OEH - Bilaketa

491 emaitza re bilaketarentzat

Sarrera buruan (4)


Sarrera osoan (487)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
peligro.
tradizioa
Tr. Documentado en autores meridionales desde el s. XVII. Peligro es la forma más habitual en textos guipuzcoanos y navarro-pirenaicos, aunque hay peliguru en Ochoa de Arín (157), pelleburu (C 345) y perebullu (C 355) en Iztueta, pelligru en el catecismo en dialecto alto-navarro de Añibarro (CatAN 32) y peribulu en un ej. de Arrue, junto al más frec. peligro . En la tradición vizcaína se encuentran diversas formas: peligru no ambiguo en Betolaza (11),VJ (3), ZBulda, Zuzaeta (63), J.A y J.J. Moguel, fray Bartolomé (Olg 164), CatBus, D. Agirre y Anduaga; pelligru en Añibarro; pelliburu en Capanaga (54, junto a peliburu (12)), Urquizu (35), Arzadun (40), Barrutia y un ej. de Moguel; peliguru en algún ej. de fray Bartolomé, en CatBus (20), en un catecismo de Inza (BOEans 558) y en Arrese Beitia (AmaE 280); pelliguru en el catecismo vizcaíno de Cardaberaz (junto a peliguru ) y pelleburu en Astarloa y algunos ejs. de Añibarro. En la ed. de Dodgson de Capanaga de 1893, pág. 45, hay perikuluan, posiblemente errata por pe(l)liburuan que aparece en otras ocasiones.
sense-1
( VP 76r, Lar, H (V, G); peligrua det., Añ), peligru (G-nav), pelligru, peliguru, pelliguru (Lcc (+ peiliguru), Izt 58r), pelleburu (V-arr, L; Izt 25v, Hb, Dv (V) VocCB , H (V, G)), pelliburu, peliburu (H), pellibru ( (V)), perebullu Ref.: A, Lh (pelleburu); Iz Als (nola) .
Peligro. "Librar de peligro, pelligururean libradu " Lcc. "Peligro, peiligurua " Ib. v. peril.
Libratzen dira gizonak peligro anitzetatik. Ber Doc 98r. Edozein peligrotan jarritzea. Ib. 171r. Orrelako peligro ta pausuetatik zoaz iges. Cb Eg II 53 (CatV 44 pelliguru). Dalako peligru andiko gauzia. Mg CO 242 (250 pelliburu). O bizitza peligro andikoa. Mg CC 232. Ondatu eztitezen itxasoko peligro edo arrisku andietan. Gco I 460 (v. tbn. II 17). Igaro ezkero milla gora bera ta pelligru. Añ LoraS 9. Umetatik ekarreen munduko peligrubeen bildurra. JJMg BasEsc 126. Dira pelleburu, erromerija, danza eta jolasak. Astar II 151. Pekatutan jausteko daukagun pelleburuba. Ib. 141. Iges pelleburubetatik. Ib. 138. Ez orretan ardurarik euki, bada eztago pellebururik. Ib. 153. Ikusten ez dute / iñon peligrorik. Echag 24. Peligrotika libre / arkitu zanean. It Fab 38. Libra gitzala arimako eta korpitzeko peligro eta gatx guziuetarik. CatR 37 (Cb CatV 34 peliguru, CatB 37, CatAe 36, CatSal 37, CatUlz 25 peligro, Oe 94, CatLlo 34 peligru). Zer peligrotan gauden eduki buruban. Ud 133. Gabaz illunbian juan biazu / peligro aundiz. Bil 79. Zenbat peligruren artian ikusten dozun zeure buruba. Ag Serm 95. Peligro askotatik / gaitu anparatu. Arrantz 129. Aik euken peligro aundia. [...] Etxea erreteko peligrua egoten zan. And AUzta 97. Beroak enbido / geroz gogotigo [...] / balurrik iltzeko're / naiko peligro. Insausti 251. Askotan plazan dabillen toreroak peligroa eukitzen du zezenak dabiltzan lekuan. Albeniz 186. v. tbn. SermAN 4r. CatUt 57. El 24. Iraz 25. Egiat 255. LE Ong 36r. CatLlo 12. Arr May 37 (101 peribulurik). Peligrua (det.): EusJok 128.
azpisarrera-1
PELIGROAN (-gruan G-nav ap. Iz Als (s.v. neski); -lligruan Añ; -lliguruan Izt 58r). En peligro (de). "Peligrar, (c.) pelligruan, perillan [...] egon" Añ.
Ilzeko peligroan daudenean. Ber Doc 160r. Galzaiteko peliburuan bere burua ifini eban. Cap 101 (v. ib. 103 -lli-). Tentaziño edo pelliguruan ikusten gareanean. Cb CatV 16. Garbitasuna ifinirik pelligruan. LoraS 172 (EL2 145 pelleburuan). Ifinten dana pelligruan galduko da berean. Ib. 19. Bilbaora pasatzeko / arren jai edo aste, / peligroan dagoala / frantzesakin uste. FrantzesB II 43. Pelleburuban dagozan gauzak. Astar II 71. Ordituteko pelleburuban ifinten dirianak. Ib. 123. Aurkitzen garenean nezesidade, tentazione edo peligroan. CatB 21. Bekatu egiten du meza galtzeko peligroan bere borondatez yartzen denak? Ib. 49. Ilteko peligruan dagoanian. CatLlo 58. Tentaziño edo peligruan ikusten gareanean. CatBus 10. Gau eta egun beti / peligruan daude. Arrantz 99. [Meza] ez entzuteko peligroan yartzen denak. CatUlz 34.
v. tbn. Iraz 63. Peligruan: Auspoa 97, 92. Peligruen: VJ 13. Peliburuan: Acto 298. Peligruban: ZBulda 6. Mg CO 257 (-ll-).
azpisarrerakoSense-1.1
(Con determinantes).
Zein peligro andian dauden ifernura juateko. Ber Trat 76v. Peliburu andian dagoanari. Cap (ed. 1893) 49. Zer peligro andian paratu zaituzten ikusten ezdezu? Cb Eg II 30. Tentazio andietan erorteko peligro gogorrean. Mg CC 219. Kondenatuak izateko peligro edo arrisku andian daude. Gco I 390. Pekatu berrietan laster erorteko peligro andian dago. Gco II 11. Pelleburu andijan ifiniko dau bere salbazinoia. Astar II 230. [Biziera galdu] batera eman zan gazte bat peligro añ guzizkoan jarri zan. Arr May 77. Peligro aundiyan aurkitzen gera. Ud 147.
azpisarrera-2
PELIGROKO. Peligroso.
Peligroko gauzak ondo gordetan dakidala. Gerrika 233.
azpisarrera-3
PELIGROZKO. Peligroso. v. peligroso, peligrotsu.
Peligrozko edo zillegi etzan gauzarik ez ikusteagatik. Cb Eg II 145. Gesoa peligruzkoa danean inok esan bagarik noberak eskatu [oleaziñoea] . Oe 146. Pelligruzko okasiñoan ifinirik. LoraS 18 (v. tbn. CatAN 60). Danza zikin peligrozkoetan. Gco I 390 (418 peligrosko). Peligrozko okasioai iges egiteko. Gco II 42. Adiskidetasun peligruzkuak. fB Ic II 187 (I 37 peliguruzko). Enfermedade pelleburuzkuan dagozanak. Astar II 219.
peligro
<< patata 0 / 0 pentsatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper