Harremana

    OEH - Bilaketa

    178 emaitza ugazaba bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    maingu.
    tradizioa
    Tr. Maingu es la forma empleada por la mayoría de los autores septentrionales y alto-navarros, así como por algunos guipuzcoanos. Hay manku o manko en Arrese Beitia, Txirrita, B. Enbeita y Anduaga, mangu en Astarloa y mango en el no muy fiable Voltoire. La forma maink(h)u se encuentra en Hualde, Inchauspe, Lapeyre (212 (V 95)) y Lafitte, maik(h)u en Sauguis y Prop, mainko en Cardaberaz, maingo en Lauaxeta y maingi en textos navarros. Maindu de Xenpelar parece deberse a influencia de la rima. En DFrec hay 3 ejs. de maingu .
    etimologikoa
    Etim. De lat. mancus .
    sense-1
    I. (Adj.).
    azpiadiera-1.1
    1. (G, AN-5vill-araq-ulz, L, B, BN-baig, Ae, Sal; SP, Deen I 473 <mae->, Urt III 34, Lar, Aq 700 (AN), Añ (G, AN), Arch VocGr , VocBN , Dv, H; -iñ- Ht VocGr 334; mañgu Volt 55), maiki (AN-araq), maiku (-kh- H), maindu, maingi (G-to, AN-araq-ulz-egüés-erro), maingo (H), mainki (AN-olza), mainko (H), mainku (Sal, R; -kh- H), maki (G-nav), mangi (Añ (G, AN)), mango, mangu ( VP , H), manko (V-gip), manku, meinku (Sal) Ref.: Bon-Ond 154; A (maingu, maingi, mainku); A Apend (maingi); Echaide Nav 256; Iz ArOñ (mankúa); Ulz (maingi) Izeta BHizt; ZMoso 58,66 .
     Cojo. "Baldado" VP 60r (podría significar tbn. 'manco').
    Gaizto andurra, nor aiz i gaizto andur bat baizik, antzare (?) <ancare>maingueki goztatzen aizen ori. (Pamplona, 1563). ReinEusk 55. Zakuskianean mutuak minzatzen, hebainak sendaturik, mainguak zabiltzala. Lç Mt 15, 31 (He, Dv, SalabBN (-iak), Echn, Samper, Leon maingu, Hual maĩnku; Ip txankhü, Ur, Ur (V), Ol, Or, Ker, IBk, IBe (h)erren). Maingi zioak ori (Ostiz, 1576). ConTAV 5.2.4, 108. Mangoa da. Volt 190. Zahar, itsu, maingu, hebain, eri hura. Ax 183 (V 124). Anzara maikua arrunt. Saug 10. Itsuak argitu direla, mainguak xuxendu. Lg II 153. Maingu tropa bat. Monho 38. Maingíak ibiltzen. LE Kop 81. Kantidáde andi bát eri, itsu, maingu, eár. LE Io 5, 3. Eta zen bi zangoetarik maingu. Dv 2 Sam 9, 13. Ez dut maingu gelditu nahi. Laph 14. Oteketan besterik / ezpanu izandu / gaur enitzan egongo / anketikan maindu. Xe Bertsol 233. Mainku bat bi aldetarat trinkulin trankulin zohan. EskLAlm 1873, 11. Lau gathu zahar, anjelusean, / bat maingu, hirur saltoka. Elzb Po 208 (reproducido en Barb Sup 117 y Or Eus 113). Sortzez maingu eta mutu zuten haurra. Jnn SBi 106. Mainkhiak eta herbalak ebil erazten zütian. Ip Hil 154. Kille mainguari. Iraola 58. Billabonako mankubarekin. Tx B I 24. Orai ez nintzen egongo / belaunatik maingu. Yanzi 107. Zeren naizen maingua. Ib. 113. Maingi ta itsuak. Ir YKBiz 295. Antzara mainguaren urhatsa zuela. Lf Murtuts 43s. Maingua naiz. Mde Pr 156. Eta mankuak dabiltz / dantzan ta jolasen. And AUzta 141. Gizonxka bat erdi maingu, erdi eskale. Ardoy SFran 96. Jende gezurtie, maingia baño lenago arrapatzen da (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1208. Ardi mainguen lotzea. Larre ArtzainE 85.
    v. tbn. ES 180. Brtc 103. Hb Egia 98. Zerb Azk 17. Xa EzinB 117. Maingi: ErroSerm 272.
    azpiadiera-1.1.1
    (H) .
    (Aplicado a cosas).
    Bi ohexka, mahain bat eta kadera bat maikhua bagintuen. Prop 1897, 138.
    azpiadiera-1.1.2
