(Chaho), desonra ( VP, Añ, H (s.v. desohorea); -honrea (det.) Lcc, Lar, Añ), desonre, desondre.
Deshonra, deshonor, afrenta. "Desdoro" VP 19r. "Oprobio" Añ. En AxN se explica desohorezki finatua (346) por deshonrarekin akabatua. v. desohore. Tr. Documentado sólo en textos meridionales. Es corriente hasta fines del s. XIX, si bien aparece emparejado con lotsari en varios textos vizcaínos; en el s. XX sólo se encuentra en bersolaris. Emplean desondra Añibarro, f. Bartolomé, Arrese Beitia y, junto a desonra, Mendiburu (IArg I 152). Este último, además de Arrue y, a veces, Moguel conservan la h . La forma desonre se encuentra en Lizarraga de Elcano (que tbn. escribe deshonre).
Eta onetan desonrarik izan zan, askok iakiela eta eskandalua emaiten ebala. Cap 103. Onelako jaun bati [...] deshonra egitea. Mb IArg I 213. Ori ezta Euskararen, ezpada Euskaldunen desonra. Cb EBO 10. Zaude triste aflijiturik desgrázias, desónreas, naigábeas? LE ( in BOEanm 848; LE JMSB 162 deshónre ). Orduán bada erresuzitaturík akonpañatu beárdu arima desónrean ta pénan. LE Urt (ms.) 1r. Izan al zitekean lotsari ta desondra andienagaz eroiela urkemendira. Añ EL1 188 ( EL2 194 lotsari ). Ze desonra etorri jako penitenzija egin ezkero? Mg CO 206. Zerren era onetako urliak desonratzat ez dauzkeen bekatu oek. AA II 211s. Gurutzean zegoan denboran [...] egin ziozkeen iseka ta desonrak. AA III 470. [Kuerda artas] loturik desondre andiareki. (AN-olza). FLV 1988, 151. Prozesio ederra, / gañera musika, / desonra zeritzaten / nolanai utzita. FrantzesB II 46. Bere estadu altubaren [...] lotsarijan ta Ordiako Sakramentubaren desondraan ibiliko dala piestetan. fB Olg 170. Zure deshonra eta egoera negargarri artan zugatik al guzia egin zuena. Arr GB 121. Jaritxi arte oso ta santu katolikoen / garaipena ta arerioen desondrea. AB AmaE 187. Etxeko desonra izango zera. Bv AsL 94. Elkar inkomodatzen / gezur edo egi, / [...] desonra ugari / bata bestiari. AzpPr 112. Orain nago proban / guzizko desonran / zartu eta sobran / zer kalbario dan! Basarri 108.