Harremana

    OEH - Bilaketa

    9 emaitza sabeleratu bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    lauko.
    tradizioa
    Tr. Documentado en Beriain y en autores meridionales de los ss. XIX y XX (tbn. en J. Etchepare). La forma general es lauko; hallamos Laureko en Beriain.
    sense-1
    1. (V, G-nav, AN-araq-ulz; Mic 6r, Aq 728, Añ (V)), laurtako (R-uzt), laureko (Sal). Ref.: A; Garbiz Lezo 145; Satr VocP; Iz Als (arrontzi), R 292, Ulz (iru); ZMoso 61.
    "Quarto, moneda" Añ. "Cuarto, moneda de cuatro maravedises. [...] Algunos llaman así a la moneda de cinco céntimos" A. "Laurtakoa, la perra chica" Iz R 292. "Moneda de cinco céntimos" Satr VocP. "Iru arruntza. Arruntzií? Laukuna; eta geore paratzen éeéz. [...]. Arróntzií; láukuú, arrontzik, el huevo valía 5 cént. y aun así no nos ponían. Arrontzatek-e zortzíku balíyo eta bí, biperríz-e irú laukó, eta dirúba yon balítz zortzíku etzínen balíoko arróntzik eta guaái?" Iz Als (s.v. arrontzi). "Iru zortziko ta laukuat edo olaxe, aproximadamente tres perras gordas y una perra chica" Iz Ulz (s.v. iru). v. laumaraiko.
    Ebasteko laureko bat. Ber Doc 143v. Portuban errial bat / aforan sei lauko. DurPl 63. Igoten dabee berrogeta zortzi laukora ta oneek egiten dabee bost errial ta bost lauko ta erdi. Mg PAb 74. Atso gaixuak ondatuko ditu daukazan lauko apurrak. Ib. 80. Galiziatik dator / sardina gazia / gere lauko apurren / eroan garria. Zav Fab RIEV 1909, 36. Ogerleko bat egin dau bertan / besigu arroiak guztiak; / eta amar lauko ta erdi libreak / lebatz amuan iosiak. Azc PB 65. Eun lauko laureun... beste eun lauko beste laureun... ara non diran zortzireun. Ag Kr 149. Bere sakel laukoz ondo betea. EEs 1917, 37. Ez al dira bi karatxori lauko batean saltzen? Ir YKBiz 200. Aberatsaren semiak eskutau dagikez bere laukuak. Laux AB 13s. Lauko batzuk nundik irabazi, onuragarriago izan zeitekeala. Erkiag BatB 27. Ez ete-dira txoritxo bi lauko baten saltzen? Ker Mt 10, 29 (Lç dirutxo batetan, IBe sos batean). --Nere laukoa ziok lenbizi!
    --Arraira bai, ez burnira! Ataño TxanKan 190 (en el juego de la raya).
    Josetxok [...] jaurti ebazan kalietan bosteun erreal laukotan. Echta Jos 352.
    sense-2
    2. (H), laurko (Lar), laurtako (R-uzt ap. A ).
    Grupo de cuatro, compuesto de cuatro elementos, cuarteto. "Quaternidad" Lar.
    --Lore oiek jarri itzazu beren tokiyan [...] --Bikuak egiten astia nai al du? --Bikuak ezezik irukuak eta laukuak. Alz Bern 49. Lenago iru baldin badira / ai zer nolako laukua! Tx B II 158. Bederatziko sailla erdibitu egin zen launako eta bosnakoan. Laukoari Zalgizeko bidea aztertzeko lanbidea eman zion. Etxde JJ 258. Palmerak zeuden zutik moztuak eta enborrak launaka artuta, lauko bakoitzean palmera-adarraz gaña eginda, estalpea. Anab Aprika 94.
    sense-3
    3. (V, G ap. A ; Añ).
    Cuarteto, cuarteta, estrofa de cuatro versos.
    Artu egizu lumia ta [...] eratsi eiguzu zapi zuri orretan esan daben laukua besteen onduan. Mg PAb 63. Gure euskara ez dala egiña lauko edo zortziko batzuetarako baizik esango dute ez gutxik. VMg 89. Oitu ez diralako euskaldunak zortziko ta laukoetara baizik. Ib. 90. Kantetan dira letañaak, [...] ta amaituten da, azkenian imiñiko diran berba neurtu lauko edo zortzikuakaz. Ur MarIl 2. San Ignazio-ren zeruratzeari. (Laukoak). Aran SIgn 211. Amalau lerro oiek zatitzen dira lau pusketan: bi lauko (edo bi laudun) ta bi iruko. LzM EEs 1913, 194. Idaztiño haren azken orrietan: "lauko laburtu" bat eman dugu. FIr 185. Hamalau bertsoak bi lauko eta bi hirukotan banatu. MIH 256. Mezu nenzan eta ioan nendin bakarrik aurki daitezke, bere Pabeko ezbeharrak kontatzen dituen lauko batean eta berean. MEIG IV 103.