    (Fig.).
    Gauza ederrak erranik ere, mainku-airean atheratzen badira [pertsuak] . Lf ELit 92.
    azpiadiera-1.2
    2. (L, BN, S; SP, Lar, Añ (G), H), maingo (H), mainko (H), mainku (-kh- H), mangu (H), manko (V-gip), manku (V-arr-oroz) Ref.: A (maingu, manku); Iz ArOñ (mankúa) .
     Manco. "El que tiene el brazo o la pierna inútiles de nacimiento" Iz ArOñ.
    Zenbat lan egiten dituzten mainguak eta eskurik etzutenak. Mb OtGai I 156. Esku gabe, edo obra onak egiteko mainkoa. Cb Eg I 105. Errenak, itsubak, mankubak, tuillidubak edo beste faltaren batzuk euki zitubenak. Zuzaeta 106. Ezta an izango ez errenik [...] ez mangurik. Astar I 113. Eperra maingu da egoti. Izt Po 137. Arrezkero txangue edo mangue etzala palta etxe artan esaten due. (G-goi). JMB Mund IV 115. Mutil maingo, arpegi-gorri. "Manco" . Laux AB 55.
    azpiadiera-1.3
    3. (AN-gip-5vill, BN-arb), mainku (BN-arb; -kh- H), maiku, manku. Ref.: Gte Erd 287, 289. (Fig., gralmte. acompañado de burutik). Inútil, torpe. " Ez naiz, uste baduzu ere, burutik mainkhu " H.
    Etzan bere denporan burutik mankoa. AB AmaE 235. Bere zaharrean [...] burutik maingu ez dena. HU Zez 130. Ez zukeela kaskoa zangoak bezain maingu. Lf Murtuts 6. Baña ugazaba ez da mankua, / tratu barria ein dau sekulekua. BEnb NereA 48. Biziki langile handia zen [...] eta ez burutik maikhu. Herr 25-6-1959, 2. Ba! Ez duk burutik maingu! (AN-5vill). Inza NaEsZarr 1732.
    azpiadiera-1.3.1
    manka. (Con marca de género).
    Neure andria ez da burutik mankia / erderaz ere badaki euskaldun garbia. Auspoa 106, 134. (ap. ELok 281)
    azpiadiera-1.4
    4. " Mangu (V-arr-oroz-m, G-azp), entumecido" A.
    sense-2
    II. (Sust.).
    azpiadiera-2.1
    1. (VocBN A; Dv, H), mainku (BN-lab ap. A; -kh- H). Cojera. "Mouvement qui fait boiter. Yakobek maingu handi bat du" VocBN. "Mainku ttika bat (BN-lab), una ligera cojera" A.
    azpiadiera-2.1.1
    " --Zer du ez etortzeko? --Zer duen? Zakurren maingia (AN-araq). --¿Qué tiene para no venir? --Excusas." Inza Eusk 1927, 145. Belaunako maingua / ezta aisa kentzen. Yanzi 111.
    azpiadiera-2.2
    2. (Fig.). " Egiteko hortan bada nonbait maingua, dans cette affaire il y a quelque part un défaut, ou cette affaire cloche de quelque côté" Dv.
    azpiadiera-2.3
    3. " Eztu burutik maingurik bere aldeko (AN-5vill), berak nai duenerako buru ona du" Inza NaEsZarr 1481.
    azpisarrera-1
    ESKU-MAINGU. "Manco de manos, esku mankua" Lcc.
    azpisarrera-2
    MAINGU-DANGALA. "Mainku-dangala (R-uzt), renqueando mucho" A.
    azpisarrera-3
    MAINGU EGIN (AN, L, BN ap. A; Dv). Cojear.
    Zenexala sartu zen maingu eginez. GAlm 1952, 17. Bi zango horiekin maingurik egin gabe beharko ginuela ikasi kurritzen. Larre ArtzainE 204.
    azpisarrerakoSense-3.1
    (Con adj.). " Idi horrek maingu handia egiten du " Dv.
    Iñork ez du konpondu / nere belaunikan, / maingu ederra egiñez / nabilla oraindikan. Yanzi 110.
    azpisarrera-4
    MAINGURIK (H). Cojeando, en estado de cojera.
    Obe duk hire, maingurik bizitzean sar adin, ezen ez bi oinak dituala gehenara egotz adin. Lç Mc 9, 45 (He maingu; Dv, Leon zango-motz, Ol, IBk (h)erren, Or, Ker, IBe (h)ankamotz).

    maingu

    maingu
    << lur 0 / 0 mamu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper