(G; Añ (G)), lokatza (V-gip; Dv (V); -ea det. VocZeg; -tzaa V-gip), lokaz (G-to), lokatsa, lokats (vEys (V)), lokotzaa (V-gip) Ref.: EI 111; Iz ArOñ (lokátzaa, lokátzara), UrrAnz (lókatzia), Als, To; Gte Erd 24; Elexp Berg .
Barro, lodo. "Barro" Añ. "Bourbe" Dv. " Lokatzakin zikindu nitzan, me manché con barro" Iz Als. " Lokatz aundia da bidean (G-azp)" Gte Erd 24. " Eurixa ein ddau ta lokatzia egongo da bidetan " Elexp Berg. v. lupetz; cf. lokatza. Tr. La forma lokatza es más frecuente entre los vizcaínos. Beovide emplea lokatsa.
Zure ezpatak gurutzia biar du izan eta lokatsa ta lurreko autsak zure ezproi. Bv AsL 71. Izandu ziran leku batzuetan lokatsaz arrikatuak. Ib. 62. Lurraz eta txistuaz lokatz piska bat egin. Arr Bearg 154 (ap. DRA). Nekatutxua ta lokatzaz betea eldu zan Ankaluze. Ag Kr 32. Tranbiak emendik, automobillak andik, zintzarri emengua, tronpeta bestekua ta lokatza ta autsa baztar guziyetakua. Alz Bern 60. Lokatz zikiñez josirik zegon bidetik / zikindu gabe nai zun igaro. Jaukol Biozk 86. Zorionik ez zegon / lokatz-bidean. Ib. 87. Arto bizar ta lokatz biguna / elkar josiaz, kabi txukuna / ipiñi zidan. Loram 56. Oskijak lokatzez zikinddu. Otx 134. Autsik etzuten arrotzen; lokatz- / zirta bat bestez bernea. "Salpicaduras de lodo" . Or Eus 234. Ez ahal dirudite begietaraiño lokatzez beteak? Mde Pr 99. Lokatza zana zure eskutan / biurtzen baizan urrea. Basarri 50. Lokatzetan zikindu zanak bere burua lokatzez garbi nai izatea. Zait Plat 30. Noizean-beinka, ugoldeak lur-azala urratuta, ura zikin ioaten da; lokatza kokatuz, ordea, alorra, aberastu egiten da. Ib. 38. Bere oin ortutsak lokatzaz zikindurik zeuden. Arti Ipuin 28. Josiko jakez dabillanaren / oiñeri lokatz zatiak. Gand Elorri 168. Lokatzetan billatzen nituan kartutxoak. Salav 98. Lokatz beltzak eta Koziteko seska nazkagarriak. "Limus" . Ibiñ Virgil 117. Ibaien batek gaiñez eginda zabalune guzia lokatzez betetzen [du] . Ib. 72. Ain ondatuak elur zapaldu / eta lokatza zikiñez! NEtx LBB 397. Lokatz-talo galantak / ipurtaztaletan. Olea 27. Bere txistuaz lokatza apur bat egin eta lokatzea itsuaren begietan ezarri eban. Ker Io 9, 6 (Lç, TB, LE, Dv, Ol, Or, BiblE, IBe, IBk lo(h)i; He basa, Leon ixtil). Harrotasunean igeri dabiltza txerriak lokatzetan bezala. MIH 67.
v. tbn. Ataño TxanKan 36. TxGarm BordaB 108.