OEH - Bilaketa
22 emaitza tailu bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (16)
goiburua
bizitze.
tradizioa
Tr. Usado por los autores orientales, incluidos buena parte de los alto-navarros: Isasti, Beriain, F. Elizalde, Lizarraga (que tbn. usa bizitza ), el catecismo alto-navarro de Añibarro y el de Ulzama (aunque los ejs. de este último no son seguros, por darse en él la armonía vocálica). En textos más occidentales, lo hallamos en el cantar de Bretaña y en autores guipuzcoanos y vizcaínos del s. XX, como Azkue, Lizardi, Oskillaso, Ibiñagabeitia o Berrondo (cf. además en la expr. bizitzez en Lardizabal, Olabide y Zaitegi); por contra al Norte su frecuencia disminuye en dicho siglo.
sense-1
1.
(S ap. Lh
; Ht VocGr, Dv, H).
Modo de vida. "Vie molle, bizitze guria " Ht VocGr 387. "Le basque distingue entre la 'vie ou état de l'être animé' [bizi] et 'la vie ou conduite morale' bizitzea " Dv (pero cf. infra (2). ). "Manière de vivre, conduite de vie. Bizitze gaixtoa uztea, laisser sa mauvaise vie (Ax)" H. "En S, bizi est réservé au sens vital de "vie" et bizitze à l'entretien, l'état de vie" Lh. v. bizi , bizitza. Tr. De uso gral. al Norte (aunque su frecuencia disminuye algo en el s. XX); tbn. lo hallamos en textos alto-navarros ya desde Isasti, y en algunos guipuzcoanos modernos.
Zergatik publikanoekin eta bizitze gaixtotakoekin iaten du zuen majistruak? Lç Mt 9, 11 (TB bizi gaistoko ). Ene bizitze gaztetasunetik eraman dudanaz den bezenbatean. Lç Act 26, 4. Regeakgatik, eta dignitatetan diraden guziakgatik, bizitze bakezkoa eta emea eraman dezagunzat pietate eta honestate guzirekin. Lç 1 Tim 2, 2 (He, Dv, Bibl bizitze; TB bizi, Ker, IBe bizitza, IBk izaera ). Amorezko ezkonzea, dolorezko bizitzea. RIs 5. Zeruan izanen dutela bizitze bat gorputzean eta ariman ain ona eta kontentu anditakoa eze izanen baitute nai duten guzia. Ber Doc 126v. Birjinak gerostik hil artean eduki zuen bizitzea. Harb 53. Eta hartzen du zerbait gogo [...] bizitze berri bati lotzeko, eta anarteraiñoko aztura gaizto guztien utzteko. Ax 46 (V 29). Nahi dut bertze bizitze bat hartu. SP Phil 34. Behar du bere bizitza [sic, seguramente errata] guzia haren bizitzearen gainean ahal bezanbat moldatu. SP Imit I 1, 3. Bizitze saindu bat besarka ezazu sainduki hiltzeko. Tt Onsa 39. Bekhatoreak hartu nahi du bizitze ona. Gç 107. Gure bizitze perestiaren ürrin honez algar eskolatü behar dügüla. Bp I 65. O relijioneko bizitze saindua! Ch III 10, 6. Zurekiñ bethi bizitzekotz bizitze barreneko batez. Ib. 50,3. Komentietako bizitziaren besarkatzia. Mst III 10, 2. Bi emazteki bizitze gaixtotakoek. Lg I 326. Abreen pareko bizitze batez desohora dezagun. Mih 6. Logradezádangátik bizitze onbát ta iltze preziósoa. LE ( in BOEanm 1120 ). Zeren ezten hekiekin batean arras bizitzez aldatu. Dh 129. Biziko gare bizitze berri batez. Jaur 165. Ardiesteko bizitze aldamena eta Jaunaren gogara egiteko grazia. Dv LEd 145. Bizitze eztiago bat manatu zion kofesorrak. Laph 49. Bainan nola egin zen bizitze bat hain gogorrari? Jnn SBi 114. Bizitze aphal, gorde, eta eskerniatü hartan. Ip Hil 142. Agerian bizitze tzarra deramatenak. CatJauf 107. Nortsu zen eta zertsu bizitze ereman zuen. Ox 189. Habil eta bizitzez kanbia hadi. Const 26. Au da bizitze tristia! Yanzi 83. Arbola txar batzu [...], makurtuak, bihurdikatuak, etsituak kasik beren bizitze xuhurraz. JE Ber 40. Oi fraide ixilaren bizitze goxoa. Iratz 183. Bere bizitze bakar, hilduratuarentzat irain bat ezin jasanezkoa zen. Mde Pr 158. Goreskizuna bizitze on eta egite onen lagun oi eta izan danez. Or Aitork 293. Nik puxka bat probatua baitut / mundu untako bizitzea. Mattin 123. Bere bizitze urrikalgarriaren ezin-besteari bukaera emateko. Berron Kijote 150.
v. tbn. (para textos del s. XX) Zub 26. Etcham 99.
Modo de vida. "Vie molle, bizitze guria " Ht VocGr 387. "Le basque distingue entre la 'vie ou état de l'être animé' [bizi] et 'la vie ou conduite morale' bizitzea " Dv (pero cf. infra (2). ). "Manière de vivre, conduite de vie. Bizitze gaixtoa uztea, laisser sa mauvaise vie (Ax)" H. "En S, bizi est réservé au sens vital de "vie" et bizitze à l'entretien, l'état de vie" Lh. v. bizi , bizitza. Tr. De uso gral. al Norte (aunque su frecuencia disminuye algo en el s. XX); tbn. lo hallamos en textos alto-navarros ya desde Isasti, y en algunos guipuzcoanos modernos.
Zergatik publikanoekin eta bizitze gaixtotakoekin iaten du zuen majistruak? Lç Mt 9, 11 (TB bizi gaistoko ). Ene bizitze gaztetasunetik eraman dudanaz den bezenbatean. Lç Act 26, 4. Regeakgatik, eta dignitatetan diraden guziakgatik, bizitze bakezkoa eta emea eraman dezagunzat pietate eta honestate guzirekin. Lç 1 Tim 2, 2 (He, Dv, Bibl bizitze; TB bizi, Ker, IBe bizitza, IBk izaera ). Amorezko ezkonzea, dolorezko bizitzea. RIs 5. Zeruan izanen dutela bizitze bat gorputzean eta ariman ain ona eta kontentu anditakoa eze izanen baitute nai duten guzia. Ber Doc 126v. Birjinak gerostik hil artean eduki zuen bizitzea. Harb 53. Eta hartzen du zerbait gogo [...] bizitze berri bati lotzeko, eta anarteraiñoko aztura gaizto guztien utzteko. Ax 46 (V 29). Nahi dut bertze bizitze bat hartu. SP Phil 34. Behar du bere bizitza [sic, seguramente errata] guzia haren bizitzearen gainean ahal bezanbat moldatu. SP Imit I 1, 3. Bizitze saindu bat besarka ezazu sainduki hiltzeko. Tt Onsa 39. Bekhatoreak hartu nahi du bizitze ona. Gç 107. Gure bizitze perestiaren ürrin honez algar eskolatü behar dügüla. Bp I 65. O relijioneko bizitze saindua! Ch III 10, 6. Zurekiñ bethi bizitzekotz bizitze barreneko batez. Ib. 50,3. Komentietako bizitziaren besarkatzia. Mst III 10, 2. Bi emazteki bizitze gaixtotakoek. Lg I 326. Abreen pareko bizitze batez desohora dezagun. Mih 6. Logradezádangátik bizitze onbát ta iltze preziósoa. LE ( in BOEanm 1120 ). Zeren ezten hekiekin batean arras bizitzez aldatu. Dh 129. Biziko gare bizitze berri batez. Jaur 165. Ardiesteko bizitze aldamena eta Jaunaren gogara egiteko grazia. Dv LEd 145. Bizitze eztiago bat manatu zion kofesorrak. Laph 49. Bainan nola egin zen bizitze bat hain gogorrari? Jnn SBi 114. Bizitze aphal, gorde, eta eskerniatü hartan. Ip Hil 142. Agerian bizitze tzarra deramatenak. CatJauf 107. Nortsu zen eta zertsu bizitze ereman zuen. Ox 189. Habil eta bizitzez kanbia hadi. Const 26. Au da bizitze tristia! Yanzi 83. Arbola txar batzu [...], makurtuak, bihurdikatuak, etsituak kasik beren bizitze xuhurraz. JE Ber 40. Oi fraide ixilaren bizitze goxoa. Iratz 183. Bere bizitze bakar, hilduratuarentzat irain bat ezin jasanezkoa zen. Mde Pr 158. Goreskizuna bizitze on eta egite onen lagun oi eta izan danez. Or Aitork 293. Nik puxka bat probatua baitut / mundu untako bizitzea. Mattin 123. Bere bizitze urrikalgarriaren ezin-besteari bukaera emateko. Berron Kijote 150.
v. tbn. (para textos del s. XX) Zub 26. Etcham 99.
sense-2
2.
(AN, L, BN, S; SP, Urt Gram)
Ref.:
A;
EI
305
.
Vida. "Vie" SP, Urt Gram 38.
Guk badakigu ezen iragan garela heriotik bizitzera. Lç 1 Io 3, 14. Ezen nola Aitak badu bizitze bere baithan, hala eman drauka Semeari ere bere baithan bizitzearen ukhaitea. Lç Io 5, 26 (He, HeH, Leon bizitze; LE, Ker bizitza; TB, Dv, Ol, Or, IBk, IBe bizi ). Ezen hil izan zarete, eta zuen bizitzea gordea da Kristekin Iainkoa baithan. Lç Col 3, 3. Gu herio eternaletik delibraturik, bizitze eternala irabaz liezagunzat. Lç Ins F, 4r. Bizitzea debala onrarekin seguru. CantBret 18 (podría tbn. corresponder al tema bizitza, aunque no hay más ejs. de -a + a < -ea; cf. en el mismo verso onrarekin o unas líneas más arriba islaren ). Emaiten derauku Iainkoaren garazia, eta berretzen karitatea, zein baita gure arimaren bizitze egiazkoa. Mat 129. Bizitze hau izanen da beti iraunen duena. Ber Doc 127r. Ordaiñetan ofrendatzen darotzut bizitzea. EZ Man I 40. Hargatik bizitzeaz unhatu izatu naiz. EZ Eliç 163. Agur erregina, miserikordearen Ama, bizitzea, eztitasuna, eta gure esperanza. Harb 6. Mihiaren eskuan daude heriotzea eta bizitzea, gerla eta bakea. Ax 293 (V 195). Ezen baditugu hirur bizitze; badugu bizitze espirituala, zeina baitago Iainkoaren grazian; badugu gorputzekoa, zeina baitago ariman; badugu jendartekoa, zeina baitatza omen onean. SP Phil 352. Sinhesten dut [...] bizitze eternalian. Tt Onsa 178. Bada beraz beste bizitze bat hontarik landan? Bp I 36. Zeren [iskiribu saindu] hetan baitago bizitze eternala. ES 153. Egia gabe ezta ezagutza segurik, bizitzea gabe ezta nihor bizi. Ch III 56, 1. Ethorkizuneko bizitzearen esperanzan eta eternitateko ontasunen begira fermu daudezinak. CatLav A, 4r (V 4). Bizitze sekulakoa. El 7. Bizitzearen arbolako fruitutik janen zueño. He Phil 164 (AA III 403 bizitzako arbola ). Ene hitzak bizitze eta ezpiritü dira. Mst III 3, 1. Eta bizitze betikoa. Añ CatAN 5. Bizitze huntako denbora, erran nahi da, mement bat. Dh 200. Bertze bizitze bat sinhetsten duzue. Gy 252. Bizitze bethi irañen dian baten gurei merexitzeko. CatS 26. Nolako urustasuna geure baitan! Hau bizitzearen zoriona! JE Ber 8. Bizitzearen ondar-aleak / larrañean eultzen ari. "las últimas mieses de la vida" . Ldi BB 150. Zer garrantzi dauka bere "gizakideek" amets zaharraren irauteak bizitze eta hiltze badelako sineskerian? Mde Pr 373. Oi San Frantses, begira gazteak, / Ez ditzala lotsa bizitzeak, / Mundu hits hau argituz fedeak / Xora ditzan zerurat heltzeak. Ardoy SFran 355.
v. tbn. CatJauf 35. CatUlz 21. Arti Ipuin 39.
Vida. "Vie" SP, Urt Gram 38.
Guk badakigu ezen iragan garela heriotik bizitzera. Lç 1 Io 3, 14. Ezen nola Aitak badu bizitze bere baithan, hala eman drauka Semeari ere bere baithan bizitzearen ukhaitea. Lç Io 5, 26 (He, HeH, Leon bizitze; LE, Ker bizitza; TB, Dv, Ol, Or, IBk, IBe bizi ). Ezen hil izan zarete, eta zuen bizitzea gordea da Kristekin Iainkoa baithan. Lç Col 3, 3. Gu herio eternaletik delibraturik, bizitze eternala irabaz liezagunzat. Lç Ins F, 4r. Bizitzea debala onrarekin seguru. CantBret 18 (podría tbn. corresponder al tema bizitza, aunque no hay más ejs. de -a + a < -ea; cf. en el mismo verso onrarekin o unas líneas más arriba islaren ). Emaiten derauku Iainkoaren garazia, eta berretzen karitatea, zein baita gure arimaren bizitze egiazkoa. Mat 129. Bizitze hau izanen da beti iraunen duena. Ber Doc 127r. Ordaiñetan ofrendatzen darotzut bizitzea. EZ Man I 40. Hargatik bizitzeaz unhatu izatu naiz. EZ Eliç 163. Agur erregina, miserikordearen Ama, bizitzea, eztitasuna, eta gure esperanza. Harb 6. Mihiaren eskuan daude heriotzea eta bizitzea, gerla eta bakea. Ax 293 (V 195). Ezen baditugu hirur bizitze; badugu bizitze espirituala, zeina baitago Iainkoaren grazian; badugu gorputzekoa, zeina baitago ariman; badugu jendartekoa, zeina baitatza omen onean. SP Phil 352. Sinhesten dut [...] bizitze eternalian. Tt Onsa 178. Bada beraz beste bizitze bat hontarik landan? Bp I 36. Zeren [iskiribu saindu] hetan baitago bizitze eternala. ES 153. Egia gabe ezta ezagutza segurik, bizitzea gabe ezta nihor bizi. Ch III 56, 1. Ethorkizuneko bizitzearen esperanzan eta eternitateko ontasunen begira fermu daudezinak. CatLav A, 4r (V 4). Bizitze sekulakoa. El 7. Bizitzearen arbolako fruitutik janen zueño. He Phil 164 (AA III 403 bizitzako arbola ). Ene hitzak bizitze eta ezpiritü dira. Mst III 3, 1. Eta bizitze betikoa. Añ CatAN 5. Bizitze huntako denbora, erran nahi da, mement bat. Dh 200. Bertze bizitze bat sinhetsten duzue. Gy 252. Bizitze bethi irañen dian baten gurei merexitzeko. CatS 26. Nolako urustasuna geure baitan! Hau bizitzearen zoriona! JE Ber 8. Bizitzearen ondar-aleak / larrañean eultzen ari. "las últimas mieses de la vida" . Ldi BB 150. Zer garrantzi dauka bere "gizakideek" amets zaharraren irauteak bizitze eta hiltze badelako sineskerian? Mde Pr 373. Oi San Frantses, begira gazteak, / Ez ditzala lotsa bizitzeak, / Mundu hits hau argituz fedeak / Xora ditzan zerurat heltzeak. Ardoy SFran 355.
v. tbn. CatJauf 35. CatUlz 21. Arti Ipuin 39.
sense-3
3.
Tiempo de la vida.
"
Bere bizitzian (S)"
Gte Erd 305.
Baldin bizitze hunetan solament Krist baithan speranza badugu, gizon guzietako miserablenak gu gara. Lç 1 Cor 15, 19 (He, Dv bizitze; TB mundu, Ol bizi aldi, Ker bizitzaldi, IBk, IBe bizitza, Bibl bizi ). Zuek iadanik akabatu duzue bizitze hunetako bidea. Mat 299. Bizitzean egin tuen hutsak ditu kondatzen. EZ Man I 55. Bizitze luzearen esperantza. Ax 59 (V 38). Semea, sekulan eztukezu seguranzarik bizitze hunetan. SP Imit III 35, 1 (Ol biztaldi ). Deusik egiñ gabe joan baitzait / Ene bizitze gustia! Gç 194. --[Manü] hurak hautse dütükienek zer gaztigü dükeie? --Bizitze hontan gaizki dirate, eta Iferniala eroriren. Bp I 114. Bertze gisaz behatuko bide diozu zure bizitze iraganari. Ch I 23, 3. Bizitze huntan gerthatzen diren haiñitz akzidentez. He gudu 140. Eternitateko egünaz, eta bizitze huntako hersidüretzaz. Mst III 47, tí. Bere bizitze güzia. Egiat 200. Bizitze labur huntako okasione guzietan. Brtc 203. Bizitze huntako ta hil ondoko ontsatasuna. Dh 190. Süjeta dieziela bier algarreki / Mündian bizitze lüze ünioneki. Etch 688. Bere bizitze huntako egünen han igaraitia. Ip Hil 146. Ariñ esaten da! Bi urthe! Ia bizitze guztia... Osk Kurl 158. Zinen güdükari handi / Zure bizitzian. Casve SGrazi 156.
v. tbn. Lg II 92. Inza Azalp 146.
Baldin bizitze hunetan solament Krist baithan speranza badugu, gizon guzietako miserablenak gu gara. Lç 1 Cor 15, 19 (He, Dv bizitze; TB mundu, Ol bizi aldi, Ker bizitzaldi, IBk, IBe bizitza, Bibl bizi ). Zuek iadanik akabatu duzue bizitze hunetako bidea. Mat 299. Bizitzean egin tuen hutsak ditu kondatzen. EZ Man I 55. Bizitze luzearen esperantza. Ax 59 (V 38). Semea, sekulan eztukezu seguranzarik bizitze hunetan. SP Imit III 35, 1 (Ol biztaldi ). Deusik egiñ gabe joan baitzait / Ene bizitze gustia! Gç 194. --[Manü] hurak hautse dütükienek zer gaztigü dükeie? --Bizitze hontan gaizki dirate, eta Iferniala eroriren. Bp I 114. Bertze gisaz behatuko bide diozu zure bizitze iraganari. Ch I 23, 3. Bizitze huntan gerthatzen diren haiñitz akzidentez. He gudu 140. Eternitateko egünaz, eta bizitze huntako hersidüretzaz. Mst III 47, tí. Bere bizitze güzia. Egiat 200. Bizitze labur huntako okasione guzietan. Brtc 203. Bizitze huntako ta hil ondoko ontsatasuna. Dh 190. Süjeta dieziela bier algarreki / Mündian bizitze lüze ünioneki. Etch 688. Bere bizitze huntako egünen han igaraitia. Ip Hil 146. Ariñ esaten da! Bi urthe! Ia bizitze guztia... Osk Kurl 158. Zinen güdükari handi / Zure bizitzian. Casve SGrazi 156.
v. tbn. Lg II 92. Inza Azalp 146.
sense-4
4.
Sustento.
Halakotz erraiten drauzuet eztuzuen artharik zuen bizitzeaz, zer ianen duzuen eta zer edanen. Lç Mt 6, 25 (He bizitzekoaz; TB, Echn, Or, IBk biziaz ). Ezlitzateke izanen nahikoak behar bada, egungo muttiko batentzat hamar peseta [...]. Nok susmatuko luken hunenbeste gareztituko zala bizitzea! Osk Kurl 160.
Halakotz erraiten drauzuet eztuzuen artharik zuen bizitzeaz, zer ianen duzuen eta zer edanen. Lç Mt 6, 25 (He bizitzekoaz; TB, Echn, Or, IBk biziaz ). Ezlitzateke izanen nahikoak behar bada, egungo muttiko batentzat hamar peseta [...]. Nok susmatuko luken hunenbeste gareztituko zala bizitzea! Osk Kurl 160.
sense-5
5.
Vida, biografía.
"
Ixtorio hori sainduen bizitzetarik atheratua omen da (BN-lab)"
Gte Erd 65.
Egia da historia batzuk argi geiago emaiten deraukutela gure biziaren gidatzeko bertzeek baino; nolakoak baitira Santa Theresaren, San Luis Franziako erregearen bizitzeak. SP Phil 148. Jesüs-Kristen bizitze eta predikien laur izkiribazaliak. Bp II 117. Erakusten daroku Sparcianok Severo enperadorearen bizitzean. ES 168. Sainduen bizitzea. Jnn SBi tí. Khuntatü zeion bere bizitzea. Ip Hil 120. Lan handi, lan ikaragarriak orobat, behinere agertu ez diren Andredena Mariaren bizitzea, Predikuak, Iruñako phestak, Montevideoko berriak eta bertze asko. Zerb Azk 64.
Egia da historia batzuk argi geiago emaiten deraukutela gure biziaren gidatzeko bertzeek baino; nolakoak baitira Santa Theresaren, San Luis Franziako erregearen bizitzeak. SP Phil 148. Jesüs-Kristen bizitze eta predikien laur izkiribazaliak. Bp II 117. Erakusten daroku Sparcianok Severo enperadorearen bizitzean. ES 168. Sainduen bizitzea. Jnn SBi tí. Khuntatü zeion bere bizitzea. Ip Hil 120. Lan handi, lan ikaragarriak orobat, behinere agertu ez diren Andredena Mariaren bizitzea, Predikuak, Iruñako phestak, Montevideoko berriak eta bertze asko. Zerb Azk 64.
sense-6
6.
Resurrección.
Cf. bizitu
(3)
.
Ni naiz bizitzea eta bizitza, Jesusek ostera esan zion. Arr Bearg 165.
Ni naiz bizitzea eta bizitza, Jesusek ostera esan zion. Arr Bearg 165.
sense-7
7.
(AN-ulz, L, BN)
Ref.:
A (
bizitza
);
Iz Ulz
.
"Habitación, vivienda" A. " (Bi) bizitzekua, la (casa) de dos viviendas" Iz Ulz.
"Habitación, vivienda" A. " (Bi) bizitzekua, la (casa) de dos viviendas" Iz Ulz.
azpiadiera-7.1
Piso.
Etxe bat erosteko, bi bizitzekoa. Auspoa 77-78, 34.
Etxe bat erosteko, bi bizitzekoa. Auspoa 77-78, 34.
azpisarrera-1
BIZITZEA EDEKI.
Quitar la vida, matar.
Ez, ezen badakigu haur dela Iesus Kristen exenplura Iainkoaren haurren gloria eternalera heltzeko bidea, eta eztela heriorik-ere egiazko bizitzea edeki ahal diezakegunik. Lç Adv ** 6v.
Quitar la vida, matar.
Ez, ezen badakigu haur dela Iesus Kristen exenplura Iainkoaren haurren gloria eternalera heltzeko bidea, eta eztela heriorik-ere egiazko bizitzea edeki ahal diezakegunik. Lç Adv ** 6v.
azpisarrera-2
BIZITZEA EMAN.
Dar vida.
Zeinek hilei bizitze emaiten baitraue, eta deitzen baititu eztiraden gauzak balirade bezala. Lç Rom 4, 17.
Dar vida.
Zeinek hilei bizitze emaiten baitraue, eta deitzen baititu eztiraden gauzak balirade bezala. Lç Rom 4, 17.
azpisarrera-3
BIZITZEA ERAMAN.
Quitar la vida, matar.
Bada gure eskasek eta bekatu benialek ezin eraman diazakegute bizitze espirituala, zeren ezta galtzen bekatu mortalaz baizen. SP Phil 23.
Quitar la vida, matar.
Bada gure eskasek eta bekatu benialek ezin eraman diazakegute bizitze espirituala, zeren ezta galtzen bekatu mortalaz baizen. SP Phil 23.
azpisarrera-4
BIZITZEA GALDU.
Perder la vida, morir.
Bizitzearen galtzea edo erideitea. Lç Mt 16, tít. (en el versículo al que hace referencia aparece bizia galdu ). Gure amoreak gatik / bizitzea galtzean. EZ Noel 77. Bada gure eskasek eta bekatu benialek ezin eraman diazakegute bizitze espirituala, zeren ezta galtzen bekatu mortalaz baizen. SP Phil 23.
Perder la vida, morir.
Bizitzearen galtzea edo erideitea. Lç Mt 16, tít. (en el versículo al que hace referencia aparece bizia galdu ). Gure amoreak gatik / bizitzea galtzean. EZ Noel 77. Bada gure eskasek eta bekatu benialek ezin eraman diazakegute bizitze espirituala, zeren ezta galtzen bekatu mortalaz baizen. SP Phil 23.
azpisarrera-5
BIZITZE-ARAU.
Regla de vida. v. BIZI-ARAU.
Etzukeien ukhan heiekin mahain bat, etxe bat eta bizitze arau bat bera baizen. Birjin 475. Egin zuen bizitz-arau bat haren etxea orduan kausizten zen moldearen arabera. Ib. 350.
Regla de vida. v. BIZI-ARAU.
Etzukeien ukhan heiekin mahain bat, etxe bat eta bizitze arau bat bera baizen. Birjin 475. Egin zuen bizitz-arau bat haren etxea orduan kausizten zen moldearen arabera. Ib. 350.
azpisarrera-6
BIZITZE-EMAILE.
Que da la vida.
Hala ioan ziñen, bizitze / emaillea, mundutik. EZ Noel 101.
Que da la vida.
Hala ioan ziñen, bizitze / emaillea, mundutik. EZ Noel 101.
azpisarrera-7
BIZITZE-MANERA.
Modo de vida. v. bizimodu.
Gloriako bizitze maneraren konforme. Ber Trat 56r. Konsidera zazu [...] zer pasionek nausitzenago duten zure ariman, eta hek ezaguturik, har ezazu [...] hekin kontrako bizitze manera. SP Phil 457. Erregela zazue zuen bizitze manera guzia. Dh 271.
Modo de vida. v. bizimodu.
Gloriako bizitze maneraren konforme. Ber Trat 56r. Konsidera zazu [...] zer pasionek nausitzenago duten zure ariman, eta hek ezaguturik, har ezazu [...] hekin kontrako bizitze manera. SP Phil 457. Erregela zazue zuen bizitze manera guzia. Dh 271.
azpisarrera-8
BIZITZE-MODU.
Modo de vida. v. bizimodu.
Bizitze-modu guzian gaudelaik erne aski ez emateko lekurik deabruai. (193). LE-Ir.
Modo de vida. v. bizimodu.
Bizitze-modu guzian gaudelaik erne aski ez emateko lekurik deabruai. (193). LE-Ir.
azpisarrera-9
BIZITZE-MOLDE.
Modo de vida. v. bizimolde.
Baldin onhetsten badugu bizitze molde hura. EZ Man II 51. Eztela nehor ere, gaixtoago bada ere, bere gaixtakeriak unhatzen eztuenik eta bertze bizitze molde bati lotzea desiratzen eztuenik. Ax 464 (V 301, donde faltan las últimas ocho palabras citadas). Ahaide delezius huntan bi berset gei tit khantatü, / Ene bizitze mulde gaitza münd'orori deklaratü. Etch 234. Duelarik segitzen [jaio den herriko] / bizitze moldea. Balad 234.
Modo de vida. v. bizimolde.
Baldin onhetsten badugu bizitze molde hura. EZ Man II 51. Eztela nehor ere, gaixtoago bada ere, bere gaixtakeriak unhatzen eztuenik eta bertze bizitze molde bati lotzea desiratzen eztuenik. Ax 464 (V 301, donde faltan las últimas ocho palabras citadas). Ahaide delezius huntan bi berset gei tit khantatü, / Ene bizitze mulde gaitza münd'orori deklaratü. Etch 234. Duelarik segitzen [jaio den herriko] / bizitze moldea. Balad 234.
azpisarrera-10
BIZITZE-MOTA.
Modo de vida.
Zein gure bizitze motaren araura. Lç ABC B, 1r. Jesusi zarraizkon Apostoluen bizitze mota etzitzaioen gaiago iduritu saindu billakatzeko. Mih 110.
Modo de vida.
Zein gure bizitze motaren araura. Lç ABC B, 1r. Jesusi zarraizkon Apostoluen bizitze mota etzitzaioen gaiago iduritu saindu billakatzeko. Mih 110.
azpisarrera-11
BIZITZE-TAILU.
Modo de vida.
Batbederaren bizitze thailluak zenbait bertute bereziri lotzeko premia du. SP Phil 175. Enseia gaitezin bada, Philotea, hirur bertute hei iarraikitera, nor bere bizitze tailluaren eredura. Ib. 246.
Modo de vida.
Batbederaren bizitze thailluak zenbait bertute bereziri lotzeko premia du. SP Phil 175. Enseia gaitezin bada, Philotea, hirur bertute hei iarraikitera, nor bere bizitze tailluaren eredura. Ib. 246.
azpisarrera-12
BIZITZEZ.
"(Gc), por residencia" A. "Hor daude fijo, or daoz, egotez (V-arr), [...] bizitzez, or bizi dira (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 123.
Korintora bizitzez joan zanean bereala. Lard 515. Pella zeritzan erritxo batera joan, eta bizitzez jarri ziran. Ib. 540. Lot [...] bere alaba biekin gelditu zan bizitzez. Ol Gen 19, 30. Arrezkero, Itali egoaldera aldatu zan bizitzez eta egotez. Zait Plat 52. Euskadiko seme-alaba, jaiotzez nahiz bizitzez, izatea. MEIG IV 50.
"(Gc), por residencia" A. "Hor daude fijo, or daoz, egotez (V-arr), [...] bizitzez, or bizi dira (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 123.
Korintora bizitzez joan zanean bereala. Lard 515. Pella zeritzan erritxo batera joan, eta bizitzez jarri ziran. Ib. 540. Lot [...] bere alaba biekin gelditu zan bizitzez. Ol Gen 19, 30. Arrezkero, Itali egoaldera aldatu zan bizitzez eta egotez. Zait Plat 52. Euskadiko seme-alaba, jaiotzez nahiz bizitzez, izatea. MEIG IV 50.
azpisarrera-13
BIZITZEZKO.
De vida.
Ebanjelioa da bizitzezko eta egiazko hitza. Lç Adv ** 5v. Bizitzezko Sakramendu horren bertutez. He Phil 164.
De vida.
Ebanjelioa da bizitzezko eta egiazko hitza. Lç Adv ** 5v. Bizitzezko Sakramendu horren bertutez. He Phil 164.
bizitze
-
bizitze. Tr. Usado por los autores orien...
-
1. (S ap. Lh ; Ht VocGr , Dv, H). Modo d...
-
2. (AN, L, BN, S; SP, Urt Gram ) Ref.: A...
-
3. Tiempo de la vida. " Bere bizitzian (...
-
4. Sustento. Halakotz erraiten drauzuet ...
-
5. Vida, biografía. " Ixtorio hori sain...
-
6. Resurrección. Cf. bizitu (3) . Ni na...
-
7. (AN-ulz, L, BN) Ref.: A ( bizitza ); ...
-
Piso. Etxe bat erosteko, bi bizitzekoa. ...
-
BIZITZEA EDEKI. Quitar la vida, matar. E...
-
BIZITZEA EMAN. Dar vida. Zeinek hilei bi...
-
BIZITZEA ERAMAN. Quitar la vida, matar. ...
-
BIZITZEA GALDU. Perder la vida, morir. B...
-
BIZITZE-ARAU. Regla de vida. v. BIZI-ARA...
-
BIZITZE-EMAILE. Que da la vida. Hala ioa...
-
BIZITZE-MANERA. Modo de vida. v. bizimod...
-
BIZITZE-MODU. Modo de vida. v. bizimodu....
-
BIZITZE-MOLDE. Modo de vida. v. bizimold...
-
BIZITZE-MOTA. Modo de vida. Zein gure bi...
-
BIZITZE-TAILU. Modo de vida. Batbederare...
-
BIZITZEZ. "(Gc), por residencia" A. "Hor...
-
BIZITZEZKO. De vida. Ebanjelioa da bizit...
<< tailu 0 / 0 HARRI-TAILU >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