    sense-4
    4. (V-och ap. A ).
    Cuadro (de pintura).
    Lauko edo laurka eder bat dago erakusten Bilboko ispilutegi baten. A Ezale 1897, 93b. Lauko aundi bat Mexikora saldu; ogei milla ogerlekoan; beste lauko geienak ere salduak. Herr 3-11-1960, 2. Pintatzeko-ta umorea neukala [...] asi nintzan lauko txiki bat pintatzen. Alzola Atalak 46. Regoyosen lauko-faltsuak, guzurrezkoak. Ib. 139.
    sense-5
    5. (V, G, L; A Morf 227). (El) cuatro. "El cuatro del naipe" A. Ref.: A; Elexp Berg.
    Han hemenka baditugu hitz batzu, hunenbertzeko batekin (bateko, biko, hiruko edo laukoa) sahetsaren gaineko aldetik. JE Bur 5 (ref. a las notas de pie de página). Seiek bostekoa; bostekoak laukoa, [...] laukoak irukoa. [...] Ein ditut errezook. Lek EunD 37 (en boca de un adivino). Azaldu dituzte biak: Markosek, txoteko laukoak; besteak, zazpiko batekoak. BBarand 13.
    sense-6
    6. "(V-m), entierro de segunda clase" A.
    sense-7
    7. "(AN-gip-5vill, arc.), sapo" A.
    sense-8
    8. "Cuarto, aposento, gela " Zam Voc.
    sense-9
    9. "Cuarto, numeral ordinal, laugarren " Zam Voc.
    sense-10
    10. (G-nav, AN-araq ap. EAEL 189 ; Zam Voc).
    "Cuarto, cada una de las cuatro partes iguales en que se divide un todo" Zam Voc.
    sense-11
    11. Cuadrado.
    Iria lauko bat da, luze bezain zabal. Ol Apoc 21, 16 (Ker lauko; Lç, BiblE karratua, He laur aldetarik berdin ezarria, TB karratu ekidatua, Dv lau izkinetakoa, Ip laur hegika eginik, Ur (G) lau kantoitan egiña, Ur (V) lau alde bardiñetakua).
    sense-12
    12. (Compás de)compasillo.
    Neurketa-eredurako artzen dan eres-neurriya laukua (compasillo) da eta laukua deitzen diyot eres-neurri ontan lau beltz sartzen diralako. LzM EEs 1912, 105.
    sense-13
    13. "Pan de cuatro libras. Por antonomasia el pan de cada día. Makinatxo bat izardi, gizajuak laukua irabazteko " Etxba Eib.
    Lau librako ogiak eitia be obe dok, laukuakin zer jan dagok. SM Zirik 41.
    sense-14
    14. Arado de cuatro púas. v. lauhortz.
    Bestea atzetik, eskuan akullua ta golde edo karramarro, besabea, area, laukoa... Albeniz 19.
    azpisarrera-1
    LAUKOAN. "Al galope. Urrupain-go mutilla laukuan ibiltzen dok astuakin" Elexp Berg.

    Furiz laukoan basa-zezena, ur dabilkio itauli eztena. EZBB I 117.
    azpisarrera-2
    LAUKO BATEAN. A toda prisa, en un santiamén.
    Lauko baten joan zan erosta au jaubeari esatera. Bilbao IpuiB 20.
    azpisarrera-3
    LAUKOKO (Añ (V), A Morf 227). (Adnom.). Moneda de (...) cuartos. "Real de vellón: (V) zortzi laukokoa" Añ.
    Gitxienez amasei laukoko bana edo errial biko bat bijoen artian. Mg PAb 132.
    azpisarrera-4
    LAUKO OGI. "Ogaza de cuatro libras. Lauko ogixa ekiñaldi baten sabeleratu ebalako, Lauko esaten zetsen bati Eibar'en" Etxba Eib.
    Amak [...] jana jartzen zion [...], lauko ogiaren erdiarekin jartzen omen zion. Uzt Sas 335.

    lauko

    lauko
    << 1 ezin 0 / 0 oso >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper