dozue fietako zuen konzienzia. Añ LoraS 38. Ez fia iñori / fuero-kontu ori, / gure buruari, / ikusiak ikusi, / fia gauz ori. It Fab 214. Hark zuen gure gizona / griña handian ezartzen, / bere sosak nori fida ziotzaken. Gy 241. Edozein gauza dute fidatuko hari. Hb Esk 195. Othoitz labur batean gutiz gehienak Lurdeko Ama Onari gure buruak fidaturik. Zerb Gerlan 64s. Hiri fidatzen daiat beraz erresuma guzia! Zerb IxtS 27. Segeretua Jainko onari nola fidatu zion gizon jainkotiarrak. Mde Pr 177. Emazteari segeretuen fidatzetik [begiratu] . EZBB II 24.
    v. tbn. Astar II 179 (fijatu).
    azpiadiera-2.1
    "Vendre, acheter à crédit" H.
    azpisarrera-1
    FIDATUAN. Al fiado.
    Fiatura saldu dituan gauza aetan [...] [Gauza aek] fiatuan emateagatik beragatik eraman ote debean eskuko diru pronptoan balio zeban baño prezio geiago. OA 164.
    azpisarrera-2
    FIDATURA. Al fiado. v. fiara.
    Fiatura saldu dituan gauza aetan. OA 164.
    azpisarrera-3
    FIDATURIK. Al fiado.
    Ni ez nagozu eske fiaturik / ez urregorria ez laborea. Lazarraga B3, 1153v. Ea engañurik egin daben erostean [...] edo saldu daben fiadurik gorago zeinda pagua ordu presentean eginik <egonik>. " Más al fiado que al contado" . Cap 109.
    azpisarrera-4
    FIDATZEKO (S ap. Lrq; Dv). Digno de confianza.
    Zer fidatzekoa, Mari-Eder! Barb Sup 78. Nere adimendua eztela fiatzekoa, lege itsu batzuen araura tajutua dagoelako. Vill Jaink 92. [Mandoa] alkilerreko oietakoa izanik ez bait-zan fidatzekoa. Berron Kijote 105.

    fidatu

    fidatu
    << fiadore 0 / 0 fijatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper