Harremana

    OEH - Bilaketa

    42 emaitza tako bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ondorean.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde Pouvreau (un solo ej.), es usado además por guipuzcoanos, navarros y (en algo menor medida) vizcaínos.
    etimologikoa
    Etim. De ondo + suf. de ablativo -rean.
    sense-1
    1. (V-gip ap. Etxba Eib ; Dv (AN-mer)).
    Después, luego, a continuación. " Gerriak ondorian dakarzen gatxak, esan be eziñ, [...] los males que tras de sí trae la guerra" Etxba Eib. En AxN se explica ondoan (535: ordea nola gero ondoan, [...]) por ondorean.
    Ezi entregátua izanen náiz [...] ta ondórean ilén naute. LE Urt (ms.) 34v. Sartaldeko murru eta iru dorre bakarrak beren oñean gelditu ziran, ondorean oroitgarri izan zitezen. Lard 546. Eta gerrarik balitz / noizbait ondorean. Afrika 36. [Erori zan] istingai zikin batera [...], okerrago bat oraindik gertatzen zitzaiola ondorean. Aran SIgn 88. Ala noski zuzenbidetzen zuen [...], ondorean esango degun bezela. Ib. 4. Gerrak askorentzat du / ondorian pena. Xe 399. Pattarra goizetikan / zait neri gustatzen, / ondorian badakit / pipatxua artzen. Moc Damu 32. Beingoan iratza zabal berdea [ikusten da], gaztañadi andia urrengo, arizti tantaitsua ondorean. Ag Kr 138. Gaur [...], urrengoan [...]; ondorean [...]. Ag G 255. Ondorian bi goxez erori zen izoztz bat. Mdg 127. Lendabizian [...]. Ondorean [...]. Inza Azalp 90s. Aurrena [...], ta ondorean [...]. Ib. 30. Kaballeruengandikan zuen / diruaren esperantza, / ni ondorian postizutako / tontua izan banintza. Tx B I 120. Ezpai-aldi onek beste / bat ondorean. EA OlBe 39. Gizon gaizto ura ezkondua zan. Ondorean [...] alaba jaio zitzaidan. JAIraz Bizia 59. Lenengo ustutzeko ta ondorean betetzeko. Ib. 15. Anitz aldiz agitzen dena bezala, egun batez senar emazte batzuk akartu zren eta ondorean bizpur gabez lo egin zien berexirik. 'Y a resultas' . ZMoso 48. Txarro aundi bat ur-frexko edaten zuan ondorean. "Bebíase luego" . Berron Kijote 72. Ondorean, [...] aipa ezazu. "Tras esto" . Ib. 20. Jakin ditzagun denok / porruen berriak, / ondorean artzeko / beraren neurriak. Ostolaiz 131.
    v. tbn. Urruz Urz 40. Munita 64. Gazt MusIx 195. Ataño TxanKan 222.
    azpiadiera-1.1
    Orduko oiu eta irrintzik / geiegikoak zirean, / sekulan gizonik ez / geroago ondorean.EusJok 116 (ref. a una apuesta de aizkolaris).
    sense-2
    2. (AN-egüés-olza, L; H) Ref.: Bon-Ond 166; Lh .
     (Precedido de part.).Después de, tras. " Onela esan ondoren, ondorean, ayant parlé, dit ainsi" H. Tr. Documentado desde mediados del s. XIX en textos meridionales (cf., tras gen., ya en Pouvreau) . Entre los vizcaínos lo emplean D. Agirre (AL 146), Enbeita (52), Erkiaga (Arran 125) y B. Enbeita.
    Zortzi egunean gazitzen egon ondorean, garbitu bear da eskuz. It Dial 89 (Dv ondoan, Ip unduan). Ondo jan eta ondo eran ondorian, bi sardiñ zarrekiñ konforme niok. Alz STFer 122. Konsagraziozko itzek erran ondorian, gelditzen da ostien ogik edo kalizen ardoik? CatUlz 46. Elizakoak artu ondorean, etxeko guziak inguratu zuten nigarra zeritela. Or Mi II. Ogei etxe aien ondorean zer ikusten zuten ba? Lur orizka? JAIraz Bizia 38 (v. tbn. 17). Elizkizune bukatu ondorean etxe aldera abiatu ziren. Izeta DirG 101. Orixe jauna / il ondorian asi da erria / goratzen bere izena. BEnb NereA 141. Eguneko ibillia egin ondorean, gaua pasatzeko geldituak ziran bentan. Berron Kijote 45. Mendiko ibili-aldi ori egin ondorean. Ostolaiz 17. v. tbn. Lard 408. CatSal 29. Aran SIgn 74. Zab Gabon 78. Bv AsL 47. Iraola 64. ForuAG 333. Noe 55. ArgiDL 9. KIkG 26. Inza Azalp 87. Jaukol Biozk 96. Ldi IL 93. NEtx LBB 195. MMant 35.
    azpiadiera-2.1
    (Con eta intercalado).
    Arrazoi au aditu / eta ondorean, / guztiak sartu ziran / berriz batzarrean. It Fab 98. Burruka alkar ezin benzutuz jardun ta ondorean, menderatu zeban noizbaten ere. Izt C 504. Berak agindua egin eta ondorean zeruan betiko beraz gozatzeko. Inza Azalp 20 (v. tbn. 75). Andra-bazkari ta merienda, / bautizatu ta ondorian. And AUzta 116.
    v. tbn. Urruz Urz 13.
    azpiadiera-2.2
    Apustua zerratu ta / ondorian gero, / napar oiek zebiltzan / gogotik bero.EusJok 126. (Precedido de part. con -tako).
    Guztiz dala kaltarkitsua izerditutako ondorean iturriko ura edatea. Izt C 76.
    azpiadiera-2.3
    (Precedido de frase de relativo).
    Jaiotzetik itxua izana sendatu zuan ondorean Jerusalengo elizan berriz alkar topo egittean, Jesusek esan zion itxu izanari. Inza Azalp 49.
    azpiadiera-2.4
    (V-gip ap. Elexp Berg; H) .
    (Precedido de gen. o tema nominal nudo). " Onen ondorean, après ceci" H. " Gerra ondorian egundoko gosia etorri zuan " Elexp Berg. Tr. Documentado en textos meridionales desde principios del s. XIX (con el sdo. de 'en consecuencia, como resultado', ya en Pouvreau); es algo menos frec. en autores vizcaínos.
    Konfesio-ondórean [...] exhortázioa kontrizioráko. LE Ong 25v. Anitz ikara andi / baten ondorean. It Fab 145. Eta destierro konen ondorean erakuts dazaikuzu Jesus [...]. CatSal 7. Sei asteren ondorean [...] irten bearra izan zuen. Aran SIgn 40. Birjiña Birjiñ jaiotza santu ondorean gelditu zala ukatzen zuen oso mairuak. Ib. 19. Udaren ondorean badator negua. AB AmaE 403. Gaitz ondorian, artian oso sendatu baño len, irten zan kanpora. Bv AsL 30. Ni naiz mutil gaizto ura, [...] asarratu eragiten nizuna beti arrika etxe aurreko intxaurrari, nere osaban ondorean Etxe-alaira etorten nintzanean. Apaol 32. Ainbeste [...] trumoiren ondorean etorri bear eban ekatxak. Ag Kr 175 (v. tbn. 62). Bata bestearen ondorean [...] il zitzaizkigun. A Ardi 19. Emengo bizitza onen ondorean, bein ere bukatuko ez dan bizitza izango degula. KIkG 28. Aingeruen ondorean bai al dakizu [...] nor dan Jaungoikoaren aurretan aundiena? Inza Azalp 44. Gorabera aundien ondorean alemanak zearo yabetu ziran txeketarren aberriaz. Ldi IL 162s. Gosari eder egiñen dute biar Meza-ondorean. Or Eus 223. Amar bider bata bestearen ondorean irakurri ez bazuan, ezta batere ez zuan irakurri. JAIraz Bizia 125s (v. tbn. 111). Ixill aldi baten ondorean jarraitu zuan. Ib. 66. Gerra ondorian. SM Zirik 21. Baiña alako puska baten ondorean, [...] galde egin zion. Berron Kijote 86. San Migel ondorian / badatoz usuak. Uzt LEG II 309. Joan zan gerra ta aren ondorean ugaldu zitzaizkigun goardizibilla, piñua ta patata zomorroa. AZink 139.
    v. tbn. KIkV 119. Jaukol Biozk 81. Alz Ram 124. TAg Uzt 226. EA OlBe 49. Erkiag Arran 35. Gand Elorri 74. Ataño TxanKan 28.
    azpiadiera-2.4.1
    Después, como resultado, en consecuencia. Cf. ONDORETAN s.v. ondore.
    Kontu handizko dainurik [...] bere ondorean gero ere dakhasketen okasione partikular batzuez [minzatu] . SP Phil 203.
    azpiadiera-2.4.2
    "(En) fe de esto o lo otro, onen fedean, sinistean, ondorean " Lar (v. tbn. en Añ).
    sense-3
    3. (V-gip ap. Elexp Berg ) .
    (Precedido de gen., con verbos como ibili, joan, etc.). (Andar, ir...)tras. " Neska orren ondorian nabill baiña eztakitt " Elexp Berg.
    Nere ondorean etorri nai duenak, bere burua ukatu [beza] . Lard 406. Etorri zaitez aita / neure ondorean, / neu joango natxatzu / aurretik bidean. AB AmaE 359. Kanposantura joan gera bere ondorean. JAIraz Bizia 93.
    azpiadiera-3.1
    [Ezkutitzean] esaten zizkan gauza guztik onoko onen ondorean zebiltzan: "Bai; biotzean gordeta zerbait ba zun. [...]". JAIraz Bizia 52.
    azpiadiera-3.2
    Ezkondu aurretik larria larriaren ondorean; ezkondu eta egun alai bat ez.JAIraz Bizia 109.
    azpiadiera-3.3
    (Sin que le preceda gen., con izan trans. o eduki ). " Polizia guztia dauka ondorian " Elexp Berg.
    Eliezer eta Rebeka, mirabe asko ondorean zituztela, etxetik irten ziran. Lard 28. Asi zan arboliari bueltaka leoi erraldoia ondorian ebala. SM Zirik 86.
    sense-4
    4. Al fin. " Arpatut ondorean billetzen nuena (B)" Echaide Nav 305 (junto a azkenean, ondarrean, etc., de otras zonas).
    azpisarrera-1
    ONDOREAGOAN. Más tarde.
    Amaikagarren eunkian egiña dala dirudi, baña Elizak ondoreagoan artu zuan bere otoitzaldietarako. Inza Azalp 157.

    ondorean

    ondorean
    << oinarri 0 / 0 tabako >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper