OEH - Bilaketa

1290 emaitza volt bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 eri.
tradizioa
Tr. Las variantes más extendidas son erhi al Norte y eri en los textos navarros. Hemos encontrado erri en Oihenart, Haraneder, Monho, Hiribarren y Lapeyre, y errhi en Laphitze y alguna vez en ECocin ; la forma suletina moderna ehi apenas aparece en los textos. Encontramos la grafía heri en Beriain, Mendiburu y Samper.
sense-1
1. (AN-egüés-erro-ilzarb, Ae, Sal, R; Añ (AN); erhi L, BN, S; SP, Urt I 12, Ht VocGr, Lar, Lecl, Arch VocGr , VocBN, Hb, Gèze, Dv, H), erri (Volt 74, Deen II 96, Hb, H), ehi (S) Ref.: VocPir 255; Bon-Ond 140; A (eri, ehi); Mdg 163; Lrq (ehi, erhi); ContR 519, 531; Iz R 298 y 306; Satr VocP; EAEL 14; Echaide Nav 145; Gte Erd 54.
Dedo. "Doigt, soit du pied, soit de la main" H. " Erhi, forme ancienne de ehi " Lrq. " Éri 'dedo'; eri txipi, eri ñóttua '(el) dedo meñique'; eri gizena 'el dedo gordo'; eskuko, zankoko 'dedos de la mano, de los pies'" ContR 531. " Erhian eraztuna du (BN-arb)" Gte Erd 54. v. 1 behatz. Tr. General en textos septentrionales y navarros.
Baina Iesusek beheiti gurthurik erhiaz skribatzen zuen lurrean. Io 8, 6 (LE erias ). Pasatzen dituela heriak ezkerreko soñetik eskuietako soñera. Ber Doc 97r. Erhi zaulhiak. EZ Man II 134. Berze profetek agindu / zuten xolki mihiaz, / zuk ordean erakutsi / hurbilletik erhiaz. EZ Noel 166. Eskiribatzen hasten zarenean, ezin higi ditzakezu erhiak, lothuak bezala daude. Ax 90s (V 61). Ganibet berbatek debaka ogia eta erhia. O Pr 179 (Po 38 erri ). Eskua eman du gauza bortitzetara eta haren erhiek erabilli dute ardatza. SP Phil 380. Zoin erhiaz ere erakutsi baitü. Bp II 112. Nor diren nik hemen izendatu gabe eta erhiaz erakutsi gabe. ES 196. Eskuieko beatza lenbiziko eriareki gurutzaturik. El 23. Berek ordean [kargak] ez dituzte nahi erriaz higitu ere. He Mt 23, 4 (Io 20, 25 erhi ). Ta ez eskurik eta ez oñik eta ez heri-behatzik igi zezaken. Mb IArg II 333. Zenbat behatz-heri ditu nere eskuak? Ib. 354. Uztarri dorphe bat berek erriaz ere ukitu nahi etzutena. Lg II 183. Erhiez hunkitü gabe. CatLan 140. Aphezak bere erhiak garbitzean. Brtc 23 (tbn. en MarIl 51 y Arb Igand 197). Badakizu arauz zer den lakhatsa. Ardura jiten zaie haurrer erhi artetan. Ip Dial 23 (Dv erhi; Ur atz, It beatz ). Eta aditzailetarik bat errhiaz erakusten zuela [...]. Laph 151. Eskuieko eskuko bi eriez kurutze baten egitea. CatSal 17 (CatR eriez, CatAe eries; CatMaq 386 beatzeki, CatEliz 459 beatzekin, CatUlz 11 biatzeki ). Erhi zimur eta luze bat nere aldera hedatuz. Elzb PAd 50. Emozue erreztuna errian, eta oinetakuak zanguetan. Lap 225 (V 101).
( s. XX) Ekustiagatik zer dion eriartetan. Mdg 164. Beha, bertzalde, laborarien beren aztaparrer: ondar neguko mandoak erhi arteetan idekirik, odola dariote gaizoek! JE Bur 31. Erhi bat ezpainen gainean, eskuaz, ixil ditezen manatzen diotela bertzeri. Barb Sup 57. Eskuko erhiak zalu zalua ibilaraziz. Ib. 88. Seminarioko apez gei Biarnesek ez ahal deroie horri eria südürpian igaraiten! Const 18. Erriak gogortu zauzkit. Etcham 163. Bere erhitik erraztuna khendurik. Zerb IxtS 27. Ez ginezake eria suan eman gero ere etzirela hala egon zenbeit! Zerb Azk 95. Erhi batez bere muxtatxak perekatuz. JEtchep 100. Ene bortz erhiak esku muthurrean ditudan bezen segur. Larz Senper 50. Malacca? Erran zitaken Xinaren punta, itsasoan erhi luze bat iduri sartua. Ardoy SFran 183. Jainkoari eskerrak hortan gelditurik: / geiagokorik gabe bi erhi mozturik. Xa Odol 136. Hobendunak altxa dezala erhia. EZBB II 74. Guri mehatxu eginez erhiaz. Larre ArtzainE 158.

v. tbn. Zub 65. Or Eus 300. Mde Pr 78. Erhi: Arg DevB IV. Gç 78. Mong 591. CatLav 252 (V 127). Xarlem 349. Arch Fab 223. ChantP 94. Zby RIEV 1908, 419. CatJauf 29. Ox 147. Lf Murtuts 10. Osk Kurl 78. Erri: Monho 158. Hb Egia 12.
azpiadiera-1.1
(BN-baig ap. Satr VocP ; Aq 47).
Dedo pulgar. "Dedo pólice, heria (R)" Aq 47.
sense-2
2. "Mesure. Erhi bat, erhi trebes bat zabal, large d'un doigt, d'un travers du doigt, d'un pouce" H. v. ERI-TREBES.
Errhi baten loditasunian. ECocin 32.
azpisarrera-1
ERI ANALARIO.
Dedo anular.
Ezar ezozü erhastüna / Esküüneko laur den erhian / Hura erran nahi beita / Erhi analariuan. Xarlem 208.
azpisarrera-2
ERI HANDI (R-is-uzt, BN-baig, S; Dv). Ref.: A (eri); ContR 519. Dedo pulgar.
azpisarrera-3
ERI-BEHATZ (Ae, Sal, R, ehi-behatz S; eri-beratz AN-erro; erhi-berhatz Hb). Ref.: VocPir 257; A Apend (eri beratz); Lrq (ehi); Iz R 306; ContR 519. Dedo pulgar. "Eribiatza, dedo pulgar" Mdg 163. "Erebíatza (5 sil.), el dedo pulgar (lenengo eribíatza esan zuen)" Iz R 306. v. 1 behatz (4).
Ebakizió leník eri-beátza, geró urbiléna, gero gañarákoak. LE JMSB 314. Eskuineko eskuko erhi behatzaz hirur Kurutze egitea. CatLuz 8. (CatAe 14 y CatSal 15 eri beatzaz, CatR 15 eri biatzaz) Ehi behátz müthürrái éman ziuá martéllü kháldü izigarrí bat. Lrq Larraja RIEV 1935, 141.
azpisarrera-4
ERI-BIHOTZ.
azpisarrerakoSense-4.1
a) (Sc ap. A ), ERPIHOTZ (BN-baig ap. A ).
" Erpihotz, extremidad del dedo" A. " Erhi-biotz, yemas de dedos" Ib. (s.v. eri ).
azpisarrerakoSense-4.2
b) " Eri-biotz (R), biotz eri (R-vid), dedo del corazón" A.
azpisarrera-5
ERI-BIZAR.
"(R) padrastro" A (s.v. eri ).
azpisarrera-6
ERI-BIZKAR.
" Erhibizkar, articulaciones del dedo" A.
azpisarrera-7
ERI-BURU v. erpuru.
azpisarrera-8
ERI-HEZUR.
" Eri-exurrak jar erazi (S), hacer sufrir lo indecible" A. "" A.
azpisarrera-9
ERI-KAPELA.
"(L-ain), dedal" A. v. erkapelu.
azpisarrera-10
ERI-KOSKO (R, -koskor Sal). "Articulaciones del dedo" A.
azpisarrera-11
ERI-LUXU. "Indice" A Apend.
azpisarrera-12
ERI-MAMI. v. ermami.
azpisarrera-13
ERI-MOKO (H). Punta del dedo.
Igor ezak Lazaro, busta dezan bere erhi mokoa urean eta refreska diezadan mihia. Lc 16, 24 (HeH, Dv erhi mokoa; He erriaren mokoa, TB erhi punta).
azpisarrera-14
ERI-MOTTO. "(L, B), dedal" A.
azpisarrera-15
ERI-MOTZ. "Erhimotz (adj.), qui est privé d'un ou de plusieurs doigts de la main" Dv.
azpisarrera-16
ERI-MUINTXO. "Erimuntxo (R), yemas de los dedos" A.
azpisarrera-17
ERI-MUTUR (S, R ap. A; S (Foix) ap. Lh). Punta del dedo.
Erhi muthurrak bere makilari josiak. Barb Sup 174. Nola orai ez milika erhi-muthur hori, ez balitz ere haren garbitzeko baizik? Lf Murtuts 10.
azpisarrera-18
ERI PITIN (erripittin Hb). Dedo meñique. "Pitin (adj.) se joint au mot erhi pour signifier petit doigt (Hb)" Dv.
Nihork ez lezake eman erripitina suan hamar bihiren errateko denbora. Hb Egia 151. Altxatzen du erhi ba.erhi pitina. Zerb Ipuinak 127.
azpisarrera-19
ERI POTOTS (L-sar ap. A; Dv (BN-lab), H). Dedo pulgar; dedo gordo del pie. "Pouce, gros orteil" Dv. "Pouce de la main ou du pied" H. "Dedo pulgar" A.
Eskuineko eskuaren eta eskuineko zangoko erhipototsen gainean. Dv Ex 29, 20 (Bibl erhi potots).
azpisarrera-20
ERI POTZOR (erhi p. H s.v. potzorra). Dedo pulgar.
azpisarrera-21
ERI PULGARE (AN-ilzarb ap. Bon-Ond 222). "Pouce" Bon-Ond.
azpisarrera-22
ERI-PUNTA (erhipunta Urt I 12). Punta del dedo.
Garbitzen ditu heri puntak ures. Ber Trat 60r. Eta egor iazadazu Lazaro, hark bere erhi puntaz urean bustirik mihian utki nazan. Ax 597 (V 384). Bere gitarraren zainak edo sokhak erhi puntaz ukhituz. SP Phil 521 (He 529 erri puntaz ). Ikusi zuste errelijiosoek eri-puntak gori goria sua bekala. (73). LE-Ir. Berek nai ezdeinian eztere arrimatu eripunta [karga] mobiaraztako. Hual Mt 23, 4 (Samper heripuntara ). Gizon zuzena eta langilea, bainan jokolaria bi zangoetako erhi puntetaraino. Zerb Ipuinak 329. Erhi puntekin karraka eta ixtila barnago baizik ez sartzen. Barb Sup 46. Erhi puntaz erakusten zioten Murtutsen jar-lekua. Lf Murtuts 6. Begietarik erhi puntetaraino. Ardoy SFran 296.
v. tbn. TB Lc 16, 24
azpisarrera-23
ERI-TREBES. Pulgada. "Pouce" Ht VocGr 406, Lecl. Tbn. H s.v. erhi. v. supra (2), HATZ-BETE, ontza (3) .
Adarra moztean, uzten da erhi trebes bateko muthurra eta ez gehiago. Dv Lab 359. Gisu urak altxatu behar du bi edo hiru erhi trebes ogi haziak baino gorago. Ib. 51. Haziak bi, hiru erhi-trebes lur aski ditu gainetik. Ib. 329s. Erhi trebes baten largotasunian. ECocin 42. Bonetaren kaskoan xuxen zilua, / Phuntuz bildua; / Hirur laur erhi trebesetan xuti bilua. ChantP 94. Urin gatz gabez estaliak bi erhi trebes lodi. JE Bur 87. Bi erhi-trebes arno xuri hortarik. Barb Sup 21.
azpisarrera-24
ERI TXINKAR (R-vid, erhi t. BN-mix, S; Dv; eri txingar AN-erro, Sal; erhi xinkher S; e. txinker H (S); erhitxinker Gèze; ehi txinker S). Ref.: A (txinkar, eri); Mdg 163; A Apend ( eri txinkar, eritxingar); Lh (xinkher); Lrq (ehi-). Dedo meñique. "Auricularis erhi xingarra" Urt III 202.
Naibáda mintzátu / eméngo gisára, / Jaunak enpleátu / dú eri txingárra. LE Kop 29. Nere erhi-xingarra. Gy 13. "Jinkua" jüraturik bi erhi txinkherrak khütxatzen deitzo baizik eta egia diula. GH 1932, 505.
azpisarrera-25
ERI-TXISTU. Silbido que se hace con los dedos en la boca.
Erhi txistua joten zekian. Sartu bi atz ahoan eta huuuiii! egin zuan. Osk Kurl 158.
azpisarrera-26
ERI-XINGIL ( erhi x. Dv), ERI XIKIL ( ergi x. H). "Xingil, précédé de erhi, petit doigt de la main ou du pied" Dv. "Erhi xikilla, petit doigt" H s.v. ttipia.
Ezkerreko erhi xingilaz. HU Eskual 24-4-1908 (ap. DRA ).
eri
<< erein 0 / 0 2 eri >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper