OEH - Bilaketa

178 emaitza ugazaba bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ernegatu.
tradizioa
Tr. Usado por autores meridionales desde el s. XVI. El uso más frecuente parece ser con auxiliar transitivo, aunque no faltan ejs. con intransitivo (bipersonal en Lardizabal).
sense-1
1. errenegadu.
Renegar, abjurar, apostatar. v. arnegatu.
Ernegatzen dut Jaingokoaz eta Andardanamariaz. (Azpíroz, 1576). ReinEusk2 116. Ea [...] errenegadu dabenz Iaungoikoaz. Cap 92. Jesu Kristoren fediaz ernegau. CrIc 134. Ernegetan dot Jesu-Kristo eta Maria Santisimiagaz. Astar II 35. Ukatu eta ernegatu dezue menturaz Erlijioaz? AJauregi EE 1885b, 175.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.).Renegado.
Jentil ta Kristau ernegatu ark merezi zuten pena. Cb Eg II 158. Txapeltxuri euskaldun ernegatu baten Ai, ai, ai kantak. Echag 166. Apaiz ernegatua / jeneral Cabrera. Ib. 163. Kristau ernegatu baten arte eta trazaz baliatzea. Arr EE 1885b, 473.
azpiadiera-1.2
Renegar, abominar.
Ernegatzen dot / oi konfesore juduaz, / zerren ninduan / zerren ninduan / oi absolbidu orduan, / oi egin baga / penitenzia munduan. Lazarraga A26, 1199v. Ernegatzen dot / zugaz, madarikatua, / zerren ninduzun / zuk engañadu tenpluan. Ib. A26, 1199v. Ernegaduko / dabe gaxtoak orduan / enjendradu ta / jaio zirean puntuaz. Ib. A26, 1199v.
azpiadiera-1.3
(Lar, , Dv).
"Renegar, blasfemando" Lar.
sense-2
2. Desesperar(se).
Judas bezela salbazioaz ernegatuta. Mg CC 181. Ernegau eban bere burubaz bakerik topau ezinda. Mg CO 189. Ez degu ernegatu bear; etorriko aldira egun paketsuagoak guretzat. VMg 31. Etsi zuen, arentzat barkaziorik etzala; ernegatu zitzaion. Lard 449. Beren [neke-penen] indarrez gu, kreatura ezerezok, ernegatuko giñake. Arr GB 76s. Bere gaizki egiñaz / txit ernegatua, / piko batetik soka / lepotik lotua. Xe 354.
sense-3
3. (-au V-gip), ernegeu (V-arr), erneatu (G-bet) Ref.: Etxba Eib; Totor Arr (ernegeu); Elexp Berg.
"Renegar, rabiar, impacientarse" Etxba Eib. (Empleado sobre todo en formas no personales). v. amorratu.
Amurratu ta ernegaurik. CrIc 34. Egin artean restituzioa, zoaz ernegatzen, gaizki esaten. Mg CC 123. Amurratu, gogaitu ta ernegetea. EL1 59. Txikiak dira noiz bait arrotzen: / Ta Andiak dute ernegatzen. VMg 33. Ernegeetan dagoz, inok aintzat artu ez ditubalako. fB Olg 70. Berak esan, ta berak ernegau, ikusirik senarrak jaramonik egiten ez eutsala. JJMg BasEsc 186. Apaiz-buruak ernegatzen zebilzan [...] Jesusi are jende geiago eta eresi andiagoan zijoakiola ikustearekin. Lard 428. Onelan eguala ernegetan / Biraoz ta araoz bazterrak betetan. Ur CancB III 80. Pazientziya eziñ arturik / bizi naiz ernegatutzen. Xe 273. Alan pentsaurik ez dot, On Luis, ernegatzen. AB AmaE 261. Onekiñ amorratzea, ernegatzea. Arr May 51. Pentsatutzen jartzian / ernegatutzen du. AzpPr 43. Txutik jarrita ojuka ernegatzen. Iraola 68. Emen nago ernegatzen aste guzian. Urruz Zer 73. Zaude ixillik erneatu gabe. Alz Bern 52. Ernegatuta jarri giñuzten. Tx B I 105. Beti ernegatzen. MendaroTx 288. Baiña... zertarako ernegau? Bilbao IpuiB 129. Andriak, ernegauta, esan zetsan Martini: [...]. SM Zirik 63. Orrelakoekin kabua ernegaturik egoten zan. Salav 69. Bañan oraintxen ernegatuta / bizi naiz lepotik gora. (In Xa EzinB 125 ). Ala ari zirala, batzuk beti galtzen da besteak irabazten. Galdutakoak beti ernegatzen. BAyerbe 146. Altoa botateaz / txoferra ernegetan. Ayesta 131.
azpiadiera-3.1
Gosiak ernegatzen / guardiyan atian.Noe 36.
azpiadiera-3.2
(), ernega (V-m), erneatu (G-azp; -auG-azp), ernea (V-m) Ref.: Gketx Loiola (erneatu); Etxabu Ond 118; ZestErret ( erneau ) .
"Aburrir a alguno" . "Molestar o enfadar" Etxabu Ond 118. " Ezintasun onek erneatzen nau " Gketx Loiola 36. " Oaintxe erneau nauba ume zar honek " ZestErret.
Etzaitut geigo ernegatuko. ABar Goi 65. Nola ni erneatuko nauen. Ib. 64. Beti gaizki esaten, / okasiyo jartzen, / nauzu ernegatzen. Yanzi 50.
azpiadiera-3.3
(Part. en función de adj.).Gruñón, irritable, que rabia.
Biotz zital ta ernegaubak dirala egokijak burruka ta okasinoe txatxarretarako. JJMg BasEsc 175. Senar ernegau, bake txaarreko askoren lotsagarrija. fB Ic III 374. Nekazari ernegau bat. AB AmaE 209. Gizon ernegatu, pirri alako bat ez dozuela iñoiz ezagutu? Bilbao IpuiB 165. Euliak jotako aberea baino ernegatuago. PPer Harrip 93.
azpiadiera-3.3.1
ernegada. (Forma de fem.).
Ugazaba andra ernegada ta errierta zalia. Mg CO 140.
azpisarrera-1
ERNEGA EGINIK. Rabioso.
Ia ernega egiñik negon, bada polborak eta perdigoiak eramaten zituzten nik ardotan gastatu bear nituan txanponak. Zab Gabon 68.
azpisarrera-2
ERNEGATU ERAGIN (-au V-gip ap. Elexp Berg). Hacer rabiar. v. ernegarazi.
Ernegau eragin eusten seme alabak. Mg CO 177. Ernegau eragin gura euskijon, ta asarratuta ikusi gura eban. fB Ic III 374. Amaika bidar ernegatu eragin ziran txikitan. Apaol 33. Ernegau erain daustak / gaur eure koplakin. Enb 161. Ernegau eraingo zeuskio santu bati be. Kk Ab II 106.
azpisarrerakoSense-2.1
Hacer desesperar.
[Judasi] ernegau eragin eutsan onek. Mg CO 174.
ernegatu
<< era 0 / 0 erosle >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper