Harremana

    OEH - Bilaketa

    67 emaitza ubel bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 poto.
    sense-1
    1. (G-bet, AN-gip, B; Lar, Aq 637 (G, AN), Izt C 224, H (V, G)) Ref.: VocZeg 288; A; Iz To (antosiña) .
     Bote, vasija pequeña. "Pichola, medida de vino de Galicia" Lar. "Cuenco de leche" Aq 637 (en la ed. de Fita se lee potsa que pasa a Azkue como potxa). "Acetre, una medida de hoja de lata, aquí [Fuenterrabía] llaman potoa" VocZeg 288. "Se prend au général pour une sorte de mesure. Potoa gainez doana saltzea, [...]" H. "Vasija con asa" A. "La especie de vaso con un asa que se empleaba para beber o llenar otros recipientes" Iz To (s.v. antosiña). Cf. VocNav: "Colodra o cuerna. Vaso de cuerno de buey, cerrado en su base con un rodete de madera de tejo que emplean los pastores para beber o llevar aceite (T. Estella, Urbasa)". v. pote.
    Txikitzen badira, ongi betetzen ezpadira, beatza potoan sartzen bada. AA II 167. Agertzen dira puska / etxeko guztiyak, [...] / eltze, bonbilla, pitxar, / txaltxiñak, kaikubak, / plater, baso, danboliñ, / poto, katillubak. Echag 95. Lanze irrisku andikoan bazegoen ere etzan estututzen potoko esnea baino geiago. Izt C 442. Sufritu du amaika / gose eta gale, / oraiñdañon ez du jan / poto bat zaldale. Noe 61. Zure agotik pozik Txomiñ det edaten; / poto txiki bat baño ni nola enaizen, / iñork edan ezkero, leor naiz gelditzen. AB AmaE 409. Goizean aitak esan dit txitxareta joateko, artu ditut aitzurra eta potua, atera naiz kalera eta [...]. Ill Testim 8. Etorri onuntz, / guk baditugu ontziyak, / marmitak eta txokolaterak, / kafetera ta paziyak, / dozena t'erdi poto zurezko / aitona zanak utziyak. Tx B II 145. Kutxet erdiko poto / bat aguardinta. Yanzi 48. Oraindik ezpaitiok / bertso metagari / biltze-lan ondoreko / potorik ipiñi. EA OlBe 96. Potoa, urez betea, iru lagunentzako edan-ontzia zuten. Anab Poli 93. Bai, ba, ez dakizu guk oe-anketan gas-ual (gas-oil)-potuak jartzen ditugula [eskorpionak] anketatik gora oera igo ez ditezen? Anab Aprika 47. Baltsamoa eukiten eban poto andi baten. Etxabu Kontu 94. Norbaitek aidean botatako poto zarren bati tiraka. Ataño TxanKan 210. Litroko poto batzutan. JAzpiroz 122. Tomateak potoan sartuta gordetzen diren bezala gordetzeko. MEIG IV 55. En DFrec hay 11 ejs.
    azpiadiera-1.1
    "(BN-baig), barreño" A.
    sense-2
    2. (G-to, B) Ref.: A; Izeta BHizt2. .
     "Colodra, estuche en el cual pone el segador la piedra de afilar" A. " Segarrie potoain barnean " Izeta BHizt2. . Cf. VocNav: "Cubilete de madera, sujeto al cinturón, donde se guarda la piedra para afilar la talla (Idoate)".
    Potoan urik ez dunak, ez du / lan aundirik ur-eskean: / gerria makur, arraitza igurtzi / belarrak daukan intzean. Or Eus 298. Segariek, segakirtena ugal potoen gañean ezarrita, aobizarra zorroztu ala zabaldira begira yarri ziren. Or Mi 108.
    azpiadiera-2.1
    Aingerudunak ugal-potoak / bere gerritik atera / urren erriko aingerudunak / aurrekoaren jazkera.Or Eus 260.
    azpiadiera-2.2
    (V-gip, G; H (G); s.-potto G-goi, s.-pote V-gip, zega-poto Izt C 233) Ref.: A; SMuj EEs 1921, 125; EEs 1931, 40; Iz To; Elexp Berg (sega-pote).
    (En composición, tras sega ). "Colodra, caja llena de agua donde hay una piedra de afilar, que llevan los segadores a la cintura" A. Cf. Segapoto empleado como apodo en EusJok II 71.
    Lotu gerrian sega-potuaren ugela. TAg Uzt 109. Ubel batetik gerrian txintxilik zeukan sega-potoaren gañean jarri zuan sega. Ataño TxanKan 15. Sega-poto, eskuarea edo arrastaloa ta estailera ta beste tresna geiagorentzat. Ostolaiz 74.
    v. tbn. BBarand 48.
    sense-3
    3. " Poto (V, G), desfallecimiento" A. v. infra POTO EGIN.
    Bidegalduta orain / ez dakit nora jo, / itsumustuka nabil / t'azkenean... poto. EA OlBe 93.
    sense-4
    4. Verso fallido, gralmte. por usar la misma rima más de una vez en una estrofa.
    --Zergatik jaio nintzan? Aguro jakingo dek orantxe. Nola nai dek jaiotzia ezer ez banintzan? --Poto, poto --diyo Kintuak. Iraola 98. Baitezpada bertso batean ez da behar potorik. Lf ELit 39. Hona non dituzuen [bertsoak] poto eta guzti: [...]. MEIG I 113.
    azpiadiera-4.1
    "Versos burlescos sin rima (G)" A Apend. .
    sense-5
    5. "La hondonada (entre montes); potoskara bat, poto bat (V-gip)" Iz To 188.
    sense-6
    6. Pala de rueda hidráulica. "Más 5 potoas para los barquines" (Goizueta, 1602). LexHNav II 136. "Esta rueda ha de llevar 20 potos o vasos" (1755). GoiBur 279.
    azpisarrera-1
    GELA-POTO. Orinal.
    Txinelak dagoz zutunik [...] buruan gela-poto antzeko zuriak. Erkiag BatB 126.
    azpisarrera-2
    LIXIBA-POTO. "Lexípotuá, el recipiente de piedra para recoger el agua de la colada" Iz ArOñ. "Lezi-potua" Ib.
    azpisarrera-3
    PIPER-POTO. Bote de pimientos en conserva.
    Piper poto mallatu baten estropuzu eginda. Ag Kr 13. Ura zan tupi, oliontzi, piper poto, pertza ta padelai eragitea. Ag G 301. Piperpote utsitu batzubetan arri koskorrak sartu. Kk Ab I 57. Len piper-poto billa / ibiltzen zirala, / aietxek saldu eta / erosia zala [erloju-katia] . (In Uzt LEG II 265 ). Piperra piperpotoan bezala. MEIG VI 130.
    azpisarrera-4
    POTO EGIN.
    a) Fracasar, fallar. "Poto egin du (G-azp)" Gte Erd 124. v. POT EGIN.
    Beti lenbizitik asmo onak artzen ditut eta gero poto egiten det. Sor Bar 27. Oraiñ bai poto egiñ detala. Alz STFer 142. Berak uste zuana ez zuan ikusi ta itxuraz poto-eginda [...] alik ondoen irtendako tokira biurtu zan. Anab Usauri 25. Baña, ori ere ez izan atsegin izkuntza aundientzat, ta orra asmo eder ori ere poto egiñik. Ldi IL 138. Eta baserritarrei etxe-jabe izateko bide urratzeak, poto egin bear. EAEg 8-11-1936, 246. Poto egin duten asmoak, burutu ez diren nahiak, alferrik izan diren ahaleginak, sarituko ahal ditu zeruan Jainko Onak! MEIG II 68.
    b) (V-gip). Ref.: Iz UrrAnz; Elexp Berg. Agotarse. "Poto eiñ, dejar el trabajo por desfallecimiento" Iz UrrAnz.
    Gauero, oieratzekoan, poto eginda etzan naiz. Txill Let 114.
    c) Usar la misma rima más de una vez en una estrofa.
    Itzok irakurtean poto egin dudalakoan dagoke urlia. Zait Plat 58. Pertsulari lagun batek erran zautan hobe zela poto egitea, ezen ez arrozoin txar bat emaitea pertsuaren bururatzeagatik. Xa Odol 39. Poto egiten duenak, ez du nehor enganatzen; hura agerian gelditzen da. Ib. 59. Poto egitea da bertso berean hitz bat bi aldiz erabiltzea. Lf ELit 39. Banaka-banaka azkenekorañokoa arte jarraituz, poto egin edo bukatu gabe uzten zunak, bazekiken zer lan zeukan: kupeletik sagardoa ekarri. Ataño TxanKan 191. Poto egitea obe zala esaten zuan, itz bat bi eratara ibiltzea baiño. Insausti 14.
    (Ref. a la acción de usar una rima inadecuada).
    Pleitea, pleitua, poto egingo lukeen pleitua, itxedoten genuenean. MEIG V 84.
    "Poto, cuando los bersolaris, por no encontrar consonante o palabra adecuada, se detienen en su canto, se dice en Guipúzcoa: poto egin dik" SMuj EEs 1921, 125.
    Len poto bat egin det, / orain zer... kaikuba? EA OlBe 93.
    azpisarrera-5
    POTTO. a) "Pottoa, [...] petit pot" H (s.v. II potxoa). b) "Potto bat, póttua, el cuerno que llevaban los carboneros al monte para tener y beber el vino" Iz ArOñ.

    poto

    poto
    << oskorri 0 / 0 puzgotu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper