OEH - Bilaketa
31 emaitza sagardotegi bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (30)
goiburua
salerosi.
tradizioa
Tr. Documentado en autores septentrionales y navarros de los ss. XVII y XVIII; más adelante solo lo hallamos en Landerretche. Entre los vizcaínos y guipuzcoanos es usado desde principios del s. XVIII. Salerosi es la forma propia de la tradición oriental (hay tbn. algún ej. de saldu-erosi en Lizarraga). Entre los occidentales se documenta sólo salduerosi hasta principios del s. XIX, y ambas formas, a partir de esta época. Hay saleros en Lizardi.
sense-1
1.
(gral.; SP, Urt V 429, Añ, VocBN , Dv, H),
salduerosi (V, G, AN),
saleros
Ref.:
A (saldu-erosi, salerosi);
Etxba Eib (sal-erosixa)
.
Comercio, acción de comerciar, negocio. " Sal-erosiak, trafic de vendre et acheter" SP. " Sal-erosietan dabilla, se mêler de vendre et acheter" Ib. "Trato, comercio" Añ. "Négoce, trafic" Dv. "Comercio, tráfico" A. " Salerosi horrek emaiten duia? Ce commerce donne-t-il?" Lh. "Compraventa, comercio. Liburu zarren saldu-erosixa dagon lekuan, an aurkittuko nozu ni " Etxba Eib. . v. salerosketa, salerospen, saleroste.
Erri ontako jenteak zuen errian tratatzera bere tratoetan eta salerosietan. MRos 10.1v. Eztugula halaber kontuan, pisuan, neurrian, sal-erosietan [...] enganamendurik egin behar. Mat 115. Sal-erosi hartu-emanetako kontratuetan. Harb 434. Gaitz da tratuetan eta salerosietan bethi egiaz ibiltzea. Ax 481 (V 311). Merkatari batzuek egiten dituzte sal-erosi nahasiak, tratu gaixtoak. Ib. 421 (V 273). Merkatalgoa, sal-erosia fite da egin. [...] gelditzen da sekulakotz, saldua, saldu. Ib. 612 (V 394). Eta egiñagatik hañitz / sal erosi dohatsuki; // milla on doblatuagatik [...]. Gç 204. Traba gabe ibil dadin tratantea edo merkataria bere sal-erosiko gauzekin. Revol 121. [Bekhatu egiten dute] sal-erosian laguna enganatzen dutenek. Brtc 64. Sal-erosietan diren tranpak... nork konta? (199). LE-Ir (saldu-erosi (352) s.v. esku). Biotza iminirik daukadalako saldu erosijetako irabaztetan. Mg CO IV. Egarri onetatik dator saldu erosian zuzen ez ibiltzea. AA III 630. Onelako saldu erosirik egiten danian, azaldu biar dira saltzen dan gauziak daukazan [...] faltak. Astar II 166. Orazioko etxea saldu-erosietarako leku egiña. Lard 430. Dendako ta gañerako juan-etorri ta sal-erosien kontua berak eramaten baizuan. Bv AsL 43. Au zan gizon bat sal-erosiari oso emana, ta munduko [...] aberastasunen adiskide. Ib. 25. Saldu erosietan dabillena. Ezale 1898, 270b. Itsasoaren bitartez urrutiko erri ta gizonakin sal-erosiak egokiago izan zitzaizkealako. Etxeg RIEV 1908, 112. Gauza batzuen salerosiaz irabazi leitekeala polito dirua. Echta Jos 356. Itxasbazter onetan, euren saldu-erosietan ebiltzanak, arrittuta egozan Aprikarrakaz. Echta Jos 118. Sal-eros ekurugaitza. " Inquieto comerciar" . Ldi BB 140. Onein elburua, merkatuen jabe izatea; salerosia ta onen gora berak euren eskuetan eukitea izan da. Eguzk GizAuz 23. Larogetamar enega gaztaiñek, gaurko saldu-erosien, ogei mille peseta egiten deudie. Akes Ipiñ 24. Euren saldu-erosiak egitera joanda, an batzen zan andra jendetzak [...] komunen bearra ba-eukan. Etxabu Kontu 202.
v. tbn. Prop 1906, 72. Lander RIEV 1907, 431. IArt Itzald II 55. Saldu erosi: OA 164. Mb IArg I 117. Añ EL1 137. Gco II 31. Izt C 126. Xe 174. Itz Azald 107. EEs 1917, 74. Ker Gen 34, 10.
Comercio, acción de comerciar, negocio. " Sal-erosiak, trafic de vendre et acheter" SP. " Sal-erosietan dabilla, se mêler de vendre et acheter" Ib. "Trato, comercio" Añ. "Négoce, trafic" Dv. "Comercio, tráfico" A. " Salerosi horrek emaiten duia? Ce commerce donne-t-il?" Lh. "Compraventa, comercio. Liburu zarren saldu-erosixa dagon lekuan, an aurkittuko nozu ni " Etxba Eib. . v. salerosketa, salerospen, saleroste.
Erri ontako jenteak zuen errian tratatzera bere tratoetan eta salerosietan. MRos 10.1v. Eztugula halaber kontuan, pisuan, neurrian, sal-erosietan [...] enganamendurik egin behar. Mat 115. Sal-erosi hartu-emanetako kontratuetan. Harb 434. Gaitz da tratuetan eta salerosietan bethi egiaz ibiltzea. Ax 481 (V 311). Merkatari batzuek egiten dituzte sal-erosi nahasiak, tratu gaixtoak. Ib. 421 (V 273). Merkatalgoa, sal-erosia fite da egin. [...] gelditzen da sekulakotz, saldua, saldu. Ib. 612 (V 394). Eta egiñagatik hañitz / sal erosi dohatsuki; // milla on doblatuagatik [...]. Gç 204. Traba gabe ibil dadin tratantea edo merkataria bere sal-erosiko gauzekin. Revol 121. [Bekhatu egiten dute] sal-erosian laguna enganatzen dutenek. Brtc 64. Sal-erosietan diren tranpak... nork konta? (199). LE-Ir (saldu-erosi (352) s.v. esku). Biotza iminirik daukadalako saldu erosijetako irabaztetan. Mg CO IV. Egarri onetatik dator saldu erosian zuzen ez ibiltzea. AA III 630. Onelako saldu erosirik egiten danian, azaldu biar dira saltzen dan gauziak daukazan [...] faltak. Astar II 166. Orazioko etxea saldu-erosietarako leku egiña. Lard 430. Dendako ta gañerako juan-etorri ta sal-erosien kontua berak eramaten baizuan. Bv AsL 43. Au zan gizon bat sal-erosiari oso emana, ta munduko [...] aberastasunen adiskide. Ib. 25. Saldu erosietan dabillena. Ezale 1898, 270b. Itsasoaren bitartez urrutiko erri ta gizonakin sal-erosiak egokiago izan zitzaizkealako. Etxeg RIEV 1908, 112. Gauza batzuen salerosiaz irabazi leitekeala polito dirua. Echta Jos 356. Itxasbazter onetan, euren saldu-erosietan ebiltzanak, arrittuta egozan Aprikarrakaz. Echta Jos 118. Sal-eros ekurugaitza. " Inquieto comerciar" . Ldi BB 140. Onein elburua, merkatuen jabe izatea; salerosia ta onen gora berak euren eskuetan eukitea izan da. Eguzk GizAuz 23. Larogetamar enega gaztaiñek, gaurko saldu-erosien, ogei mille peseta egiten deudie. Akes Ipiñ 24. Euren saldu-erosiak egitera joanda, an batzen zan andra jendetzak [...] komunen bearra ba-eukan. Etxabu Kontu 202.
v. tbn. Prop 1906, 72. Lander RIEV 1907, 431. IArt Itzald II 55. Saldu erosi: OA 164. Mb IArg I 117. Añ EL1 137. Gco II 31. Izt C 126. Xe 174. Itz Azald 107. EEs 1917, 74. Ker Gen 34, 10.
sense-2
2.
(c. sg. A; Urt V 430, Lar, Añ, Gèze, Dv, Zam Voc),
saldu-erosi
(V, G, AN ap. A; Añ). (Vb.). "Comerciar" Lar. "Contratar", "traficar" Lar y Añ. "Trafiquer, commercer" Dv. "Comerciar, comprar y vender" A.
Arzen dute merkatanzako bidea ta saldu-erosiz [...] egiten dituzte beren irabanzak. Mb IArg I 221. [Saldu zubenak eta erosleak] etziraten esan zenbatian sal-erosi zituzten. Sor Bar 52. Gatza salerosteko eskubidia. AG 1503. [Emakumeari] sal-erosi litekean gauzaren moduan begiratzen. Etxeg ( in Ag AL 5 ). Alde-egin eben danak merkatura antxe sal-erosten euren bizimodua zuzentzera. Kk Ab II 109. Eta sartu zan Yesus yauretxera. Eta an saldu-erosten ari ziranak aurtiki zituen. Ir YKBiz 378. Ingi eta zatar zarrak salerosten dituzten guziak. "Dedicados al comercio de" . EAEg 21-3-1937, 1331. Nai baduzute, sal-erosi zazute, Sardesko lerdarria ta Indiko urre gorria. 'Comprad' . Zait Sof 190 (v. tbn. Plat 94).
Arzen dute merkatanzako bidea ta saldu-erosiz [...] egiten dituzte beren irabanzak. Mb IArg I 221. [Saldu zubenak eta erosleak] etziraten esan zenbatian sal-erosi zituzten. Sor Bar 52. Gatza salerosteko eskubidia. AG 1503. [Emakumeari] sal-erosi litekean gauzaren moduan begiratzen. Etxeg ( in Ag AL 5 ). Alde-egin eben danak merkatura antxe sal-erosten euren bizimodua zuzentzera. Kk Ab II 109. Eta sartu zan Yesus yauretxera. Eta an saldu-erosten ari ziranak aurtiki zituen. Ir YKBiz 378. Ingi eta zatar zarrak salerosten dituzten guziak. "Dedicados al comercio de" . EAEg 21-3-1937, 1331. Nai baduzute, sal-erosi zazute, Sardesko lerdarria ta Indiko urre gorria. 'Comprad' . Zait Sof 190 (v. tbn. Plat 94).
azpiadiera-2.1
(Part. en función de adj.).
Bertatik nere buruari utzi nai diot, ta saldu erosia banintz bezala, nerea izan nai ezdet, ta ez nere burua amatu zugan ezpada. Cb Eg II 49 (Dv LEd 97 saldu-erosia).
Bertatik nere buruari utzi nai diot, ta saldu erosia banintz bezala, nerea izan nai ezdet, ta ez nere burua amatu zugan ezpada. Cb Eg II 49 (Dv LEd 97 saldu-erosia).
azpisarrera-1
SALEROSIAN.
Comerciando, traficando. "Cauponari, [...] saleroskoan haritzea, [...] sal erosian haritzea" Urt IV 333.
Emengo gisan Indian ere [...] ibiltzen dira saldu-erosian. Mb IArg II 321. Sal erosian hari direnak. Jaur 134. Lan indarra be, ziñoan Marxek, aspaldian beintzat saldu-erosian dabil, eta beste edozein saleroskaik lez [...]. Eguzk GizAuz 57.
Emengo gisan Indian ere [...] ibiltzen dira saldu-erosian. Mb IArg II 321. Sal erosian hari direnak. Jaur 134. Lan indarra be, ziñoan Marxek, aspaldian beintzat saldu-erosian dabil, eta beste edozein saleroskaik lez [...]. Eguzk GizAuz 57.
azpisarrerakoSense-1.1
(Con objeto).
Da gisa berean iduria zeruen erreinua merkatari bati, sal-erosian dabilaná perla finak. EvAN Mt 13, 45 (He tratuan hari dena ).
Da gisa berean iduria zeruen erreinua merkatari bati, sal-erosian dabilaná perla finak. EvAN Mt 13, 45 (He tratuan hari dena ).
azpisarrera-2
SALEROSI EGIN.
Comerciar, traficar.
Iaten, edaten, iokatzen, dantzatzen, ezkontzen, sal-erosi egiten. Ax 67 (V 44).
Iaten, edaten, iokatzen, dantzatzen, ezkontzen, sal-erosi egiten. Ax 67 (V 44).
azpisarrera-3
SALEROSIKO
(Adnom.). De comercio, comercial. Cf. salerosiko.
Saldu-erosiko gauzen eraman-ekarria merkeago izan zedin. Izt C 118. Sagardotegi, denda eta beste toki saldu-erosiko guztiak. Ib. 211. Juan Lopez de Ibartola, Sevillan sal-erosiko kontuak ematen ziran Etxean kontatzalle nagusi. Ib. 476. Ez egin neure aitaren etxea salerosiko toki bat. Etcheberry 198.
Saldu-erosiko gauzen eraman-ekarria merkeago izan zedin. Izt C 118. Sagardotegi, denda eta beste toki saldu-erosiko guztiak. Ib. 211. Juan Lopez de Ibartola, Sevillan sal-erosiko kontuak ematen ziran Etxean kontatzalle nagusi. Ib. 476. Ez egin neure aitaren etxea salerosiko toki bat. Etcheberry 198.
azpisarrera-4
SALEROSITAN.
Comerciando, dedicándose al comercio.
Lurra zuen eskuko da; lant zazue, salerositan hari zaitezte. Dv Gen 34, 10 (Urt trafika zazue, Ol sal-erosketan ibili, Ker saldu erosiak egin).
Lurra zuen eskuko da; lant zazue, salerositan hari zaitezte. Dv Gen 34, 10 (Urt trafika zazue, Ol sal-erosketan ibili, Ker saldu erosiak egin).
salerosi
-
salerosi. Tr. Documentado en autores sep...
-
1. (gral.; SP, Urt V 429, Añ, VocBN , D...
-
2. (c. sg. A; Urt V 430, Lar, Añ, Gèze...
-
(Part. en función de adj.). Bertatik ne...
-
SALEROSIAN. Comerciando, traficando. "Ca...
-
SALEROSI EGIN. Comerciar, traficar. Iate...
-
SALEROSIKO (Adnom.). De comercio, comerc...
-
SALEROSITAN. Comerciando, dedicándose a...
<< sagardotegizale 0 / 0 soil >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
