OEH - Bilaketa
79 emaitza ugaritu bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (78)
- adinbat
- aje
- atzen
- auzoera
- azal
- azpiratu
- barne
- barreiatu
- bedeinkatu
- bedeinku
- 1 belar
- beraganatu
- berotu
- berraldatu
- berretarazi
- berretu
- bildu
- egunkari
- emaile
- epe
- eraberritu
- 1 eraldi
- errazio
- erraztasun
- errieta
- 2 errokatu
- erruz
- etorri
- gaindi
- gainzka
- gehitu
- gibelurdin
- gizaldi
- hainbeste
- halako
- hartu-eman
- 1 hazi
- 2 hazi
- herren
- hitz
- indarketa
- iritzi
- 1 itsaso
- itxuragabeki
- 1 kontu
- kopuratu
- kopurutsu
- labore
- lainopetu
- latz
- mehastu
- mendi
- modu
- mugiarazi
- multiplikarazi
- multiplikatu
- nahiera
- ohe
- okela
- pardeldu
- redundatu
- saldukeria
- saleroskintza
- salneurri
- suspergarri
- taxutu
- txarkeria
- ubaritu
- ugaindu
- 1 ugaldu
- ugariarazi
- ukakor
- 1 urritu
- 1 usutu
- 1 zerri
- zikin
- zintzo
- zorri
goiburua
mugiarazi.
tradizioa
Tr. Documentado desde finales del s. XVII. No hay testimonios de la tradición vizcaína y suletina. En DFrec hay un ej. de mugiarazi y 3 de mugierazi .
sense-1
1.
(H),
mugierazi (H),
mobiarazi,
mugierazo (-s- H),
mugiarazo,
mogiarazi,
mugi-azi,
mugitu erazi.
Mover, hacer moverse, agitar.
Ez ditu bere lekutik mobiaraziko. Mong 590. Berek nai ez deinian eztere arrimatu eripunta [kargak] mobiaraztako. "Digito autem suo nolunt ea movere" . Hual Mt 23, 4 (EvAN mogiaráztekó; Ur, BiblE mugitu). Udazkeneko ifar-aize otzak mugierazirik, bagaritzen dira larri-larri Arizkungo baso orixtak. "Ondean agitados" . EE 1884a, 134. Zarra eziñ mugiarazo, eta gaztea eziñ iruki geldi. EZBB II 138. Tripak mugierazten ditu ankak. Ib. 115. Bada indar bat, gauza astunak ukitu gabe mugierazteko gai dena. Mde Pr 316. Isatsaz baliaturik astoa mugi-azteko. Etxde JJ 173. Zenbat eta biziago eragin zaldiari, ainbat gutxiago mugi-erazten zuan. Berron Kijote 218. Abere gaixoen mugi-arazteko lau-hazkan. Larre ArtzainE 84. Gizakiak ugaritu ditu, batera eta bestera itxuraldatuaz, eta lasai, arnas estuka indarketan ibili gabe, mugiarazten ditu aukeratu duen antzeztoki zabalean. MEIG III 78.
v. tbn. Txill Let 22. Mogiarazi: Lf in Casve SGrazi 11. Mugitu erazi: Alkain 132.
Mover, hacer moverse, agitar.
Ez ditu bere lekutik mobiaraziko. Mong 590. Berek nai ez deinian eztere arrimatu eripunta [kargak] mobiaraztako. "Digito autem suo nolunt ea movere" . Hual Mt 23, 4 (EvAN mogiaráztekó; Ur, BiblE mugitu). Udazkeneko ifar-aize otzak mugierazirik, bagaritzen dira larri-larri Arizkungo baso orixtak. "Ondean agitados" . EE 1884a, 134. Zarra eziñ mugiarazo, eta gaztea eziñ iruki geldi. EZBB II 138. Tripak mugierazten ditu ankak. Ib. 115. Bada indar bat, gauza astunak ukitu gabe mugierazteko gai dena. Mde Pr 316. Isatsaz baliaturik astoa mugi-azteko. Etxde JJ 173. Zenbat eta biziago eragin zaldiari, ainbat gutxiago mugi-erazten zuan. Berron Kijote 218. Abere gaixoen mugi-arazteko lau-hazkan. Larre ArtzainE 84. Gizakiak ugaritu ditu, batera eta bestera itxuraldatuaz, eta lasai, arnas estuka indarketan ibili gabe, mugiarazten ditu aukeratu duen antzeztoki zabalean. MEIG III 78.
v. tbn. Txill Let 22. Mogiarazi: Lf in Casve SGrazi 11. Mugitu erazi: Alkain 132.
sense-2
2.
+
mugierazi,
mugi(r)azi,
mugierazo,
mobiarazi,
mobiazi.
Incitar, inducir, remover, inspirar.
Aitak bere puxantziaz sor arazten ditu, kontserbatzen, mugi arazten kreaturak. Jaur 206. Mintzo bada nihor ene kontra, egonen naiz harri, ihurtzuriek ez naute mugiraziko. Hb Egia 142. Erakartasun auek mugi-azita, ba-zun mutillik pranko laguntzalle. Etxde JJ 214s. Gogo batek-berak mugierazi-ta bezela, etorri ziran Santxorengana. Berron Kijote 191. Bertsolaritza mugiarazi / zenuen urte zailletan. Zendoia 239. Ez zen ausaz langilerik langileena izan; bai, ordea, eragileena, besteak mugierazten zituena. MEIG I 256. Auzi hori zorionean W.H. Jacobson-ek mugierazi du. MEIG VIII 102.
v. tbn. Bil 161. Mugirazi: Yanzi 187.
Aitak bere puxantziaz sor arazten ditu, kontserbatzen, mugi arazten kreaturak. Jaur 206. Mintzo bada nihor ene kontra, egonen naiz harri, ihurtzuriek ez naute mugiraziko. Hb Egia 142. Erakartasun auek mugi-azita, ba-zun mutillik pranko laguntzalle. Etxde JJ 214s. Gogo batek-berak mugierazi-ta bezela, etorri ziran Santxorengana. Berron Kijote 191. Bertsolaritza mugiarazi / zenuen urte zailletan. Zendoia 239. Ez zen ausaz langilerik langileena izan; bai, ordea, eragileena, besteak mugierazten zituena. MEIG I 256. Auzi hori zorionean W.H. Jacobson-ek mugierazi du. MEIG VIII 102.
v. tbn. Bil 161. Mugirazi: Yanzi 187.
azpiadiera-2.1
(Con complemento en alativo).
Gisa untan mobiazteko obra onen egitera. BaztSerm1 254. Mobiaraztako penitenziara. Hual Mt 3, 11 (Samper mogiztien penitenziala). Bekatuko estaduan kausten dena arrasku artarik ateratzera mugiazteko. ZugSerm 308. Zure aragiak pekatura mugierazi nai zaitu. Arr May 29.
v. tbn. Ant ZerBid 22 (mugierazo, ap. DRA).
Gisa untan mobiazteko obra onen egitera. BaztSerm1 254. Mobiaraztako penitenziara. Hual Mt 3, 11 (Samper mogiztien penitenziala). Bekatuko estaduan kausten dena arrasku artarik ateratzera mugiazteko. ZugSerm 308. Zure aragiak pekatura mugierazi nai zaitu. Arr May 29.
v. tbn. Ant ZerBid 22 (mugierazo, ap. DRA).
azpiadiera-2.2
(Aux. tripersonal).
Mugierazten dion irudide gordea. Otag EE 1882c, 583. Izakiek bata besteari eragiten eta mugiarazten diotela. Vill Jaink 36.
Mugierazten dion irudide gordea. Otag EE 1882c, 583. Izakiek bata besteari eragiten eta mugiarazten diotela. Vill Jaink 36.
mugiarazi
-
mugiarazi. Tr. Documentado desde finales...
-
1. (H), mugierazi (H), mobiarazi, mugier...
-
2. + mugierazi, mugi(r)azi, mugierazo, m...
-
(Con complemento en alativo). Gisa untan...
-
(Aux. tripersonal). Mugierazten dion iru...
<< modu 0 / 0 multiplikarazi >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
