OEH - Bilaketa

30 emaitza raja bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ezpal.
tradizioa
Tr. Ezpal es la forma más general y frecuente, salvo en vizcaíno, donde dicha forma no se documenta (las demás variantes documentadas corresponden sobre todo a ese dialecto). En DFrec hay 5 ejs. de ezpal.
etimologikoa
Etim. De ser zozpal, zozpel las formas más antiguas, su primer elemento podría ser zotz 'palillo'. De todas formas, es tbn. verosímil la propuesta de Hubschmid de derivarlo del lat. *cuspellu (dim. de cuspis , cf. fr. copeau, etc.).
sense-1
1. (G, AN, L, BN, S, R; Lcc, Volt 66, Urt II 390, VP 24v, Lar, , Lecl, Dv, H, VocB ), ezpalo (Sal), espal (V-gip), ozpal (V-m; , H), ospel, ospal (V-m), sozpal (V-ger-m ap. A ), zozpal (V-m; , Zam Voc), zozpel (V-ple-m), zezpal (V-ger-arr-oroz-gip), sespal (V-gip), sezpal Ref.: A (ezpal, ezpalo, ozpal, zezpal , sozpal , zozpal, zozpel); A EY III 88; Lrq; Etxba Eib (espal); Iz ArOñ (sespálak), Ulz, Als; Gte Erd 204; ZestErret .
Astilla. "Asciare, [...] haizkoraz ezpal egin " Urt II 390. " Zozpal: [...] 2.º palo para achicar el agua de una lancha" A. " Noren, arean, aritxa sozpalerean (V-ger), de dónde, de allí, de la astilla (sale) el árbol)" Ib. " Espalak eiñ, hacer astillas. Ez da gatxa jausittako zugatzakin espalak eittia " Etxba Eib. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos.
Zozpalak dirudi bere egurra ta egurrak bere ezkurra. RS 483. Zuretik ezpala. O Pr 443 (v. tbn. Bela 1). Haurrak diradiala beren aitetarik ezpala dena egürretik. Egiat 276. Nik Kristo artzea da ozpal zati bat artzea bezela. Mg CC 236. Aziak, beria kirtena, ta aritxak bere erikua ospala. Mg PAb 121. Urradura estaltzen da axal edo ezpal izpi batez. Dv Lab 384. Ezpalaren aldean gauza eman. "S'approprier quelque chose" . Hb GH 1929, 89. Biak jotzen zuten zuaitz gerria gogor, azkar, zuzen, bear zan tokian bertan, alderdi batera ta bestera espal zati andiak boteaz. Ag G 103. [Basurdearen] belarria, azkorakadeagaz sezpala lez lurrera yausi zan sartadeagaz bat. Larrak EEs 1927, 92. Petiriren aspaldiko ontzia ezpal egin duk arkaitzetan! Or Mi 82. Juana kakati ospaletan, bear eztan orduetan. (V-m). A EY III 88. Zugaitzak ezpal biurtzea. "Astillar" . EAEg 15-11-1936, 300. Garbi-su artean egongo gara arik eta oben ariñak, egur eta zezpalak legez, austu arteragiño. Ibarg Geroko 107 (ap. DRA). Biok ere zur baten ezpal gaituzu, osaba. Etxde JJ 118. Esan oi danez, aritzak zozpela beretarikoa omen. Zait Plat 81. Ospel legorrez / sobera haundi / bat nien / irakezi. Arti MaldanB 197. Zapatariak larru-pusketakin, arotzak egur-ozpalakin. Vill Jaink 50. Ontzi berexietan botatzen dituzte arbolaren ezpal edo pusketak. Ostolaiz 22. Nola aize ematen ala / kentzen ainbat ezpal [aizkolarien laguntzailleak] . Insausti 213. Peruk, inolaz ere, beste hariko ezpala dirudi. MIH 335.
v. tbn. JE Bur 78. JanEd II 107. Yanzi 207. Ldi UO 43. Zait Plat 81. Auspoa 39, 11. Salav 105. Ataño TxanKan 146. Ozpal: JJMg BasEsc (ed. 1845), 122. Osk Kurl 92. Zozpal: ZArg 1958, 180 (ap. DRA). MEIG VIII 39 (parafraseando el refrán de RS 483).
azpiadiera-1.1
(Fig.).
Erri aldartetsu orren ioera, bildur izateko baino pozteko bide geiago izan zitekean, aldez: gaitz-egoki ugarien artean bai-baitzuten ezpala erri eder eta zoriontsu egokierazteko. Zait Plat 116.
azpiadiera-1.2
Orok behar zuten ibili lephotik behera ezpal bat, zoinaren gainean baitzen izkiribuz bakhotxaren izena.Prop 1889, 14s.
azpiadiera-1.3
"Raja [= rebanada]" Lar. "Tout tranche, tout éclat qui se détachent d'un solide" H.
azpiadiera-1.4
" Espala, flaco, enflaquecido. Andra koittaua, espal bat dago " Etxba Eib.
sense-2
2. Párpado. "Paupière, betazal (Ae, Sal), ezpal (R)" VocPir 221. "Cil, ezpaleko bilo (R)" Ib. 220.
sense-3
3. Membrana.
Beharriak llabür eta biribil ditüzte; begiak ttipi eta ezpal khordokari batez gordeak. "Membrane" . Arch Gram 18.
azpisarrera-1
BURU-EZPAL. "Buru-ezpala (etara dau) (V-gip), el lugar del maíz donde va a salir la mazorca" Iz UrrAnz.
azpisarrera-2
EZPAL-BATZE. "Espal batzia, recoger las astillas. Espal batzen urten eban aurrera gosiak ill barik" Etxba Eib.
azpisarrera-3
EZPALEAN JARDUN. "Ozpalean ziarduen, jugaban a la banca (V-arr pop.)" A Apend.
azpisarrera-4
EZPAL-KOLPE. "Astillazo <h->" Lar.
Egon ziran etsaiaren bateri aurrean aurkez aurke, kanoiko ezpal-kolpe batek ukituagaitik asko ikaratu bage. Izt C 352.
ezpal
<< erreguta 0 / 0 hagitz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper