OEH - Bilaketa

374 emaitza q bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (374)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
falta izan.
tradizioa
Tr. Encontramos falta izan para los tiempos perfectivos en Leiçarraga (Lc 22, 35), Beovide, San Martin, N. Etxaniz (LBB 96) y Berrondo; falta izango (izanen) para el futuro (frente al general faltako ) en un texto alto-navarro del s. XVII, Bilintx y Erkiaga (Arran 19), y falta izate en B. Enbeita y Uztapide (Sas 57). Todas las formas faltatu y faltatze , si bien algunas de ellas podrían corresponder, como equivalentes de falta izan y falta izate, respectivamente, al esquema de falta izan (cf. ari izan/aritze, etc.), con todo, se hallan incluidas en la entrada faltatu (q.v.).
sense-1
1. (V-arr-gip, G-azp-goi, AN-gip-5vill, B, BN-arb; Lar), palta izan. Ref.: Elexp Berg ; Gte Erd 121, 122, 289.
(Con aux. intrans., unipersonal o bipersonal, con sujeto en 3.a persona). Faltar. "Urgunari etzaio faltako laguntari" Lar s.v. descosido. En Gte Erd 121 se contrapone falta zaizu 'no tienes lo que deberías tener' a falta duzu 'te falta, porque lo has perdido' (cf. infra (2)). En AxN se explica eskaz zaikanaren (546) por falta zaionaren. v. ESKAS IZAN.
Tr. Más frecuente al Sur. Su uso disminuye notablemente en la primera mitad del s. XX, para recuperarse posteriormente.
Oraino gauza bat falta zaik: duán guzia sal ezak eta eman iezek paubrei. Lç Lc 18, 22 (IBk falta zaizu; He duzu eskas, TB, Dv eskas duzu, Ol peitu zaizu, Ker ez dozu oraindiño, IBe gelditzen zaizu). Zu serbitzeko ez jat faltako / sekula borondaterik. Lazarraga A14 1181r. Abenietan badira bere, / ezta faltako kargea. Ib. A24 1196r. Eta falta ez dira / matxetak zorrotzak. CancVizc 368. Supli ditezen guri falta zaiguna. Ber Trat 19r. Falta bazait disposizionea. EZ Man II 75. Nahikundea [...] badugu, nahia eta obratzea zaiku falta. Ax 48 (V 31). Ekusteko ezer falta den. Mic 14v. Zer ontasun edo zer bertute falta zaitzu? Hm 210. Falta zaizkit indarrak. Arg DevB 179. Dirurik berze aldi batean falta izanen bada ere. CartVera 265. Hek jakitea zaiku orai falta. ES 156. Eskuararen hitzak falta direla. Ib. 102. Proposito firme au falta zaion damua. OA 144. Falta bajat saria, / Etxat falta naia. Acto 441. Denbora falta litzaiket mintzatu nahi banu Jedeonez. He He 11, 32. Birtute au falta bazat. Cb Eg II 57. Bañan ez zaio falta / ez konpañia. GavS 14. Faltadá explikatzeko jaietan portatzeko modua. LE Prog 102. Beren eskelegoaren aipatzeko falta beitzereitze hitzak. Egiat 267. Egun baten palta bajako [tabakua]. Mg CO 107. Faltako etxazuez atsekabak. Añ LoraS 68. Ori falta bada. Gco II 27. Ez dira faltako ostikokak. AA III 616. Iñor falta ete dan. JJMg BasEsc 125. Etzake falta askori eta askori atxakijarik. Astar II 155. Bortz gauzetarik bat bakarra falta bada. CatLuz 34. Falta zaio iruitea. It Fab 162. Ez da izango falta / eltzian odolki galanta. Bil 127. Sekulako tormentak / etzaizku faltako. Bordel 200. Baña oraindik falta an ziran gizon bi. AB AmaE 334. Orain falta dana jakitia, durua ona zan edo ez. Iraola 74. Diruak, gaur goiza ezkero palta dira. Lek EunD 36. Gauza bat falta zaizu oraindik. Ir YKBiz 349s. Solas luzeetan ez da faltako bekatua. Zerb IxtS 58. Etzaio arrazoirik palta. Etxde JJ 197. Falta zan denbora nola igaroko. Txill Let 52. Gutxi falta izan ei jakuen arrika asteko. SM Zirik 40. Gaztetasunak galdatzen dituen guziak falta direlarik. JEtchep 114. Filosofia guztian ere itz bat falta da, beintzat: Kreazioa. Vill Jaink 33. Eztula ta berbaroa ez zan falta. Erkiag BatB 100. Oso gutxi falta dala eguna zabaltzeko. Berron Kijote 217. Zerbait palta yakunean. Onaind STeresa 77. Gure etxean andre gazte bat palta da. TxGarm BordaB 179. Toki ontara etorri eta / ez da faltako negarra. Ayesta 135. Bata zein bestea falta zitzaizkion. MEIG VI 109. Falta diren egun, aste eta hilabeteen kontaketa. MEIG IX 95.
v. tbn. CartBasa 131. CartNav 138. Mg CC 143. Gy 182. Arr GB 20. Sor Bar 45. Apaol 101. AzpPr 87. Alz STFer 124. Ag Serm 193. Mdg 122. Tx B I 137. Etxde JJ 54. Bilbao IpuiB 134. Arti MaldanB 226. And AUzta 47. Osk Kurl 152. BEnb NereA 218. MAtx Gazt 105. Salav 36. Alzola Atalak 55. Mattin 80. BBarand 141.
Palta i.: fB Olg 72. JJMg BasEsc 252. Zab Gabon 56. AB AmaE 310. Bv AsL 145. Sor Bar 91. Arr May 99. Moc Damu 8. Urruz Zer 126. Tx B I 112. Enb 161. Or QA 160. Basarri 80. Anab Aprika 66. MAtx Gazt 52. Ibiñ Virgil 91. Lab SuEm 204. NEtx LBB 123. Uzt Sas 51. Etxabu Kontu 196. Ataño TxanKan 204.
(Usado en otras personas verbales).
Orduan giñanetatik iñor ere palta ez gera. Arr GB 134. Zu palta ziñalako. Zab Gabon 51. Ia nor falta geran. And AUzta 87. Beharrik Jainkoaren nahiz aldia hartan falta nintzan. Etchebarne 24.
(En la expr. hanbat falta da... -n, non 'dista tanto de..., que').
Bada hanbat falta da fedeak ungi egitetik hotzen edo harzaratzen gaituen, non gure obra on guziak hark egiten baititu gutan. Lç Ins G 4v. Beraz hanbat falta duk fedeak notxalenzen gaituen, non hura bera baita obra on guzién erroa. Ib. D 2r.
sense-2
2. (V-arr-gip, G-azp-nav, AN-gip-5vill, B, BN-ciz-arb, S; VP, Lar) Ref.: Gte Erd 121, 122, 289.
(Aux. trans., con objeto en 3.a persona). Carecer de; faltarle. "Oñak falta dituena, tullido" VP 74v. "Perra txapala badabil, iltzeren bat falta dik" Lar s.v. chacolotear. "Gutxi falta dau berbetan asteko (V-gip)" Gte Erd 122. En Gte Erd 121 se contrapone falta duzu 'te falta, porque lo has perdido' a falta zaizu 'no tienes lo que deberías tener' (cf. supra (1)).
Falta zuenari ohore gehienik emanez. "Celui qui en avoit faute" . 1 Cor 12, 24. Ikusagun zer falta duzun. "Ce que vous manque" . Volt 180. Falta eztitu adiskideak Ugartek bere aldean. EiBer 532. Zerbait bere presunetan eskas eta falta zutela. ES 177. Illetxo bat ere falta etzuela. Cb Just 93. Zor düten respektia falta beitüte. CatLan 101. Ezertxo ere falta eztezue. Gco I 400. Ez litukee gizonak paltako atxakijaak. fB Ic I 68. Ez dozu faltako nok absolbiu. JJMg BasEsc 162. Bear da ongi ikusi ortzik falta duen. It Dial 94 (Ur falta daben, Ip eskaz dianez, Dv gabe denetz). Bi gauza horiek falta baditutzu. Gy 203. Nere maitasun onek / falta du ordaña. Bil 63. Solomoa palta zuala. Zab Gabon 76. Falta ebala beso eskumea. AB AmaE 187. Beñere palta izan ez ditu etsaiak Elizak. Bv AsL 202. Etzuben arrazoia falta. Sor Bar 99. Buruko zimak falta ditu. Tx B I 61. Pobrea danak ez du faltako / lanerako adorea. SMitx Aranz 73. Osagarria palta baitzuten. Etxde JJ 270. Zergatik izango zuen berak, nik falta dudana? Txill Let 95. Buruan falta eben abildadia. SM Zirik 108. Belotean artzeko norbait falta zuten. JEtchep 104. Erlojua falta zuela. Izeta DirG 28. Ark zer falta duen nabaritzean. Vill Jaink 147. Ez dabe falta izaten / kokoloen antza. BEnb NereA 28. Aipatu olerkariaren kutsurik ez du palta. Ibiñ Virgil 51. Denetarik falta baitut. Ardoy SFran 118. Harek ere falta du / zonbait atsegina. Xa EzinB 98. Deus gutxi falta izan zuan [...] far-algaraka asteko. Berron Kijote 46. Konturatu zan lau ontzakotatik bi palta zituala. BAyerbe 142. Ez genduan tira-birarik falta. Gerrika 189. Animatzaileak ere ez dituzte falta herrian berean. Larre ArtzainE 301. Lehen falta zuen azken leunketa. MEIG II 123.
v. tbn. FrantzesB I 40. JanEd I 78. Xe 205. Ud 141. LuzKant 46. EusJok II 103. EusJok 134. Ag Serm 201. Auspoa 97, 142. Erkiag Arran 19. And AUzta 43. Auspoa 39, 43. BBarand 151. Palta i.: AB AmaE 409. Arrantz 131. Anab Poli 54. Uzt Sas 125. Ataño TxanKan 265.
azpiadiera-2.1
Ohartu ziren etxetik falta zutela Iñazio.Laph 63.
azpiadiera-2.2
Faltar, quedar (por), restar.
Gura neukez, Jauna, falta dodazan orduak Zeu serbietan igaro. Oe 18.
sense-3
3. (Con compl. en caso gen. o absoluto indet.). Carecer de.
Ezen zeren-ere falta baikara, hura guzia harenganik behar dugu. Ins C, 3v. Hala non ezpaitzarete falta ezeinere dohainen. 1 Cor 1, 7. Zer gehiago testimoniaje falta gara? Lc 22, 71. Fiñean deusen ere ezta falta [gizona] zure aldetik. EZ Man II 6.
azpiadiera-3.1
Ni falta ninzena suplitu ukhan dute.Lç 2 Cor 11, 9.
sense-4
4. Denegar, negar. v. faltatu (3).
Iminijaz konfiantza osua Jangoikuagan, ta ez deutsa paltako ogija. Mg CO 124 (CC 88 ez dio paltako).
sense-5
5. (Sin aux. explícito).
Etxian koipia falta. Ud 33. Surretarako bere / palta pañelua. AB AmaE 217. Eskua zabal eta ganibeta falta! JEtchep 105. Leblanc dirurik gabe eta ni erlojue falta... Izeta DirG 40s. Gatza ta piperra palta. BEnb NereA 154. Bi oillo bertan ito eta beste bi palta. BBarand 56. Hoinbertze lan izanki eta beharrena falta, aroa. Larre ArtzainE 49.
v. tbn. Xe 263. Alz STFer 121. SMitx Aranz 157. Osk Kurl 87. JAzpiroz 208. Ayesta 37. Palta i.: Noe 61. JanEd II 119. Or Eus 417. JAIraz Bizia 57. Basarri 91.
azpiadiera-5.1
( Falta gaberik ). (Sin) faltar. v. FALTATU GABE (b).
Egunik falta bagarik / beti da orraztuten / etxeko jende guztiya. DurPl 48.
falta izan
<< ezik 0 / 0 faltatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper