1. (G, AN-ulz, BN; Hb ap. Lh., H), desbardin (V, L, BN, S; Añ, Dv, H) Ref.: A, Lh y Lrq (desbardin); Iz ArOñ (desbárdin), Ulz (berdíñek); Etxba Eib y Elexp Berg (desbardiña); Gte Erd 199 y 237.
(Adj.). Distinto, diferente; desigual, desparejo. " Oñetako desberdiñekin dijoa (G-azp)" Gte Erd 237. v. ezberdin. Tr. El primer testimonio es de mediados del s. XVIII; desde finales del mismo se documenta mejor en textos meridionales. Los ejs. escasean en la 1.a mitad del s. XX; posteriormente vuelve a emplearse con cierta frecuencia. Los autores vizcaínos, Lizarraga de Elcano, Maister, Duvoisin, Lapeyre (62 (V 32)), J. Etchepare y Larre emplean desbardin ; los guipuzcoanos y, al Norte, Arbelbide (Igand 149), Lafitte, Mirande y Xalbador desberdin . En DFrec hay 221 ejs. de desberdin .
Desbardin diren gaizak bardin egarten. Mst III 5, 3 (SP, Echve, Leon berdin(a) ez, Ch diferent). Párte dire bardín, párte desbardín. LE Matr3 221. Ez dituzu zakuan idukiko neurri asko edo desberdiñak, andiagoa eta txikiagoa. "Diversa pondera" . AA II 183. Karidadeak anz irudin bat dauko amore ta maitetasunaz; baña berez banaak eta desbardinak dira. Añ MisE 180. Baldin ezkontzia ezpada txito desbardin, lotsaarizkua ta bizitza txaarreen bat egiteko arrisku andikua. JJMg BasEsc 247. Zelietako Jinko Jauna, zützaz nüzü estonatzen / zerentako hain desbardin gütüzün heben egiten. Etch 234. Soñu zar konpas desberdiñetakoak. Izt C 217. Zegaitik [...] iminten dira Altaretan imajina asko ta izen bana edo desbardinakaz? CatBus 21. Zer banakatze desberdiña aizpa bata eta bestearentzat! Lard 159. Etxetik etxera gaitzeruak desbardinak dira. Dv Lab 64. Naiz ama bategandik euki jatorria, / ez dauke desbardiña <-biña> antz eta neurria? AB AmaE 242. Bakoitza malla desberdiñetako personena. Arr May 156. Bakotxa gogamen desbardiñagaz egon balitz legez. Ag AL 25. Estalgiaren nola atherbeen goratasuna desbardin duelakotz han-hemenka. JE Ber 55. Ari desberdin egiñaren lodigune ta meegunea:. "nodos y vientres" . Or Eus 104n. Udara ta negua ez dira ain desberdiñak. Munita 19. Izugarria beren etorkizuna: bizimodu desberdiña, zearo ezagugabea, berunzkoa agian... Txill Let 28. Heien musika biziki desberdina da. Lf ELit 70. Mundu huntako zerek badutela [...] aldagailu eta berexgarri zerbait, desberdin eta irabiakor egiten dituena. Lf ( in Zait Plat XXIII ). Europan [...] mila populu desberdin daude. Arti Ipuin 45. Bi gauza guztiz desberdiñak nahasi. Vill Jaink 61. Jateko zortzi eta / ordaindutzeko lau, / berdintasun desberdiñ / txarra ez al zan au? Olea 211. Gure izakera desberdina da nola gauetik eguna. Xa Odol 345. Oin desbardiñeko aulki luze bat. Etxabu Kontu 181. Gauza askotan ikuspuntu desbardiñak eukezan. Gerrika 174. Gure nausiak ziren erretorez mintzatzen ginen, hauk oro desbardinak gure gisa. Larre ArtzainE 256. [Aho hizkuntza] bestearen aldean askozaz ere aldakorragoa eta desberdinagoa dugunez gero. MIH 83. Jakite aski desberdinen elkarlana. MEIG IV 75.
v. tbn. Urruz Zer 75. Mde Pr 351.

2. + desbardin (T-L). (Sust.). Diferencia, desequilibrio.
Ikaragarria da an bota zan illa, / guriak seireun urta, ya areek bi milla, / milla aingerua! ez da desbardin txikiña. AB AmaE 97. Iduri zauku gure bidetan desplomu bat, desberdin bat badela: indar sobera alde batetik, ahulezia sobera bertzetik. Herr 28-11-1957, 1.