Harremana

    OEH - Bilaketa

    690 emaitza var bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mendeko.
    tradizioa
    Tr. Documentado en autores occidentales desde la segunda mitad del s. XVIII, así como en Duvoisin, Goñi (80), Iraizoz, Izeta y en un texto de Larrainzar de 1905 (FLV 1988, 269). Hallamos la var. bendeko en msOñ (21v). En DFrec hay 17 ejs. de mendeko, todos ellos meridionales.
    sense-1
    1. (V, L; Lar, Añ, Izt, Dv (G), H (V, G), Zam Voc), bendeko (V-gip) Ref.: A; Lh; Etxba Eib (bendekua); Elexp Berg (bendeko) .
     Subordinado, inferior; súbdito; siervo. "Súbdito" Lar. "Siervo de Dios, [...] Jainkoaren [...] mendekoa " Lar, Añ. "Absoluto, askatua, iñoren mendeko eztana " Izt. " Elizaren mendekoak, les fidèles" Lh. v. menpeko, meneko; cf. MENDEKO (s.v. 2 mende).
    Bada orañ, zure damu gorrian, kastiguaren mendeko izango zera. Cb Eg II 41 (Dv LEd 85 mendeko). Amorioz artuaz mendeko ta beragokoak. VMg 19. Errege bat ez dala izango errege bere mendekoak laguntzen ezpadioe. Ib. 61. Mende ta eskupekoen bizitzea. Añ CS 61. Dabid zan Errege ta beragatik, bere mendeko guzien burua. AA III 549. Pobria zeiñ aberatsa, mendekua zeiñ agintarija. JJMg Mayatz 121s. Bere anaien mendekoen mendekoa izango da. Ur Gen 9, 25 (Urt muthillen muthill, Dv sehien sehia, Ol yopuen yopu, Ker morroien morroi, BiblE esklabuen esklabu). Geiago arrotu zan, eta serbitzari eta mendeko bat zala azturik [...]. Lard 16s. Bere mendeko guziak pakerik gozoenean bizi ziran. Ib. 211. Diputazinoeko Jaunak [...] izatia jakitun eta ardura andikuak eurén mendekuen ondo-egotia gaitik. "De sus administrados" (1858). BBatzarN 179. Nagusi izan baño mendeko da oba. AB AmaE 407. Morroi edo mendeko izan bearko eieban. Ag Kr 181. Bereterburu jaunari beraren adiskide ta mendeko Andres Artesarri apaizak. A Ardi 75. Ez gera egundaño iñoren mendeko (morroi) izan. Ir YKBiz 323. Emaztea lagun, ez mendeko izan diten. Or Eus 363. Gudarozte zatietako Buruak Oroagindu au burutik oñeraño mendekoen aurrean irakurri bearra dute. EAEg 23-5-1937, 1696. Sarjentoa ta bere mendekoak pipertuta zeuden. NEtx Antz 141. Anima, dudan oro / eman nion mendeko. Or in Gazt MusIx 200. Bere ondoan beti mendeko / izan da emakumia. Olea 278. Aundiak beren lekuan geratu itun; mendekoak, berriz, etsaien eskuetara saldu zizkiteken. Ataño TxanKan 57. Baiña ai zer irakatsi ederra agintariak mendekoari emateko! AZink 115. Euskaldunok ez dugu, herri gaietan izan ezik, kultura berezirik: mendeko gara. MIH 115. Besteren mirabe eta mendeko bihurtuko da. MEIG VIII 65. Euskara mendeko ikusten dut gero eta mendekoago erdararen. MEIG VII 41.
    v. tbn. Mg CC 241. CrIc 69. Gco II 47. JJMg BasEsc 284. Arr GB 32. Itz Azald 32. KIkV 67. KIkG 54. Tx B II 97. Zait Sof 130. SMitx Aranz 21. Mde Pr 179. Etxde JJ 232. Izeta DirG 58. Vill Jaink 177. NEtx LBB 168.
    sense-2
    2. (Uso adj.).Fácil, no penoso (trabajo).
    --Gaur arbola aundiak zeudek gure parean eta oiekin lan gogorra izango diagu! Beste batzuetan arbola txikiagoak [...] ta: --Gaur lan mendekoa zeukagu, arbol politak dituk-eta! BasoM 101. Emendik aurrerako lanak mendekoak ziran: egurra ekarri menditik, orbel puska bat bildu gaztañadietan da abar. TxGarm BordaB 31. Eziña mendeko egiñik, Teresa ama oraingoz San Jose Komentuan aurkitzen da bere alabakaz. Onaind STeresa 75.
    azpiadiera-2.1
    "Erraz manejatzeko moduko objetua. Mendeko egur bat. [...] Sendua eztanian, meetxua danian" Elexp Berg.
    sense-3
    3. (Oración)subordinada.
    Mendeko perpausean. MEIG VI 151. [Perpaus] nagusiak eta mendekoak bereizten direla. Ib. 143.

    mendeko

    mendeko
    0 / 0

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper