OEH - Bilaketa

946 emaitza ugari bilaketarentzat

Sarrera buruan (8)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
gordailu.
sense-1
1. (V-gip, G-goi-to, L-ain, S), gordairu (G; Lar, Dv), gordaidu (G) Ref.: A (gordailu, gordaidu); Elexp Berg .
"Tesoro" Lar. "Acaudalar, hacer caudales, [...] diru-gordairua egitea, ondasunen gordairua " Ib. "Hacen su prevención y tesoro de manzanas, que llaman gordairua " Lar Cor 60. "Tesoro, depósito de fruto, dinero" A.
Azken iudiziokotzat hire hirazko thesauraz gordaillu dolorezkoa egiten dutela. Lç ABC A 7v. Mintza gaiten lehenik gordairu haren edireitekotzat lurrean barna zilhatzen dutenez. "Trésor". Birjin 103. Onela bilduko dezu Zeruko ondasunen gordairu andi bat. AA I 476. Zerurako irabazien gordallua. AA III 307. Orduko [negurako] beautela / egin gordaidua. It Fab 167. Ez dezazutela nai gordallutu zuentzat gordalluak lurrean. Ur (G) Mt 6, 19. Edukiko dezu gordairua zeruan. Brunet Lc 18, 22 (IBk gordailu;thesaur, Ol altxorra). Laztanez bere gordairua gordetzen zuen lurra. Otag EE 1881b, 114. Irabazi eder eta ugari oek [...] bere grazi-gordairuan gorde. AJauregi EE 1885b, 254. Turkian, gordairu edo tesoroa diruz baiño autsez obeto beteta eukiarren. Ezale 1899, 8a. Segurako Elizak badu gordaillu ederrenetako bat. J.B. Ayerbe EEs 1912, 61. Zerutik jausiriko gordalluba (tesorua) topau ebala. Altuna 91. Alor batean ixkutaturik dagon gordairu bat. Ir YKBiz 182. Bere gordairu kutun bezela erabilli oi zuan kartera edo toxatxo bat. Lek SClar 108. Gordalluaren balioa añeko zigorkada lenengo aldian ezarriaz. "La cuantía de lo atesorado". EAEg 14-10-1936, 45. Oroimenaren gordairu beretik. "Thesauro memoriae". Or Aitork 255. Oilategiko baztar batean gordetan zituan Patxik bere gordailuak. Osk Kurl 74s. Inka ospatsuen altxorraren gordairu edo ez ete zan. Erkiag BatB 21. Beste norbaitentzat zaintzen du gordairua. Berron Kijote 187. An edukitzen genduan geren gordallua eltze itxu banatan. BBarand 10. Amesbide zabal eta astunen gordailu hau. "Reserva". MEIG IX 117 (en colab. con NEtx). En DFrec hay 6 ejs. de gordailu.
azpiadiera-1.1
Tesoro, preciosidad (en sentido irónico).
Igo bedi berori zorionean, gordailu ori onuntz etortzeke sendatzen jakingo dugu-ta. Berron Kijote 72.
azpiadiera-1.2
Depósito.
Gelditzen da egiña legeak señalatzen duen gordairua. Ant JesBi 2 (tbn. en Arr May 2).
sense-2
2. (O-SP 227, SP, H, Foix ap. Lh (-llü)), gordairu (AN-5vill-araq ap. EI 166; Dv, H), gordegailu (BN-ad ap. EI 166; Dv A, Hb), gordagailu. Escondite. "Lieu propre à cacher quelque chose" O-SP 227. "Cachette, repaire des bêtes fauves. Ikhusten ditut bihotzetako gordegailu guzietan direnak, je vois ce que renferment tous les replis des cœurs" Dv.
Hanbatez beud' erranak / agerriz dadutzanak, / eztazkit, ezterrazket / gordailluan daunzanak. O Po 28. Zure barrenean, zure bihotzeko gordegailuan gu sartzea. Dv LEd 91. Urus heien gordegailuak hatzemaiten dituztenak! Prop 1876-77, 108. Huna hementxet urrez eta zilarrez mukurru bete eltzearen gordegailua. HU Zez 58. Laster ene gordagailurat. Barb Sup 156. Etzaio oartu, naiz gordegailluaren oso inguru ibilli. Ldi IL 91. Lasterka, gordaillütarik / eraitsirik ginelarik. Casve SGrazi 162.
azpiadiera-2.1
(H), gordairu (Lar, H), gordairo. Depósito, lugar donde se guarda. "Alcancía [...] buztinezko gordairua " Lar. "Caxa, almacén de mercadurías" Ib. "Guardajoyas, lugar donde están, joien [...] gordairua " Ib.
Zure argi guziaren gordairu egin dituzunak. Lar SAgust 16. Gizon onak gordallu onetik ateratzen ditu gauza onak; eta gizon gaiztoak gordallu gaiztotik ateratzen ditu gauza gaiztoak. "Thesauro" . Ur Mt (G) 12, 35 (Lç thesaur, Ur (V) gordeleku, Ol altxor, Ker ondasuntegi, IBe ontasun-kutxa ). Kendu eutsazan gordairuari lokarriak. Ag Kr 165 (166 gordairoa). Elerti-bizkera sorkundeak [...] Euskal-Erria-ren orriak dituzte gordaillu. Y 1933, 2. Dirua biltzeko kutxa edo gordairu batzuek. Ir YKBiz 321n. Biotza da gizonaren gordairu ori: ortik ateratzen ditu bakoitzak an dauzkanak. Ib. 165n. Maitasun-zintasunen / bateko gordaillu. Gand Elorri 129. An barruko armario ta gordailluak. Erkiag BatB 46. [Jana] gutxiegi danean berriz, [...] gorputzeko gordeleku, gordairu edo almazen bezelako lekuetatik artzen du [beiak] . Oñatibia Baserria 66. Ire azi-gordaillu ta errota. NEtx LBB 242.
azpiadiera-2.2
Lugar cubierto, abrigo.
Zur beraren ezarteko / aireko kolpen gordallüan. Arch Gram 95. Bero handietan ardi saldua ezarri behar da gordallüan. Ib. 121.
azpiadiera-2.3
gordagailu. Protección, defensa.
Alako gordagailu ona ezpaitzen aski [...] asi zen euskalduna odola zariola. "Defensa" . (Quijote IX) Or RIEV 1929, 9 (Ldi ib. 210 babeskallu).
azpisarrera-1
GORDAILU-KUTXA. Caja de caudales.
Diru-etxeetako alogera-kutxetan eta gordallu-kutxetan dagonaz. EAEg 7-2-1937, 1003.
azpisarrera-2
GORDAILUZ (S ap. A; H). En secreto, a escondidas.
Hanitxek, egiten dütien gaizetan, bere büriak gordallüz txerkatzen dütie jakin gabe. Mst I 14, 2 (SP, Ip ixilik, Ch gordeki, Leon gordeka).
gordailu
<< 1 golko 0 / 0 2 gori >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper