OEH - Bilaketa
7 emaitza saihestu bilaketarentzat
goiburua
saihestu.
tradizioa
Tr. Documentado en Lizarraga de Elcano, Iraizoz y en autores meridionales de la 2.ª mitad del s. XX. En DFrec hay 8 ejs. de saihestu.
sense-1
1.
(S ap. Lrq
; H; saie- AN, L-ain, S ap. A
; H),
sahestu (H).
Desviar(se), apartar(se), separar(se). "Se détourner de son chemin, prendre à côté, s'écarter" H, que cita a Lizarraga de Elcano. "Desviarse, apostatar" A. "S'écarter" Lrq (s.v. saihets).
Bidean Judas saiestu zé, abisu emátera judioéi, nón zén Jesus garai gártan. LE Urt 17r. Ibili emendik saiestu gabe ez eskui ta ez ezker . (3). LE-Ir. Ori ezaguturik Atenai'tarren gurdi-zai esku-egokiak, aldera saiestu aokoa geldixeago-erazi ta itzuri zun. ' Se aparta' . Zait Sof 30. Etsituki alegindu zen hizketa hain beldurgarri ez litzakean gai batera saiestera. Mde Pr 99 (v. tbn. HaurB 65 saihestu). Neronengandik begiak saiestu nai ba nitun. Or Aitork 198. Adiskiderik onenak saiesten zitzaizkiola igarririk, gizarteaganako erra ta iguiña sortu zitzaizkion. Etxde JJ 266s. Ez ikusi egiten zuten aldiz aurretik burua saiestuz. Ib. 266. Negu luzeko kezkak saiestu ta an dizute gogo-lasaigarri, egon-leku zoragarria. NEtx Antz 154. Hautatzea merezi duten formak izan bitez beti, ahal delarik, beste euskalkietakoetarik gutxien saihesten direnak. MIH 113. Tarteka, lerro nagusiaz saihesturik, bestelako ipuinak ere sar daitezke. MEIG IV 134. Artelana ez da sekula izan Txillidarentzat bere burua hurkoagandik, lege guztien gainetik eta eginbide guztien azpitik, bereizteko eta saihesteko bidea izan (sic). MEIG VIII 57s. Ez ote daiteke gerta, elkarganatuz joan beharrean, bata bestearengandik gero eta saihestuago aurkitzea? MEIG IX 31s.
Desviar(se), apartar(se), separar(se). "Se détourner de son chemin, prendre à côté, s'écarter" H, que cita a Lizarraga de Elcano. "Desviarse, apostatar" A. "S'écarter" Lrq (s.v. saihets).
Bidean Judas saiestu zé, abisu emátera judioéi, nón zén Jesus garai gártan. LE Urt 17r. Ibili emendik saiestu gabe ez eskui ta ez ezker . (3). LE-Ir. Ori ezaguturik Atenai'tarren gurdi-zai esku-egokiak, aldera saiestu aokoa geldixeago-erazi ta itzuri zun. ' Se aparta' . Zait Sof 30. Etsituki alegindu zen hizketa hain beldurgarri ez litzakean gai batera saiestera. Mde Pr 99 (v. tbn. HaurB 65 saihestu). Neronengandik begiak saiestu nai ba nitun. Or Aitork 198. Adiskiderik onenak saiesten zitzaizkiola igarririk, gizarteaganako erra ta iguiña sortu zitzaizkion. Etxde JJ 266s. Ez ikusi egiten zuten aldiz aurretik burua saiestuz. Ib. 266. Negu luzeko kezkak saiestu ta an dizute gogo-lasaigarri, egon-leku zoragarria. NEtx Antz 154. Hautatzea merezi duten formak izan bitez beti, ahal delarik, beste euskalkietakoetarik gutxien saihesten direnak. MIH 113. Tarteka, lerro nagusiaz saihesturik, bestelako ipuinak ere sar daitezke. MEIG IV 134. Artelana ez da sekula izan Txillidarentzat bere burua hurkoagandik, lege guztien gainetik eta eginbide guztien azpitik, bereizteko eta saihesteko bidea izan (sic). MEIG VIII 57s. Ez ote daiteke gerta, elkarganatuz joan beharrean, bata bestearengandik gero eta saihestuago aurkitzea? MEIG IX 31s.
azpiadiera-1.1
Desviar(se) (del buen camino...).
Laster saiestuko dira bide zuzenetik eta eztira zerura iritxiko. Ir YKBiz 185n. Onelako igurdiziz yakintsu, batean oker-bidera saiesten da; bestean, bide onez dijoa. Zait Sof 171. Zeruko aterik ederrenak zabaldu zizkion bizi guzian deslai ta saiestu ibilli zen ardi gaixoari. Etxde JJ 279. Norbait horrek badu kemen eta ausardia bide zuzen horretarik sekula ez saihesteko. MEIG I 256.
Laster saiestuko dira bide zuzenetik eta eztira zerura iritxiko. Ir YKBiz 185n. Onelako igurdiziz yakintsu, batean oker-bidera saiesten da; bestean, bide onez dijoa. Zait Sof 171. Zeruko aterik ederrenak zabaldu zizkion bizi guzian deslai ta saiestu ibilli zen ardi gaixoari. Etxde JJ 279. Norbait horrek badu kemen eta ausardia bide zuzen horretarik sekula ez saihesteko. MEIG I 256.
azpiadiera-1.2
(Part. en función de adj.).Descarriado.
Bere emazte saiestuarekin ezin zitekean bizi. Etxde JJ 185.
Bere emazte saiestuarekin ezin zitekean bizi. Etxde JJ 185.
azpiadiera-1.2.1
"
Saiestua (AN, L, S), el apóstata"
A.
sense-2
2.
(S ap. Lrq
),
sahestu (AN-larr ap. Asp Leiz2; Hb).
"Se mettre sur le côté" Lrq. "Ponerse de costado, de medio lado" Asp Leiz2. . v. saiheskatu.
"Se mettre sur le côté" Lrq. "Ponerse de costado, de medio lado" Asp Leiz2. . v. saiheskatu.
sense-3
3.
Impedir.
Etzun utsegingo noski, emakume batek besotik elduta saiestu ezpalio. Or SCruz 91.
Etzun utsegingo noski, emakume batek besotik elduta saiestu ezpalio. Or SCruz 91.
sense-4
4.
Despreciar, menospreciar, rechazar.
Biurri zaitezke onen aurka ta gezurretan urtu, al badezazu, zure ezertxo ezpaitut saiesten, baina, ezin dezakezu. Zait Plat 133. Bertso sail ugari hori ez da saihestekoa, itsuski xamar badirudi ere. MEIG III 96. Bazuela euskarak guk uste ez bezalako aberastasunik, aski saihestu eta arbuiatuak zeuden autore zahar ezezagunetan. MEIG VII 168. Ez du euskalkiak eta euskalkietako [...] aditza saihesteko eta suntsitzeko asmorik. MEIG VIII 96. Aspaldixe argitara emanak saihets ez ditzaten berriagoen segidan dabiltzalarik. Ib. 64.
Biurri zaitezke onen aurka ta gezurretan urtu, al badezazu, zure ezertxo ezpaitut saiesten, baina, ezin dezakezu. Zait Plat 133. Bertso sail ugari hori ez da saihestekoa, itsuski xamar badirudi ere. MEIG III 96. Bazuela euskarak guk uste ez bezalako aberastasunik, aski saihestu eta arbuiatuak zeuden autore zahar ezezagunetan. MEIG VII 168. Ez du euskalkiak eta euskalkietako [...] aditza saihesteko eta suntsitzeko asmorik. MEIG VIII 96. Aspaldixe argitara emanak saihets ez ditzaten berriagoen segidan dabiltzalarik. Ib. 64.
sense-5
5.
Evitar.
Borroka bideak [...] saihesten ditu eta alderantziz gero eta emanago agertzen zaigu abia-abiatik hain gogoko zituen ikerlanei. MEIG VI 75. Traba eta debekua saihesteko, beste bide bat har daiteke. MEIG VII 113.
Borroka bideak [...] saihesten ditu eta alderantziz gero eta emanago agertzen zaigu abia-abiatik hain gogoko zituen ikerlanei. MEIG VI 75. Traba eta debekua saihesteko, beste bide bat har daiteke. MEIG VII 113.
azpisarrera-1
EZIN SAIHESTUZKO.
Inevitable.
Borondate biren / nahasmendu zikina, / ezin saiestuzko borrokaren / borrokatu ezina. Azurm HitzB 52.
Borondate biren / nahasmendu zikina, / ezin saiestuzko borrokaren / borrokatu ezina. Azurm HitzB 52.
saihestu
-
saihestu. Tr. Documentado en Lizarraga d...
-
1. (S ap. Lrq ; H; saie- AN, L-ain, S ap...
-
Desviar(se) (del buen camino...). Laster...
-
(Part. en función de adj.).Descarriado....
-
2. (S ap. Lrq ), sahestu (AN-larr ap. As...
-
3. Impedir. Etzun utsegingo noski, emaku...
-
4. Despreciar, menospreciar, rechazar. B...
-
5. Evitar. Borroka bideak [...] saiheste...
-
EZIN SAIHESTUZKO. Inevitable. Borondate ...
0 / 0 anarte >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
