OEH - Bilaketa

946 emaitza ugari bilaketarentzat

Sarrera buruan (8)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
inaurkin.
sense-1
1. (V-gip, G-azp-to; Lar, Aq (G) 473, Izt C 234, Hb (inh-), Dv (iñ-) H (iñ-, G)), inaurki (V-gip, B; SP, H (G)), ihaurkin (BN; Dv, H (L)), ihaurki (AN-erro, L, BN-baig; SP, Dv, H (L)), ihaurgi (BN-arb), iraurkin (V-m; Mg PAbVoc, Dv (V), H (BN)), iraurki (L-sar, BN-baig; Aq 843 (AN), Hb, H (BN)), iraurgi (BN; VocBN ), inarkin (G; Aq 843 (G)), iñorkin(e), inurkin (G-goi), iraurgin (Dv (BN)) Ref.: A (iñaurki, iñarkin, iraurki, iraurkin); Iz ArOñ (iñáurki), UrrAnz (iñaurkiñá), To (iñaurkiña); JMB At (iñurkiñ); Izeta BHizt (iñaurkie); ZestErret .
Material (broza, hierba seca, etc.) que se recoge para cama del ganado o para hacer estiércol; cama del ganado. "Abono así [de tierras, sembrados, huertas, &c.], en particular de fiemo" Lar. "Estiércol" Ib. Cf. Lar Cor 57: "Tienen tbn. gran cuidado de recoger orbela [...] y traída en carros la guardan donde se pudre [...]. Este material para estiércol antes de pudrirse llaman inaurkiña". "Hoja, helecho y broza que se recoge en el monte para hacer estiércol" Mg PAbVoc. "Plante, telle que fougère, ajonc, ou bien feuilles d'arbre, paille, généralement tout substance propre à servir de litière aux animaux domestiques et à devenir engrais" VocBN. "Xahu-ahala ihaurkin duten laborariek, los labradores que tienen toda la broza que pueden gobernar" A (s.v. aal). "Vegetales (hojarasca, helecho, paja, etc.), destinados para cama de animales domésticos o para cubrir caminos cerca de los portales donde se transforman en basura que ha de servir de abono" JMB At. "Iretzea iñaurki ona da. Badugu iñaurkie pileka" Izeta BHizt. v. ihaurri (5), ihaurgai. Tr. Bien documentado al Sur desde comienzos del s. XIX (Moguel), y al Norte desde Duvoisin. La forma más empleada es inaurkin, general entre los autores guipuzcoanos; hay iraurkin en Moguel y Uriarte, iñorkin en J.A. Irazusta, iñorkiñe en Sorarrain; al Norte, hay ihaurki en Duvoisin (sólo en Dial ) y Barbier, ihaurkin en Duvoisin (en Lab y la trad. de la Biblia) e ihaurgi en Oxobi.
Tokirik agorrenian billatuten da iraurkina, ta egiten da simaur edo satsa lurraren ongarritzat. Mg PAb 129. Batu biar dira basuan iraurkinak, orri igarrak ta ota-sostrak. Ib. 150. Demagun zure etxeak dituala soro onak eta iñaurkiñak ere ugari, baña urrutitxo. AA II 320. Etzalekua egiteko biar da iraurkiña. "Broza" . Ur Dial 46 (Dv ihaurki; It ondagiña). Laborariak hedatzen du ihaurkina bere athe aintzinean. Dv Lab 152. Ihaurkina ustelarazten dute. Ib. 153. Zalhuki gorde zituen jainkordeak kamelu baten ihaurkinaren azpian. Dv Gen 31, 34. Hiñaurkiña edo simaur gaia. Agric 23. Aurten ere ler egin degu [...] iñaurkiñak ekartzen. Ag G 36. Iñaurkiñak etxeratu. ArgEgut 1922, 5. Ihaurgi poxirik ez, lurrean arkhina. Ox 65. Saiatzen ziran biltzen iñaurkin, / ote ta garo ta orbela. MendaroTx 91. Beien iñaurkiña. Or Eus 130. Iñaurkiñetarako ere beren saillak bazituzten mendi-egal batean. Etxde JJ 62. Lurrak iñaurkiñez ondu. NEtx Antz 135. Irauli gabeko iñaurkin-pean zirauna izkutatzen da egun argitik igesi. Ibiñ Virgil 102. Garoa bezelako iñaurkiñik / bai ote zegon munduan. Uzt Sas 79. Ilbeltzean, iñorkin edo azpigaiak bildu. TxGarm BordaB 12. Iñaurkin edo garoak etxeratzea. AZink 35. Sekulako barruki ederrak, azpia kautxu-gomez edo bestela ote eta iratzezko ihaurkien orde. Larre ArtzainE 106.
v. tbn. Barb Leg 136 (ihaurki). JAIraz Joañixio 11 (iñorkin). Sorarrain Lili 17 (iñorkiñe). Insausti 296.
azpiadiera-1.1
Bagoaz muño gora Eguzkiaren zun, / [...] / iñaurkin legorrean jarri gera bigun. "Sobre la hierba seca." Or Poem 533.
sense-2
2. " Iñaurki (B), iñaurkin (G-to), [...] capa de frutas caidas" A.
inaurkin
<< imilaunka 0 / 0 1 inausi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper